Nội dung vụ việc

Ngày 22/5/2017, Thành ủy Hải Phòng có Thông báo số 136/TB-TU, thông báo ý kiến của Thường vụ Thành ủy, trong đó có nội dung đồng ý về chủ trương xây dựng Dự án Trung tâm thương mại AEON MALL tại quận Lê Chân. Tuy nhiên, trước đó ngày 24/4/2017, Thường trực Thành ủy có Thông báo số 121/TB-TU, về việc hoàn trả chi phí đầu tư xây dựng trụ sở TAND quận Lê Chân. Từ đó xuất hiện một loạt các văn bản, quyết định của UBND TP Hải Phòng phục vụ cho Dự án: Quyết định số 1899/QĐ-UBND ngày 26/7/2017, về việc điều chỉnh cục bộ lô A37 của Đồ án điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/2000 quận Lê Chân; Quyết định số 2586/QĐ-UBND ngày 5/10/2017, về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng trung tâm mua sắm AEON MALL (Dự án AEON MALL), chấp thuận cho Công ty CP xây dựng bất động sản Việt Phát (Công ty Việt Phát) làm chủ đầu tư; Tờ trình số 159/TTr-UBND ngày 18/10/2017, về điều chỉnh, bổ sung dự án, công trình trên địa bàn quận Lê Chân vào Nghị quyết số 149/NQ-HĐND ngày 13/12/2016 của HĐND TP Hải Phòng; Tờ trình số 690/TTr ngày 24/10/2017 của Sở Tài nguyên và Môi trường, về điều chỉnh, bổ sung kế hoạch sử dụng đất năm 2017 quận Lê Chân; cùng ngày 24/10/2017, Thường trực HĐND TP Hải Phòng có Văn bản số 190/HĐND-CTHĐND, bổ sung danh mục dự án phải thu hồi đất năm 2017 trên địa bàn quận Lê Chân, vào Nghị quyết số 149/NQ-HĐND và Quyết định số 2747/QĐ-UBND của UBND thành phố, về điều chỉnh, bổ sung kế hoạch sử dụng đất năm 2017 quận Lê Chân.

Phối cảnh Dự án AEON MALL Hải Phòng Lê Chân

Ngày 19/4/2018, UBND quận Lê Chân ban hành Quyết định số 1097/QĐ-UBND, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 khu đất xây dựng trung tâm mua sắm AEON MALL Hải Phòng Lê Chân. Ngày 23/4/2018, UBND quận Lê Chân tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với các hộ dân. Ngày 4/5/2018, toàn bộ mặt bằng sạch được giao cho chủ đầu tư, Công ty Việt Phát. Theo đó, tổng diện tích đất TP Hải Phòng giao cho Công ty Việt Phát là 9,3ha, trong đó 2,4ha đất điều chỉnh, chuyển đổi vị trí xây dựng Trung tâm hành chính quận; 0,4ha đất xây dựng trụ sở TAND quận; 1,8ha tuyến đường vào Trung tâm hành chính quận; 2,04ha lô đất đấu giá quyền sử dụng đất TM7 và thu hồi mới 2,66ha, với dự kiến kinh phí GPMB là 164,2 tỉ đồng, vốn ngân sách.

Với việc ban hành cấp tập các văn bản hành chính nêu trên, dễ thấy dự án này có nhiều dấu hiệu bất bình thường. Và, bất bình thường hơn, nhà đầu tư, Công ty Việt Phát không hề làm gì tới dự án, mà vội vã sang tay, chuyển nhượng dự án cho một doanh nghiệp nước ngoài, trở thành dự án 100% vốn đầu tư nước ngoài. Với loại Dự án này, thẩm quyền phê duyệt thuộc Thủ tướng Chính phủ. Vậy, rõ ràng đây là chiêu “đánh võng”, để qua mặt Thủ tướng, tự ý phê duyệt dự án trái thẩm quyền của chính quyền TP Hải Phòng. Bất bình thường nữa là, trong một ngày 24/7/2017, 3 cơ quan cùng ban hành văn bản, quyết định gồm: Tờ trình số 690/TTr-STN&MT của Sở Tài nguyên và Môi trường, Văn bản số 190/HĐND-CTHĐND của Thường trực HĐND, Quyết định số 2747/QĐ-UBND của UBND TP Hải Phòng, cùng về một việc, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch sử dụng đất phục vụ Dự án AEON MALL.

Cùng thời điểm xuất hiện song song 2 quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư cho 2 doanh nghiệp trong một dự án

Đất vàng, được thuê với “giá bèo”

Diện tích 9,3ha đất của Dự án AEON MALL được quy hoạch vào vị trí đắc địa, thuộc 2 phường: Kênh Dương và Vĩnh Niệm, quận Lê Chân, với diện tích kinh doanh trên 50.000m2; trong đó có siêu thị hạng I diện tích tối thiểu 5.000m2, kinh doanh nghiều loại hình dịch vụ tương đương mô hình trung tâm thương mại loại I gồm: Khu vực cửa hàng bán buôn, bán lẻ; khu vực tổ chức hội chợ triển lãm, trưng bày, giới thiệu hàng hóa; khu vực vui chơi giải trí, cho thuê hội trường và phòng họp tổ chức hội nghị, hội thảo; khu vực dành cho các hoạt động tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, bưu chính viễn thông, tin học, tư vấn, môi giới đầu tư, du lịch. Diện tích sàn xây dựng 279.000m2, cao từ 7 - 8 tầng và một tầng hầm, chiều cao không dưới 60m.

Khảo sát thực tế, Dự án có phối cảnh 4 mặt đường nom như một ốc đảo, thừa nhận thuộc diện “đất vàng”, có giá trị kinh tế cao, nhưng lại được xác định cho nhà đầu tư thuê với “giá bèo”. Ngày 11/5/2018, Sở Tài nguyên và Môi trường có Tờ trình số 291/TTr-STN&MT, về thẩm định giá đất cụ thể để tính tiền thuê đất trả một lần cho cả thời gian thuê, với diện tích 93.000m2, đơn giá 6.993.000 đồng/m2 (tương ứng 49 năm 6 tháng), tổng số tiền doanh nghiệp phải nộp 650.349.000.000 đồng. Từ tờ trình này, Hội đồng thẩm định giá đất tham mưu hạ xuống giá bình quân bằng 7.043.318 đồng/m2, bằng Thông báo số 111/TB-HĐTĐGĐ ngày 16/5/2018, trong đó phân chia khu đất làm 2 phần: Phần diện tích thuộc đường Cầu Rào 2 – Nguyễn Văn Linh, diện tích 51.277,10m2 thành 4 tuyến và phần diện tích thuộc đường mương An Kim Hải, diện tích 41.722,9m2 thành 4 tuyến.

Thông báo của Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng cho thấy, Công ty TNHH AEON MALL xuất hiện ngay từ đầu

Ngày 17/5/2018, UBND TP Hải Phòng ban hành Quyết định số 1085/QĐ-UBND, phê duyệt giá cho thuê đất hạ xuống chút, còn 7.043.000 đồng, tổng số tiền doanh nghiệp phải nộp một lần còn 654.999.000.000 đồng cho thời gian 49 năm 6 tháng, dưới 13 tỉ đồng/năm cho diện tích 9,3ha đất kinh doanh thương mại. Ngày 9/5/2018, UBND TP Hải Phòng ban hành Quyết định số 560/QĐ-TA, phê duyệt quyết toán hạng mục công trình xây dựng trụ sở TAND quận Lê Chân, mức quyết toán 10.121.910.307 đồng (đã được kiểm toán). Ngày 14/5/2018, UBND quận Lê Chân có Quyết định số 1266/QĐ-UBND, về hoàn trả kinh phí bồi thường GPMB Dự án xây dựng trụ sở TAND quận Lê Chân, với chi phí 3.873.419.110 đồng. Ngày 13/6/2018, UBND TP Hải Phòng có các văn bản số 2942/VP-ĐC3 và số 4458/UBND-ĐC3, yêu cầu chủ đầu tư Dự án AEON MALL hoàn trả tiền đầu tư, khi TAND quận Lê Chân di chuyển khỏi khu đất, mức hoàn trả là 16.330.847.360 đồng, chủ đầu tư đã hoàn trả xong khoản này.

Chuyển nhượng Dự án khi chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính

Trong khi chưa thực hiện đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì Công ty Việt Phát đã đàm phán việc chuyển nhượng Dự án AEON MALL với Công ty TNHH AEON MALL Việt Nam, một công ty con thuộc Tập đoàn AEON Nhật Bản. Cũng rất đáng ngạc nhiên, trong cùng một ngày 8/5/2018, hai cơ quan Nhà nước cùng ra văn bản về một việc gồm: Văn bản số 340/TTXTĐTTMDL-KHĐT của Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch Hải Phòng, về đề nghị cấp Giấy chứng nhận đăng kí đầu tư Dự án AEON MALL Hải Phòng Lê Chân, cho Công ty TNHH AEON MALL Việt Nam; Văn bản số 319/CV-BCS của Ban Cán sự Đảng UBND TP Hải Phòng gửi Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng, xin ý kiến về cấp Giấy chứng nhận đầu tư Dự án AEON MALL Hải Phòng Lê Chân cho Công ty TNHH AEON MALL Việt Nam.

Quang cảnh xây dựng công trình AEON MALL Hải Phòng Lê Chân

Văn bản số 319/CV-BCS của Ban Cán sự Đảng UBND thành phố cho biết, thời điểm đó các cơ quan, đơn vị đang triển khai việc tính toán tiền thuê đất, nhà đầu tư mới ứng trước 335 tỉ đồng, nên chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định. Văn bản này cũng cho biết, Công ty TNHH AEON MALL Việt Nam có kinh nghiệm đầu tư, vận hành nhiều dự án trung tâm thương mại quy mô lớn tại Việt Nam, nên có đủ năng lực nhận chuyển nhượng và đầu tư kinh doanh Dự án AEON MALL Hải Phòng Lê Chân. Công ty này cũng có đơn xin nhận chuyển nhượng Dự án, lập hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận. Ngày 28/5/2018, UBND TP Hải Phòng ban hành Quyết định số 1166/QĐ-UBND, chấp nhận Công ty TNHH AEON MALL Việt Nam (đại diện theo pháp luật là ông Iwamura Yasutsugu, Quốc tịnh Nhật Bản, chức vụ Tổng giám đốc) làm chủ đầu tư Dự án AEON MALL Hải Phòng Lê Chân. Từ đây, Dự án chính thức được chuyển đổi êm lẹ sang diện đầu tư 100% vốn nước ngoài (FDI). (Còn nữa)