Khái niệm “du lịch sinh thái” nay được nhắc tới nhiều với hàm ý một dịch vụ giúp con người hòa đồng, tận hưởng những giá trị tốt đẹp mà hệ môi trường sinh thái tự nhiên mang lại. Để quan hệ tương tác (giữa du lịch với sinh thái) mang tính bổ trợ phát triển bền vững thì hai đối tượng này không thể xâm hại lẫn nhau. Du lịch phải giúp hệ sinh thái tồn tại bền vững và ngược lại, hệ sinh thái giúp con người nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần.

Tuy nhiên nhiều dự án du lịch sinh thái đang bị lạm dụng mà thực chất người ta đang tận dụng, khai thác hệ sinh thái cho mục tiêu kinh doanh. Xin điểm một vài đề án phát triển du lịch của các địa phương:

Nhiều dự án du lịch sinh thái đang bị lạm dụng cho mục tiêu kinh doanh. Ảnh minh họa

UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vừa phê duyệt Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí vườn quốc gia Côn Đảo, giai đoạn 2021-2030. Theo đó, vườn quốc gia sẽ phát triển 17 tuyến du lịch sinh thái, cho thuê hơn 888 héc ta rừng đặc dụng, thời gian thuê 30 năm.

Trước đó, UBND tỉnh Bình Định cũng đang rà soát hồ sơ trình xin chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án mở rộng khu du lịch Casa Marina Resort và dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Thiên Khánh tại thành phố Quy Nhơn, cả hai dự án đều được làm trên đất rừng đặc dụng…

Thật khó để khẳng định các dự án du lịch nghỉ dưỡng trên thuê hàng nghìn héc ta đất rừng chỉ là để du khách đến ngắm rừng! Tại đó chắc chắn sẽ xây dựng các công trình như khách sạn, nhà hàng, khu chăm sóc sức khỏe, vui chơi giải trí, dịch vụ… Chẳng lẽ những công trình đó không cần lấy đất rừng? Có lẽ từ sinh thái được gắn vào dự án du lịch chủ yếu để tạo cảm giác giảm nhẹ nguy cơ tác động hủy hoại môi trường.

Đã có bài học đắt giá xảy ra như tại vườn quốc gia Cát Bà (TP Hải Phòng), khi địa phương này cho 7 doanh nghiệp liên danh, liên kết kinh doanh dịch vụ du lịch tại đây. Mỗi doanh nghiệp dựng lên một dự án quy mô lớn trong khu vực đảo Cát Bà. Cuối cùng sự lạm dụng đã vượt ngưỡng khiến dư luận bức xúc, cơ quan quản lí phải vào cuộc. Và cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại vườn quốc gia Cát Bà.

Con người cần tạo ra sinh thái chứ không thể mãi “ăn bám” vào sinh thái. Ví như Khu đô thị Ecopark, với hơn 500 héc ta, dự án này đã thực sự tạo ra một hệ sinh thái riêng của mình, giúp cư dân như được nghỉ dưỡng tại chính nơi cư trú.

Phát triển du lịch sinh thái rất đáng khuyến khích song hãy đưa các dự án đến những nơi cần tạo ra sinh thái chứ không để tất cả chỉ mang danh sinh thái rồi “nhảy vào” những khu rừng đặc dụng, vườn quốc gia.