Thuốc lá điện tử là gì?

Thuốc lá điện tử là loại mô phỏng hình dạng và chức năng của thuốc lá thông thường, hoạt động bằng cách sử dụng thiết bị điện tử có hệ thống pin sạc làm nóng dung dịch lỏng hòa tan khí dung cho người dùng hít vào luồng hơi có mùi vị và cảm giác giống thuốc lá thật mà không cần phải châm lửa để hút. Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dung dịch vào để dùng tiếp. Dung dịch này thường chứa nicotine, chất tạo hương, propylene glycol và glycerin thực vật.

Thuốc lá điện tử được thiết kế đa dạng với hình dáng bắt mắt: có thể giống điếu thuốc lá truyền thống hoặc giống như bút, hình thỏi son, nước hoa…. Do vậy, các em học sinh dễ dàng sở hữu thuốc lá điện tử với đủ hình dạng, kích thước nên khó bị phát hiện khi sử dụng. Sự “mới lạ” của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn (kẹo, trái cây,…) cùng những lời quảng cáo: không gây hại, “văn hóa hút thuốc lành mạnh”, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới… đã đánh trúng vào tâm lý thích thể hiện, adua của giới trẻ hiện nay.

Tại sao trẻ vị thành niên thích bắt “trend” hút thuốc lá điện tử?

Không chỉ ở các thành phố lớn hay nhỏ, mà ngay những làng quê chúng ta đi đâu sẽ đều bắt gặp các em học sinh còn rất nhỏ, trên người vẫn còn khoác chiếc áo đồng phục nhà trường nhưng cổ vẫn đeo chiếc thuốc lá điện tử. Sự adua, đú trend nó tạo ra một hệ lụy khó lường cho giới trẻ bây giờ. Các hội nhóm xuất hiện, học cùng nhau hay chơi cùng nhau. Trong ấy chỉ cần có một thành viên hút thuốc lá điện tử thì sau đó sẽ là số đông thành viên của hội nhóm ấy adua theo. Vì sự tò mò, vì sự adua thích thể hiện là mình sành điệu, bạn hút được tại sao mình lại không… nên trào lưu hút thuốc ở giới trẻ hiện nay đang là vấn nạn khó kiểm soát cho nhà trường, cho phụ huynh và toàn xã hội.

Vấn nạn thuốc lá điện tử đối với trẻ vị thành niên không chỉ ở nhà, còn ở trường học, nơi công cộng...

Tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ đang gia tăng rất nhanh. Trong năm 2019, kết quả Điều tra sức khoẻ học sinh toàn cầu của WHO thực hiện tại 21 tỉnh, thành phố cho thấy: “Tỷ lệ sử dụng TLĐT tử tăng lên 2,6%”, so với tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử năm 2015 là 0,2%. Thuốc lá điện tử đang xâm nhập vào các trường học, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh, sinh viên, đồng thời gây ra các hậu quả trước mắt và lâu dài về sức khỏe, kinh tế, xã hội. Các lý do dễ thấy nhất cho thấy tại sao giới trẻ hiện nay lại chọn thuốc lá điện tử là: thứ nhất nó có rất nhiều các loại hương vị hấp dẫn. Thứ hai thiết kế sản phẩm ấn tượng tạo trào lưu và phong cách hướng đến giới trẻ. Ngoài ra, việc tiếp cận thông tin hay sử dụng các dịch vụ trên mạng xã hội của giới trẻ rất phổ biến, thuốc lá điện tử lại đánh mạnh vào việc quảng cáo và mua bán trực tuyến trên những trang mạng. Vì thế dần dần mọi người biết đến, sử dụng phổ biến hơn và ngày càng trẻ hóa đối tượng sử dụng, thậm chí thuốc lá điện tử đang có xu hướng xâm nhập vào các trường học nhắm đến đối tượng học sinh, sinh viên, chỉ vì “Thuốc lá điện tử mua quá dễ dàng”. Không cần biết bạn bao nhiêu tuổi, chỉ cần bạn có một tài khoản facebook, hay tiktok…thì để sở hữu một cây thuốc lá điện tử là quá dễ. Đây là một vấn đề thật sự đáng báo động hiện nay.

Tác hại và biện pháp phòng tránh thuốc lá điện tử

Nhiều người vẫn lầm tưởng thuốc lá điện tử không gây hại vì khi hút vào không tỏa ra khói hay có chứa mùi khó chịu như hút thuốc lá thông thường. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của sản phẩm này chẳng kém gì thuốc lá điếu truyền thống. thuốc lá điện tử có tác hại tương tự như cơ thể chúng ta hút thuốc lá điếu thông thường. Sau khi hít vào, khí nicotine còn gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến trí tuệ do não bộ của trẻ chưa hoàn thiện. Thậm chí, có thể gây ra nguy cơ đau thắt ngực, viêm phổi, suy tim, đột quỵ, suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng…Thuốc lá điện tử với các ống dung dịch đốt không có định lượng về nồng độ nicotine và tạp chất, dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng nicotine và gây ra ngộ độc cấp tính.

Để hạn chế được tối đa vị thành niên tiếp xúc với thuốc lá điện tử thì vai trò của gia đình và nhà trường rất quan trọng. Bố mẹ cần dành thời gian quan tâm, lắng nghe trẻ và giám sát trẻ trong các hoạt động trong cuộc sống, trên cơ sở tôn trọng tránh dẫn đến các hành vi chống đối do bị áp đặt. Phối hợp với nhà trường để tìm hiểu thêm sinh hoạt, mối quan hệ của trẻ để có thể phát hiện những dấu hiệu bất thường. Bên cạnh đó, vai trò giáo dục của nhà trường, giúp các em học sinh nhận thức được tác hại của việc hút thuốc lá điện tử gây ảnh hưởng nghiêm trọng như thế nào đối với sức khỏe của bản thân và gây ra những hệ lụy gì cho gia đình và xã hội. Đây cũng là yếu tố quan trọng để trẻ vị thành niên không bị sa đà vào những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng.

Ngoài ra, để tiếp tục đẩy lùi tình trạng hút thuốc lá trong lứa tuổi học đường, các trường học cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có việc tuyên truyền bằng nhiều hình thức, để nâng cao nhận thức về Luật và các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực thi Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá. Thực hiện nghiêm Điều 11, Luật phòng chống tác hại của thuốc lá, triển khai thực hiện môi trường không khói thuốc và có chế tài xử lý các trường hợp vi phạm quy định.