Tôi cười trêu bạn: “Tặng sách cũng phải “chọn mặt gửi vàng”, ai bảo ông thích nịnh sếp”. Bạn tôi nhăn nhó: “Có phải nịnh đâu! Tại sếp nhắc và tỏ ra quan tâm đến vấn đề đó nên tôi mới tặng đấy chứ. Thôi thì cũng là một bài học kinh nghiệm ông ạ!”.

Chuyện của bạn tôi có lẽ cũng là chuyện của nhiều người. Riêng tôi cũng được nhiều người quý mến tặng sách. Mặc dù là người mê sách từ bé, tốn không ít tiền để mua sách về đọc, thế nhưng cũng có những cuốn sách được tặng chỉ đọc lướt rồi… bỏ xó. Mặc dù, trong thâm tâm, tôi vẫn quý mến, trân trọng giá trị lao động và tình cảm của người tặng sách, nhưng có lẽ để có đủ kiên nhẫn đọc cho hết, cho kĩ cuốn sách được tặng là cả một vấn đề.

Ảnh minh họa

Đọc sách trước hết là do nhu cầu, người đọc cần thông tin gì thì sẽ tìm những cuốn sách có nội dung thông tin đó để đọc. Sách được tặng thì khác, quý nhau thì tặng nhưng nể nhau thì nhận. Người tặng chỉ nghĩ đơn giản rằng, sản phẩm tâm huyết của mình làm ra thì nên tặng cho bạn bè để tăng phần thân thiết và kì vọng bạn sẽ đọc để hiểu mình hơn. Người nhận thì bày tỏ sự cảm động trước việc làm của bạn, có chút tò mò về tác phẩm, nhưng chưa chắc đã đọc hoặc lưu giữ khi nội dung tác phẩm không phù hợp với nhu cầu. Đó là chưa kể có những người không hề có thói quen đọc sách, chả bao giờ cầm đến cuốn sách nhưng vì được tặng mà có hàng trăm cuốn sách chỉ để trưng bày trên giá trong nhà.

Điều này dẫn đến sự lãng phí không cần thiết cho cả người tặng sách, người được tặng và xã hội. Người tặng sách thì lãng phí tiền bạc in sách, công sức, thời gian kí tặng, đóng gói và buồn nhất là lãng phí niềm tin khi tặng không đúng người như trường hợp của bạn tôi. Người được tặng thì lãng phí thời gian đọc những nội dung không có nhu cầu, lãng phí không gian cất giữ sách và thời gian bán sách cho… người bán hàng rong. Xã hội thì lãng phí một lượng vật chất khi in ấn những sản phẩm không được sử dụng đúng chỗ…

Nói ra điều này, tôi không có ý phản đối chuyện tặng sách mà ngược lại luôn trân trọng và ước rằng mình cũng có sách để biếu tặng bạn bè. Chỉ mong rằng, để tránh sự khổ tâm, khó xử từ hai phía thì cả người tặng sách và người được tặng cần có sự điều chỉnh. Người tặng nên cân nhắc kĩ đối tượng để gửi gắm đứa con tinh thần của mình vào đúng chỗ. Người được tặng thì nên đọc để hiểu bạn và chia sẻ cảm nghĩ của mình về cuốn sách. Có lẽ đó là sự tương tác cần thiết để biểu thị sự tôn trọng và cũng là nét văn hóa cần có trong chuyện biếu tặng sách.