Trong bài viết này, chúng tôi phản ánh một số vụ việc điển hình thể hiện dấu hiệu vi phạm về thời hạn giải quyết KN lần đầu. Đó là vụ ông Nguyễn Văn Vàng, cư ngụ phường Long Thạnh Mỹ, quận 9 (nay là TP Thủ Đức), TP. Hồ Chí Minh, KN Quyết định số 32/QĐ-UBND ngày 5/5/2020 của UBND quận 9, về việc điều chỉnh Quyết định số 25/QĐ-UBND ngày 14/2/2020 của UBND quận 9. Lý do:

Một, trước khi ban hành quyết định thu hồi đất và quyết định điều chỉnh, UBND quận 9 đều không gặp gỡ, trao đổi, không thông báo cho gia đình ông Vàng biết theo quy định của Luật Đất đai.

Hai, phần đất rộng 1.429,8m2 gia đình ông Vàng trực tiếp quản lý, sử dụng, thuộc một phần thửa số 42, tờ bản đồ số 60, loại đất LUC (đất lúa) ghi tên Nguyễn Văn Vàng. Do đó, việc UBND quận 9 chỉ xác định thu hồi 86,7m2 của hộ ông Vàng, trong khi thực tế đã thu hồi 1.429,8m2 là gây thiệt hại cho ông Vàng.

Ba, UBND quận 9 cho rằng phần đất 1.343,1m2 có nguồn gốc đất rạch do Nhà nước quản lý là không có cơ sở, không phù hợp với thực tế. UBND quận 9 đã phủ nhận nội dung Báo cáo số 362/UBND của UBND phường Long Thạnh Mỹ, Biên bản kiểm kê đất đai của Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 9 và bác bỏ cả Quyết định số 25/QĐ-UBND ngày 14/2/2020 của UBND quận 9.

Bốn, UBND quận 9 đang xin ý kiến của Sở Giao thông Vận tải, nhưng lại vội vã ban hành Quyết định số 32/QĐ-UBND, điều chỉnh diện tích từ 1.429,8m2 xuống còn 86,7m2, nhằm tạo điều kiện cho chủ đầu tư công khai lấn chiếm đất của gia đình ông Vàng, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông.

Trong đơn KN, ông Vàng đề nghị Chủ tịch UBND quận 9 giải quyết đơn theo quy định pháp luật, thu hồi Quyết định số 32/QĐ-UBND, giữ nguyên Quyết định số 25/QĐ-UBND của UBND quận 9, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị thu hồi đất trong dự án đầu tư xây dựng khu dân cư và công viên Phước Thiện, quận 9, TP.Hồ Chí Minh.

Thông báo thụ lý khiếu nại số 701/TB-UBND ngày 17/12/2020

Ngày 17/12/2020, UBND quận 9 có Thông báo số 701/TB-UBND về thụ lý giải quyết KN lần đầu. Nhưng đến nay đã hơn 1 năm, Chủ tịch UBND TP.Thủ Đức vẫn chưa ban hành quyết định giải quyết KN. Ông Vàng gửi đơn khiếu nại lên Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh thì Ban Tiếp công dân TP. Hồ Chí Minh lại chuyển đơn về TP.Thủ Đức, nhưng UBND TP.Thủ Đức vẫn im lặng. Mới đây, Ban Tiếp công dân TP. Hồ Chí Minh lại chuyển đơn của ông Vàng về Sở TN&MT TP. Hồ Chí Minh. Ông Vàng đến Sở TN&MT thì lại được hướng dẫn về Ban Tiếp công dân TP. Hồ Chí Minh (!?)

Sự việc trên cho thấy Chủ tịch UBND TP. Thủ Đức có dấu hiệu vi phạm về thời hạn giải quyết KN lần đầu quy định tại Điều 28 Luật Khiếu nại và không biết đến bao giờ, đơn KN mới được giải quyết dứt điểm?

Trường hợp thứ 2 là bà Phạm Thị Hà, KN Quyết định số 2878/QĐ-UBND ngày 3/6/2021 của Chủ tịch UBND TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, về giải quyết đơn KN lần đầu. Lý do Quyết định số 2878/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND TP. Biên Hòa thể hiện có nhiều sai sót, không đúng bản chất vụ việc, không phù hợp với thực tế, có dấu hiệu trái quy định pháp luật, gây thiệt hại quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất. Cụ thể là:

Một, Quyết định số 2861/QĐ-UBND ngày 30/12/2020 của UBND TP.Biên Hòa, căn cứ Luật Đất đai năm 2013, nhưng trước khi ban hành Quyết định thu hồi đất, UBND TP.Biên Hòa không ban hành Thông báo thu hồi đất; không tổ chức điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm xác định diện tích đất, vị trí đất, thống kê nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất, để lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư... là có dấu hiệu làm trái với Điều 69 Luật Đất đai.

Hai, bà Hà nộp đơn KN quyết định trên. Sau khi tiếp nhận Đơn KN, Chủ tịch UBND TP Biên Hòa không ban hành Thông báo thụ lý đơn KN lần đầu theo quy định tại Điều Điều 27 Luật Khiếu nại.

Ba, Chủ tịch UBND TP. Biên Hòa không lập Biên bản làm việc trực tiếp với người khiếu nại, người được ủy quyền, là thể hiện không đúng Điều 29 Luật Khiếu nại và Điều 19 Nghị định 124/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ.

Bốn, ngày 18/1/2021 nhận đơn KN của bà Hà, nhưng ngày 12/5/2021 (hơn 4 tháng sau) Chủ tịch UBND TP. Biên Hòa mới tổ chức đối thoại và ngày 3/6/2021, (gần 5 tháng sau), Chủ tịch UBND TP. Biên Hòa mới ban hành Quyết định giải quyết, là thể hiện vi phạm Điều 28 Luật Khiếu nại.

Đối thoại từ ngày 25/2/2022 nhưng đến nay chưa có quyết định giải quyết KN

Trong đơn KN, bà Hà đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai thụ lý và giải quyết KN lần 2 theo thẩm quyền, với những nội dung như sau:

Công nhận nội dung đơn KN của bà Hà, giải quyết KN theo quy định pháp luật phù hợp với tình hình thực tế tại thời điểm thu hồi đất;

Chỉ đạo Chủ tịch UBND TP. Biên Hòa thu hồi, hủy bỏ Quyết định số 2878/QĐ-UBND ngày 3/6/2021 của UBND TP. Biên Hòa và 1 số Quyết định có nội dung trái quy định pháp luật do UBND TP. Biên Hòa ban hành;

Yêu cầu UBND TP. Biên Hòa thực hiện đúng trình tự thủ tục khi ban hành Quyết định thu hồi đất, Quyết định bồi thường, hỗ trợ theo quy định của Luật Đất đai, trong dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu công nghiệp Giang Điền.

Sau khi tiếp nhận đơn KN, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, giao Thanh tra tỉnh Đồng Nai kiểm tra, xác minh theo quy định pháp luật. Ngày 25/2/2022, Chánh Thanh tra tỉnh Đồng Nai tổ chức đối thoại với người KN, người đại diện ủy quyền. Tuy nhiên, đến nay đã gần 4 tháng mà Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai vẫn chưa ban hành Quyết định giải quyết KN là có dấu hiệu làm trái Điều 37 Luật Khiếu nại.

Như vậy, 2 trường hợp trên đã thể hiện rõ ràng dấu hiệu vi phạm thời hạn giải quyết KN, quy định tại Điều 27, Điều 37 Luật Khiếu nại và không biết đến khi nào mới được giải quyết dứt điểm. Trong khi một số cán bộ cơ quan có thẩm quyền giải quyết KN vẫn bình chân như vại. Đây là một nguyên nhân dẫn đến các vụ việc KN bị kéo dài, không có điểm dừng!