Theo đơn của ông Nguyễn Văn Thắng và bà Nguyễn Thị Liên (đại diện các hộ dân đang sinh sống tại khu vực ao Thùy Dương), ngày 25/11/1996, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 3985/QĐ-UB thu hồi 6.978m2 đất tại phường Quảng An, quận Tây Hồ, do HTX nông nghiệp Quảng An đang quản lí và sử dụng cho Công ty Vạn Thiện thuê để xây dựng “khuôn viên ao cá, cây cảnh Thùy Dương”. Trong số diện tích đất trên, có 6.119m2 là đất mà Công ty Vạn Thiện được thuê trong 30 năm; 859m2 là đất làm đường sử dụng chung, không được xây dựng công trình. Căn cứ quyết định nói trên, Sở Địa chính Hà Nội đã kí hợp đồng thuê đất với Công ty Vạn Thiện. Tuy nhiên, tới năm 1998, Sở Địa chính mới bàn giao 5.325,4m2 đất (giai đoạn 1) cho Công ty Vạn Thiện, diện tích còn thiếu, UBND quận Tây Hồ và Hội đồng giải phóng mặt bằng đang tiếp tục thực hiện.

Năm 1999, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 2374/QĐ-UB thu hồi diện tích 6.978m2 đất để thực hiện dự án. Và năm 2013, UBND TP Hà Nội tiếp tục ban hành Quyết định số 2328/QĐ-UBND thu hồi 4.375,4m2 và đất của các hộ dân xung quanh trong tổng số 6.978m2, trong đó ghi rõ: Giao 4.375,4m2 đất cho UBND quận Tây Hồ để thực hiện giải phóng mặt bằng và tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đã được phê duyệt; giao 977m2 cho Ban Quản lí dự án xây dựng hạ tầng kĩ thuật xung quanh Hồ Tây và UBND phường Quảng An quản lí để làm kè và đường ven hồ và ngõ đi vào sử dụng chung; giao 1.625m2 đất (Công ty Vạn Thiện chưa giải phóng mặt bằng) cho UBND quận Tây Hồ quản lí, đề xuất phương án sử dụng theo quy định của Luật Đất đai và quy hoạch được phê duyệt, báo cáo UBND TP Hà Nội. Đối với diện tích 6.978m2 đất có 11 hộ dân đang sinh sống, sử dụng đất bao gồm cả Công ty Vạn Thiện, trong đó đã có một số trường hợp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) đối với phần diện tích đất đang ở nằm trong diện tích 1.625m2.

Lực lượng chức năng phường Quảng An tiến hành cưỡng chế các công trình vi phạm trật tự xây dựng tại ao Thùy Dương.

Ngày 18/11/2016, Công ty Vạn Thiện và các hộ dân xung quanh thuộc diện tích thu hồi 6.978m2 có cuộc họp với UBND phường Quảng An về việc thông báo kế hoạch tiến độ chi tiết, các chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, các tài liệu liên quan đến thu hồi đất. Tại đây, những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đã yêu cầu UBND phường làm rõ và xác định lại mốc giới theo thực tế đo đạc tại dự án và yêu cầu bồi thường theo đúng mức giá thỏa thuận mà pháp luật quy định. Bởi lẽ, từ khi có Quyết định thu hồi đất số 2374/QĐ-UB ngày 7/6/1999 và Quyết định 2328/QĐ-UBND ngày 29/3/2013 đến nay mới chỉ xác định chỉ giới đường đỏ của diện tích 5.352,4m2, còn diện tích đất 1.625m2 vẫn chưa được đo đạc, xác định ranh giới và xây dựng chỉ giới đường đỏ. Toàn bộ diện tích theo quyết định thu hồi hiện tại chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 hoặc quy hoạch tổng thể mặt bằng tỉ lệ 1/500 đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Liên quan đến vấn đề này, ngày 16/11/2016, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội ban hành Văn bản số 11138/STNMT-ĐKTKĐĐ trả lời Công ty Vạn Thiện về việc sử dụng đất, nội dung như sau: Sở TN&MT TP Hà Nội đề nghị UBND quận Tây Hồ thực hiện: Tiến hành khôi phục mốc giới với diện tích 6.978m2 đất (trong đó tách rõ diện tích 4.375,4m2 đất để tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo Quyết định số 4358/QĐ-UBND ngày 25/8/2015 và diện tích 1.625m2 đất do các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng trên cơ sở kết luận thanh tra xem xét, công nhận quyền sử dụng đất, cấp sổ đỏ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, bảo đảm đúng quy định của pháp luật và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Trao đổi với PV, các hộ dân cho rằng, diện tích 1.625m2 đất họ ở đến nay đã nhiều năm nhưng vẫn chưa có kết luận về nguồn gốc đất thuộc dự án, để có thể được cấp sổ đỏ cho người dân yên tâm sinh sống lâu dài. Họ cho rằng, việc quận Tây Hồ ban hành hàng loạt “quyết định cưỡng chế bắt buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả” ngày 5/8/2020 là không đúng thực tế, không đúng nội dung, quy trình, thủ tục xử lí vi phạm hành chính, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Vì đâu mà khu đất có hàng chục hộ dân xây nhà kiên cố, được đánh số thứ tự cấp hộ khẩu nay bị cưỡng chế? Trong đơn các hộ dân cũng cho rằng, đất ở của một số hộ gia đình đã được cấp sổ đỏ. Trong khi chờ ý kiến trả lời của các cơ quan chức năng, dư luận đặt câu hỏi: Nếu những gì người dân phản ánh là sự thật, thì việc quy kết hơn chục hộ dân vi phạm ở trên là do buông lỏng quản lí của chính quyền sở tại? Người dân sống, làm nhà trên đất được Nhà nước cho Công ty Vạn Thiện thuê để xây dựng khuôn viên ao cá cây cảnh, vậy mà công trình nhà cửa vẫn tồn tại hàng chục năm mà không có sự nhắc nhở, không bị xử lí!? TP Hà Nội đã ra quyết định thu hồi đất của Công ty Vạn Thiện từ năm 1999, vậy tại sao sự việc để đến 21 năm trôi qua vẫn chưa thể giải quyết, chưa thể thu hồi và trong khoảng thời gian này có nhiều hộ dân làm nhà sinh sống một cách “rất hợp pháp” mà chính quyền không có bất cứ động thái nào? Nay lại ban hành văn bản cưỡng chế để tiếp tục giao đất thực hiện dự án “Xây dựng công trình công cộng có tính chất kinh doanh tại ao Thùy Dương”. Các hộ dân rất mong chính quyền có biện pháp giải quyết thấu tình đạt lí, tránh tình trạng tranh chấp, khiếu kiện kéo dài. Nếu là để thực hiện dự án công cộng, vì lợi ích của quốc gia thì việc thu hồi đất (dù là đất hợp pháp hay bất hợp pháp) phải thu hồi. Còn nếu dự án có tính chất kinh doanh thì phải được giải quyết theo đúng quy định của pháp luật có đền bù, có thỏa thuận, vì các hộ dân đã “sinh sống ổn định”, vì cái “sai” bắt nguồn từ việc thiếu trách nhiệm của chính quyền và các cơ quan chức năng.

Để làm rõ nội dung bạn đọc phản ánh, PV đã có cuộc trao đổi với ông Đặng Văn Hồi, Phó Chủ tịch UBND phường Quảng An. Tại cuộc trao đổi này, khi PV hỏi về trách nhiệm quản lí đất đai của UBND phường trong việc để xảy ra tình trạng người dân xây dựng trái phép trên ao Thùy Dương hơn 20 năm nay mà không bị xử lí, thì vị Phó Chủ tịch này “im lặng” (!?).

PV tiếp tục gặp gỡ, trao đổi với đại diện UBND quận Tây Hồ. Ông Nguyễn Đình Hà, Phó Chánh Văn phòng quận cho biết, sẽ trao đổi lại những thông tin PV phản ánh với cấp trên.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc trên.