Ngày 3/8/2016, Chủ tịch UBND phường Phú Đông có Quyết định số 99/QĐ-XPVPHC, xử phạt bà Trịnh Thị Tâm và chồng là ông Võ Văn Vũ 4 triệu đồng, buộc phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, vì hành vi chiếm đất Nhà nước, được quy định tại Khoản 2, Điều 10 Nghị định số 102/1014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ, về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Bà Tâm khiếu nại, Chủ tịch UBND phường ra Quyết định số 32/QĐ-CC ngày 1/3/2017, cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Bà Tâm khởi kiện 2 quyết định này. Sự thật rõ như 1 + 2 = 3, nhưng TAND TP Tuy Hòa và TAND tỉnh Phú Yên cố tình không hiểu, để bác yêu cầu khởi kiện.

Đất của bà Tâm, ông Vũ nằm trong thửa 3.000m2 mà ông Võ Văn Kềnh cho vào năm 1992, nguồn gốc do ông Kềnh được cha mẹ giao năm 1967. Năm 1971, ông khai phá thêm, không may bị mìn nổ, cụt mất một chân, đến nay nhiều người vẫn còn nhớ chuyện ông Kềnh bị nạn. Năm 1992, bảy người con đã lớn, ông quyết định cho mỗi người một khoảnh đất làm nhà ở. Năm 1996, năm người anh em ông Vũ tiến hành làm nhà, hoặc xây móng nhà để dành, do chưa có đường nên họ quay nhiều hướng. Nhà bà Võ Thị Trang, ông Võ Văn Lực, ông Võ Văn Lượng hướng về phía Bắc; nhà bà Võ Thị Bích Hà, móng nhà bà Võ Thị Bích Niên, bà Võ Thị Sang hướng về phía Tây; móng nhà ông Võ Văn Vũ hướng về phía Đông, quay lưng với nhau. Năm 2015, ông Vũ, bà Tâm mới làm nhà trên phần đất 696m2 (ông Vũ là trưởng nam, được các em nhường phần lớn). Thửa đất của ông hình chữ nhật, cạnh phía Nam và cạnh phía Đông cũng là cạnh phía Nam và cạnh phía Đông của thửa đất của ông Kềnh. Bảy phần đất nằm trong thửa đất hình chữ nhật 3.000m2 cũ của ông Kềnh. Không có chuyện vợ chồng ông Vũ, bà Tâm chiếm đất của Nhà nước.

Con bò không thay được con voi

Thửa đất ông Vũ, bà Tâm bị cáo buộc chiếm là thửa 5.000m2 rừng phòng hộ, do ông Nguyễn Thanh Sơn sử dụng, đã bị Nhà nước thu hồi năm 2008. Đây là chuyện bịa đặt hoàn toàn. Một là: Thửa này, lớn gấp trên 7 lần thửa đất của ông Vũ, bà Tâm. Nếu bị bà Tâm chiếm 696m2, thì hơn 6 phần còn lại tức 4.304m2 nữa đi đâu?

Hai là: Đất ông Kềnh chia cho 7 người con, phần ông Vũ nằm ở góc Tây Nam, mà cạnh phía Tây và cạnh phía Nam đất của ông Vũ chính là cạnh phía Tây và cạnh phía Nam thửa đất của ông Kềnh. Ai cũng biết, con bò không thế chỗ được cho con voi, vì hình dáng và tầm vóc, nên thửa đất của ông Vũ không thế chỗ được thửa đất của Nhà nước. Theo hình vẽ, thì thửa đất có các cạnh AB lớn; BC lớn; CD lớn và CA lớn. 3.000m2 là đất của ông Kềnh, thửa nhỏ (4 cạnh màu đỏ) ab nhỏ; bc nhỏ; cd nhỏ và ad. 696m2 là đất của bà Tâm, ông Vũ. Nếu đưa thửa 5.000m2 chồng lên thửa 696m2, thì thừa ra 4.303m2 và diện tích này trùm lên đất của những người đang vây bọc đất của bà Tâm, ông Vũ.

Ba là: Trước Tòa, ông Nguyễn Thanh Sơn khẳng định: “Đất bà Tâm không liên quan đến thửa đất cũ của tôi, từ đất bà Tâm, phải qua thửa 5.000m2 rừng phòng hộ của bà Thư, qua đất ông Đạt, ông Hớn, mới đến đất của tôi”. Còn bà Đinh Thị Minh Thư thì nói: “Đất bà Tâm và đất ông Sơn cách xa nhau. Thửa rừng phòng hộ 5.000m2 của tôi nằm giữa đất 2 người này, nhiều người ở đây biết rõ. Năm 1994, tôi sử dụng thửa đất này, thì đất bà Tâm đang trồng sắn. Nói ông Vũ, bà Tâm chiếm thửa đất cũ ông Sơn là không đúng”.

Đất của bà Tâm, ông Vũ bị đất của 6 anh chị em của họ và đất ông Đạt, ông Hớn cùng nhiều người vây bọc, nhưng tại sao chỉ vợ chồng ông Vũ bị quy là chiếm đất Nhà nước, vậy giải thích thế nào về 4.303m2 còn lại của thửa đất Nhà nước? Không làm rõ được đường đi của 4.303m2 này, nhưng 2 cấp Tòa vẫn đồng ý với cáo buộc của Chủ tịch UBND phường Phú Đông, rằng ông Vũ, bà Tâm chiếm thửa đất rừng phòng hộ 5.000m2 của Nhà nước. Thật vô lí.

Tòa và Viện KSND Cấp cao tin điều bịa đặt!?

Bà Tâm khiếu nại, yêu cầu kháng nghị Bản án phúc thẩm số 05/2018/HC-PT ngày 30/5/2018 của TAND tỉnh Phú Yên theo thủ tục giám đốc thẩm. Ngày 8/1/2020, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng có Thông báo số 02/2020/TB-TA rằng: “Văn bản số 1491/STNMT của Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, tọa độ đất của bà Tâm chồng lên thửa đất của Nhà nước và Biên bản đối thoại với UBND phường, chứng tỏ bà chiếm đất của Nhà nước, không có căn cứ để kháng nghị. Ngày 15/9/2020, Viện KSND Cấp cao tại Đà Nẵng cũng Thông báo từ chối kháng nghị vì: Một là, năm 1995, ông Sơn được UBND TP Tuy Hòa giao 0,5ha đất. Hai là, bà Tâm nói đất khai hoang năm 1975, nhưng không có giấy tờ chứng minh. Ba, năm 2017 vợ chồng ông Kềnh khai là họ từ nơi khác mới đến đây khai hoang được 2.000m2”.

Nhiều năm binh lửa, dân bị mất giấy tờ là chuyện thường, không riêng ông Vũ, mà cả 7 thửa nhỏ đều như vậy. Luật không bắt buộc đất phải có giấy tờ, miễn là sử dụng ổn định, không tranh chấp. Năm 1971, ông Kềnh bị mìn, cụt một chân khi mở rộng thửa đất này là sự thật. Vậy ông Kềnh khai từ nơi khác mới đến khai phá là khai với ai? Theo hình vẽ, thì thửa đất hình chữ nhật 3.000m2, chia ra 7 phần là 7 hình chữ nhật nhỏ, nếu thiếu thửa của ông Vũ thì nó là hình gì? Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Yên nói: tọa độ đất ông Vũ (696m2) chồng lên đất Nhà nước 5.000m2, là không thể tin, chồng làm sao được!? Nhân chứng Nguyễn Thanh Sơn và Đinh Thị Minh Thư khẳng định trước Tòa và viết giấy để lại rằng, hai thửa đất khác nhau xa, không có chuyện bà Tâm chiếm thửa đất của Nhà nước. Còn vật chứng thì hai thửa đất khác hình dáng, thửa này lớn gấp 7 lần thửa kia, nếu nói tọa độ hai thửa chồng lên nhau là một sự bịa đặt. Vậy mà TAND Cấp cao và Viện KSND Cấp cao tại Đà Nẵng vẫn cố tình tin. Đề nghị TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy hai bản án hết sức vô lí này, để xét xử sơ thẩm lại. Không thể chấp nhận sự bịa đặt, vu cáo một cách tùy tiện, vô lí như vậy được.