Bốn tháng đầu năm 2024 đã chứng tỏ đây là khoảng thời gian khó khăn nhất trong hơn hai năm chiến sự Nga - Ukraine, và có lẽ là căng thẳng nhất trong cuộc xung đột kéo dài một thập kỉ qua ở Ukraine kể từ năm 2014.

Quân đội Ukraine đang ở thế yếu dọc theo tiền tuyến, khi phải đối mặt với một quân đội Nga hùng hậu hơn, được hỗ trợ bởi sức mạnh kinh tế quân sự của một cường quốc quân sự toàn cầu. Các nước phương Tây ủng hộ Ukraine đã chậm trễ cung cấp vũ khí và do dự trong việc cho phép một cuộc chiến rộng hơn với Nga. Ngoài ra, bị phân tâm và chia rẽ bởi hàng loạt cuộc bầu cử, khối đồng minh phương Tây của Ukraine đang rạn nứt.

Du khách ngắm nhìn các phương tiện quân sự bị thu giữ của Ukraine tại một cuộc triển lãm ở Moskva ngày 1/5/2024

Giới chuyên gia đánh giá, cuộc tấn công mạnh mẽ về phía Tây của Nga đang tiếp tục diễn ra dọc theo mặt trận phía Đông của Ukraine, trong khi quân đội Nga đang nỗ lực hết sức để giành thêm những lãnh thổ mới ở các khu vực Donetsk, Luhansk, Kharkiv và Zaporizhzhia. Việc giành được toàn bộ tỉnh Donetsk và Luhansk là mục tiêu quan trọng của Nga.

Trong khi đó, Kiev cũng sẽ tìm cách làm gián đoạn hoạt động liên lạc, hậu cần và công nghiệp của Nga nhiều nhất có thể. Các cuộc tấn công tầm xa bằng thiết bị bay không người lái vào các mục tiêu bên trong nước Nga đã trở nên phổ biến và Ukraine có rất ít dấu hiệu sẽ giảm bớt các cuộc tấn công ngay cả khi đối mặt với sự không hài lòng của Mỹ.

Sự xuất hiện của phiên bản tên lửa tác chiến lục quân ATACMS có tầm bắn xa nhất của Mỹ - Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân MGM-140 - sẽ giúp Kiev có phạm vi tiếp cận lớn hơn bao giờ hết. Loại đạn có tầm bắn xa nhất có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 300km, gần gấp đôi so với loại đạn ATACMS tầm ngắn hơn được cung cấp lần đầu tiên vào cuối năm 2023. Trong số các mục tiêu có thể có của nó là cầu Kerch có sức mạnh mang tính biểu tượng và huyết mạch về mặt hậu cần.

Nhưng cũng giống như tất cả các loại vũ khí mới, cơ hội để Kiev khai thác ATACMS sẽ đóng lại theo thời gian. Ivan Stupak, cựu sĩ quan Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) và hiện là cố vấn cho Ủy ban An ninh, quốc phòng và tình báo của Quốc hội Ukraine, cho biết: “Như chúng ta biết, người Nga có thể thích ứng trong một khoảng thời gian rất ngắn”.

Về đường không, năm nay có thể chứng kiến sự thay đổi đáng kể về sức mạnh không quân khi Ukraine đang chờ nhận hàng chục máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất. Kiev cho biết, chiến đấu cơ này sẽ tăng cường khả năng phòng thủ trước tên lửa hành trình và UAV Nga được phóng tới các thành phố trên toàn quốc, đồng thời cung cấp hỗ trợ rất cần thiết cho quân đội tiền tuyến đang bị oanh tạc bởi các cuộc không kích từ Nga.

Bom lượn của Moskva đóng vai trò then chốt trong nửa đầu năm 2024, cho phép máy bay của nước này thả lượng lớn đạn dược xuống các vị trí của Ukraine từ khoảng cách tương đối an toàn. F-16 sẽ khiến các khu vực tiền tuyến trở nên nguy hiểm hơn đối với phi công Nga, do Ukraine dự kiến sẽ sử dụng tên lửa không đối không với tầm bắn lên tới 500km.

Về đường biển, trò chơi "mèo vờn chuột" bất đối xứng của hải quân có thể sẽ tiếp tục. Các phương tiện không người lái và tên lửa hành trình của Kiev đã chứng tỏ là thách thức nghiêm trọng đối với Hạm đội Biển Đen của Nga. Lực lượng này đã điều chỉnh chiến thuật và khả năng phòng thủ của mình ở một mức độ nào đó, nhưng các loại vũ khí tầm xa mới của Ukraine sẽ tiếp tục gây ra mối đe dọa tiềm tàng cho vùng duyên hải…