Nàng công chúa vừa thức giấc

Mấy năm gần đây, Măng Đen (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum) nổi lên trên bản đồ du lịch Việt Nam; bởi sự vẹn nguyên về khí hậu, văn hóa bản địa cũng như ẩm thực và nhiều nét độc đáo thiên nhiên.

Đêm Măng Đen ngọt dịu ở cái lạnh 15 độ khi ở độ cao 1.200m so với mực nước biển. Ở nơi đây có những bức tranh thiên nhiên thơ mộng với những cánh rừng nguyên sinh, hồ nước trong vắt... rừng phủ tới 83% diện tích. Và loài thông 5 lá đặc trưng của miền cao nguyên vẫn phủ dày trên những cánh rừng, để mọi người ví Măng Đen là Đà Lạt thứ 2 của Tây Nguyên.

Những con đường đầy sương mù ở Măng Đen.

“Đến Măng Đen để tìm lại Đà Lạt!”, nhiều người đã phải thốt lên như thế. Và tiếc cho Đà Lạt bây giờ khi cơn lốc đô thị hóa đã biến đổi Đà Lạt không còn vẹn nguyên như mấy chục năm về trước. Được mệnh danh là “xứ sở sương mù”, nhưng giờ đây Đà Lạt đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Nhà nghiên cứu Lê Phỉ, một người đã sống ở Đà Lạt từ năm 1954 đến nay cũng xót xa khi Đà Lạt đã mất đi sự mát mẻ ôn hòa của khí hậu, mất cả thông và sương. Trước đây, người Đà Lạt chỉ cần nhìn hoa nở là biết mùa gì đang đến. Nhưng vài năm trở lại đây hoa muốn nở lúc nào thì nở, người dân Đà Lạt chẳng còn thói quen giữ chiếc áo lạnh bên mình. Một điểm du lịch từng tự hào là không cần dùng đến điều hòa thì nay cũng trang bị quạt máy, máy lạnh để chống nóng cho khách.

Măng Đen đang hấp dẫn du khách bởi khí hậu, văn hóa bản địa cũng như ẩm thực và nhiều nét độc đáo thiên nhiên

Cùng với đó, một số điểm du lịch sử dụng đồ trang trí, tạo cảnh giả đã làm mất đi bản sắc, sự thơ mộng vốn có của Đà Lạt. Nhiều người đã chua chát ví rằng Đà Lạt trước đây như cô gái dậy thì, nay bỗng già nua phong trần như một vũ nữ xế chiều. Mất rừng thông, Đà Lạt không còn những gì vốn có. Mất thông, Đà Lạt không còn là “phố trong rừng - rừng trong phố” nữa. Tiếc cho Đà Lạt, nhiều người khi tìm về với Măng Đen cũng không khỏi băn khoăn về việc giữ cho nơi này được vẹn nguyên.

Giữ lại cho Măng Đen

Măng Đen như nàng công chúa vừa thức giấc để trở thành động lực phát triển kinh tế không khói của Kon Tum. Du khách đến Măng Đen không chỉ tìm thấy sự yên bình giữa thiên nhiên mà còn có cơ hội hòa mình vào đời sống của người dân tộc bản địa. Đây là lợi thế mà ít nơi nào tại Việt Nam có thể sánh được, một nơi còn giữ được nét hoang sơ của tự nhiên mà vẫn đủ gần để kết nối với các thành phố lớn. Năm 2022 điểm đến này đón được 600.000 nghìn lượt khách, thu về gần 250 tỉ đồng từ du lịch. Năm 2023, Khu du lịch Măng Đen đón hơn 1 triệu lượt khách. Trong 9 tháng năm 2024, hơn 1.160.000 lượt du khách đến Kon Tum, đạt 89,42% kế hoạch và tăng 20,21% so với cùng kì năm trước. Tổng doanh thu đạt khoảng 479 tỉ đồng, đạt 149,53% kế hoạch và tăng 86,91% so với cùng kì năm trước. Mục tiêu đến năm 2025, ngành du lịch Kon Tum sẽ thu hút 2,5 triệu lượt khách du lịch, số ngày lưu trú trung bình đạt từ 2 ngày trở lên.

Nhưng làm sao giữ cho Măng Đen tươi trẻ như nàng công chúa đang tuổi dậy thì; đang là bài toán mà các ngành, các cấp phải tính, để tránh đi vào vết xe đổ của du lịch Đà Lạt những năm gần đây. Điều này đã được ông Đặng Quang Hà, Chủ tịch UBND huyện Kon Plông chia sẻ tại buổi khai trương khu kinh tế đêm Măng Đen vừa qua: UBND tỉnh Kon Tum xác định du lịch là thế mạnh của địa phương, xác định nơi đây phải có bản sắc riêng. Bởi vậy, giữ rừng là vấn đề tiên quyết để phát triển du lịch. Bên cạnh đó, địa phương cũng bảo tồn văn hóa, đưa người dân đi học tập cách làm du lịch ở các làng bản nổi tiếng trên cả nước.

Ông Bùi Viết Hà, Chủ tịch Hội Du lịch Măng Đen cho biết: “Để du lịch sinh thái Măng Đen phát triển bền vững, cả chính quyền, doanh nghiệp cùng người dân đều mong muốn bảo tồn hệ sinh thái rừng nguyên sinh nơi đây. Đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, bảo tồn hệ sinh thái rừng, hạn chế xây nhà ở, khách sạn cao tầng thì du lịch Măng Đen mới có thể phát triển lâu dài, mang bản sắc văn hóa, đặc trưng riêng”.

Hoa anh đào nở rộ vào tháng 10 và 11 ở Măng Đen

Cùng với đó, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thêm các tour du lịch thể thao tận dụng sự sẵn có của địa hình. Theo đó, mục tiêu đến năm 2025, tập trung hình thành các chuỗi sản phẩm du lịch đa dạng và có tính hệ thống; định vị rõ nét hình ảnh các dòng sản phẩm du lịch của tỉnh, trong đó chú trọng phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp và du lịch văn hóa - lịch sử. Bên cạnh đó, tập trung đầu tư phát triển Khu du lịch Măng Đen và Vườn Quốc gia Chư Mom Ray, tạo điểm nhấn quan trọng làm nền tảng phát triển các sản phẩm du lịch của tỉnh.

Chính quyền địa phương và đồng bào ở đây rất háo hức cho sự phát triển của Măng Đen, có thể đem đến nguồn lực mới cho du lịch cộng đồng ở địa phương. Bên cạnh đó, phát triển du lịch nhưng vẫn phải bảo vệ rừng, bảo vệ nét đẹp hoang sơ chứ không phải phá hủy rừng để phục vụ lợi ích cá nhân và doanh nghiệp. Giữ được cho Măng Đen rừng, hoa, sương và văn hóa bản địa cùng nhiều dịch vụ du lịch hấp dẫn khác, giữ gìn môi trường trong sạch, khí hậu mát mẻ để Măng Đen phát triển bền vững, lâu dài sẽ là niềm tự hào của người dân Kon Tum và cả khu vực Tây Nguyên.