Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết: Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, được điều chỉnh bởi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và Nghị định 67 hướng dẫn thi hành luật này. Tuy nhiên, sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được quy định trong Luật, nên “có khoảng trống pháp lí liên quan đến loại hình sản phẩm này”.
Thuốc lá điện tử xuất hiện khoảng đầu những năm 2000 tại Trung Quốc. Khoảng 10 năm sau, thuốc lá điện tử bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam. Có lẽ vì “sớm quá” nên Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 của ta vẫn chưa đề cập các loại thuốc lá điện tử. Nhưng 5-7 năm trở lại đây, thuốc lá điện tử phát triển bùng nổ với các nhóm sản phẩm mới rất độc hại.
Theo điều tra của Bộ Y tế, nhóm tuổi từ 13-15 sử dụng thuốc lá điện tử năm 2022 là 3,5%, tỉ lệ này cao hơn năm 2019 với 2,6%. Hiện người Việt Nam, nhất là lớp trẻ sử dụng thuốc lá điện tử đang gia tăng. Kết quả nghiên cứu về các hành vi, nguy cơ đối với sức khỏe học sinh THCS và THPT tại Hà Nội do Viện Chiến lược và Chính sách y tế, Bộ Y tế thực hiện năm 2020 chỉ ra: Tỉ lệ học sinh hiện đang sử dụng thuốc lá điện tử ở các lớp từ 8-12 là 8,35%, ở học sinh lớp 10-12 là 12,6%. Cũng theo kết quả khảo sát này, năm 2015, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở 34 tỉnh, thành phố chỉ khoảng 0,2%, đến năm 2020 đã tăng gấp 18 lần, lên khoảng 3,6%.
Thực tế cho thấy, dù là sản phẩm mới hay cũ, thuốc lá điện tử đều có những tác hại khôn lường. Được biết, có ít nhất 60 hợp chất hóa học được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử (thường được gọi là tinh dầu) và nhiều hợp chất khác có trong khí/khói tạo ra từ thuốc lá điện tử. Trong thành phần của dung dịch này có một số chất gây ung thư, kích thích hệ thần kinh, khiến người sử dụng nhiều không làm chủ được hành vi.
Hơn 10 năm thuốc lá điện tử thâm nhập vào Việt Nam nhưng đến nay vẫn để lộ “khoảng trống pháp lí” thì quả là… quan ngại. Theo ông Diên, tới đây, “Bộ sẽ phối hợp với các cơ quan hữu quan tham mưu cơ quan thẩm quyền ban hành chính sách để thực hiện quản lí các mặt hàng này”. Không biết “tới đây” là lúc nào “khoảng trống pháp lí” mới... được lấp đây!
Trong khi chờ các chính sách quản lí thuốc lá điện tử, người dân mong các cơ quan chức năng cần đấu tranh quyết liệt ngay từ biên giới không cho món hàng độc hại này xâm nhập vào nước ta. Theo đó, tăng cường hơn nữa tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử, đưa vào giảng dạy trong trường học, có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của gia đình, nhà trường, xã hội để quản lí, bảo vệ trẻ em trước vấn nạn thuốc lá điện tử đang có chiều hướng gia tăng.
