Ai cũng biết rằng, tuổi thọ một công trình xây dựng phụ thuộc vào chất lượng, kĩ thuật, vật liệu… được sử dụng khi thi công. Do vậy, quy định thời hạn phải căn cứ vào những vấn đề đó chứ không thể vì tên tuổi công trình.

Những công trình như Nhà hát lớn, Phủ Chủ tịch, Nhà khách Chính phủ… (tại Hà Nội), Bưu điện trung tâm, Bảo tàng mĩ thuật, Bến Nhà Rồng… (tại TP Hồ Chí Minh) hay nhiều kiến trúc Pháp khác có lẽ tuổi đời đã trên trăm năm mà cho đến nay vẫn vững chắc, bền đẹp như thuở ban đầu.

May mắn thay người Pháp đã không quy định thời hạn sử dụng những công trình này là 50 hay 70 năm!

Một thực trạng buồn là hàng nghìn căn chung cư tại các đô thị được xây dựng từ những thập niên 70, 80 thế kỉ trước nay xập xệ, mất mĩ quan đô thị, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, song đang bế tắc về cách giải quyết. Phải chăng từ chuyện khó khăn cải tạo, xây mới các chung cư cũ này mà cơ quan quản lí muốn tạo một nền tảng pháp lí mới để tương lai dễ giải quyết với chung cư cũ? Kĩ thuật, chất lượng xây dựng nhà ở, chung cư hiện nay đã khác xa và tiến bộ vượt bậc so với cách đây 40-50 năm, không thể nhìn thực trạng hiện tại của chung cư cũ để xây dựng pháp lí cho hàng chục năm sau. Cần có quan điểm và cách nhìn đúng đắn, khách quan và khoa học về thời hạn sử dụng công trình hiện nay, không chỉ nhà chung cư.

Người dân sở hữu căn hộ chung cư, suy đến cùng là bình đẳng với người có căn hộ riêng lẻ. Mỗi người khi mua căn hộ cũng đồng thời là mua quyền sử dụng đất ở của căn chung cư đó dù nó rất nhỏ (vì phải chia bình quân cho diện tích các tầng nhà). Dù nhà ở loại gì cũng phải gắn với đất ở, không thể tồn tại trên không trung. Nếu quy định thời hạn 50, 70 năm thì chỉ có thể là thời hạn của công trình xây dựng đó chứ không thể là thời hạn quyền sử dụng đất ở của người đã sở hữu. Hết thời hạn, khi công trình xuống cấp cần cải tạo hay xây mới thì quyền sở hữu vẫn không thể thay đổi.

Nên chăng, cơ quan quản lí cần xây dựng bộ tiêu chí, tiêu chuẩn một cách khoa học để thẩm định, đánh giá sự an toàn của các công trình khi xây dựng, từ đó quyết định thời hạn sử dụng cho phù hợp. Việc này cần áp dụng với toàn bộ các công trình (trong đó có chung cư và nhà ở riêng lẻ), bởi tại Hà Nội đã từng xảy ra những vụ sập nhà riêng lẻ do cũ nát.

Khi xây dựng pháp luật, cơ quan quản lí cần dựa trên nền tảng pháp lí cao nhất về quyền sở hữu nhà ở, đất ở của cá nhân đã được pháp luật bảo vệ. Không thể vì chất lượng, tên gọi công trình mà tước đi quyền sở hữu hợp pháp của người dân.