Thực hiện đúng chỉ đạo và bị truy tố

Thực hiện Quyết định 755/QĐ – TTg, ngày 20/5/2013 của Thủ tướng Chính phủ (QĐ 755) về phê duyệt chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn. Trong đó, xã La Dạ, huyện Hàm Thuận Bắc có 306 hộ/1.335 khẩu được hỗ trợ mua sắm máy móc, nông cụ, với tổng số tiền là 1.530.000.000 đồng.

Bị cáo Huỳnh Thúc Mẫn và Bị cáo Dương Ngọc Như Hiền tại phiên tòa Phúc thẩm

Ông Huỳnh Thúc Mẫn, Chủ tịch xã La Dạ, tiến hành họp: Chọn nhà cung ứng; họp dân có đơn đăng ký mua máy móc nông cụ theo nhu cầu; soạn thảo hợp đồng; thành lập Hội đồng nghiệm thu và tiến hành rút Ngân sách thanh toán theo quy định. Tất cả việc làm này là thực hiện Quyết định số 4054/QĐ-UBND ngày 13/7/2016 của UBND huyện Hàm Thuận Bắc. Theo QĐ 755, cấp vốn hộ trợ dân bằng tiền mặt, dưới sự giám sát trực tiếp của Phòng Dân tộc, Phòng Tài chính – Kế hoạch, Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; thông qua Đảng ủy, UBND, HĐND và Mặt trận Tổ quốc xã.

Khi xảy ra việc tráo máy ở xã La Dạ, dẫn đến khởi tố vụ án, khởi tố bị can và truy tố đối với ông Huỳnh Thúc Mẫn, Chủ tịch UBND xã La Dạ và bà Dương Ngọc Như Hiền, kế toán xã La Dạ. Tại Bản án sơ thẩm số 48/2018/HS-ST của TAND huyện Hàm Thuận Bắc và Bản án phúc thẩm số 47/2019/HS-PT ngày 15/5/2019 của TAND tỉnh Bình Thuận, chỉ căn cứ vào Ngân sách Nhà nước nguồn từ Trung ương đưa về, do UBND xã quản lí, để quy cho người đứng đầu (ông Huỳnh Thúc Mẫn) về tội “Vi phạm quy định về quản lí, sử dụng tài sản của Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Trong khi, mặt chủ quan của tội phạm này được thực hiện bằng lỗi cố ý và bằng hành vi vi phạm chế độ quản lí, sử dụng tài sản của người được giao quản lí. Từ căn cứ trên, kết luận trong bản án có dấu hiệu thiếu tính khách quan khi xem xét về động cơ, mục đích phạm tội

Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm

Các cơ quan tố tụng không làm rõ ai là người quyết định thay đổi chủ trương từ phát tiền cho mỗi hộ 5 triệu đồng, theo tinh thần Quyết định 755 sang mua máy móc nông cụ và phụ kiện? Việc thay đổi này có phải ông Mẫn với tư cách Chủ tịch xã La Dạ có thể một mình quyết định hay không? Trong khi đó, tất cả các thành viên có trách nhiệm của UBND huyện, Phòng Dân tộc đều biết việc làm này và đã nhận trách nhiệm(?!).

Trao đổi với phóng viên, ông Huỳnh Thúc Mẫn cho biết: “Tôi không thể tin mình bị tuyên 3 năm 6 tháng tù giam. Mặc dù, theo tôi, trong vụ án “tráo máy” ở xã La Dạ, đã có sai sót, thiếu chặt chẽ trong hợp đồng và nghiệm thu. Trong đó, có một phần trách nhiệm với tôi là Chủ tịch UBND xã trong việc chỉ đạo, điều hành giải quyết vụ việc chưa chặt chẽ, đảm bảo đầy đủ thủ tục, quy trình, quy định của pháp luật hiện hành, để xảy ra hậu quả. Tuy nhiên, sự việc xảy ra là ngoài ý muốn, không tư lợi cá nhân. Trong khi đó nhà cung ứng của ông Hồ Minh Thắng cố tình dùng thủ đoạn tinh vi để tráo máy từ trước nhằm mục đích tư lợi. Tất cả Hội đồng nghiệm thu còn lầm là thật, nói chi cá nhân tôi?… Hơn nữa, đây là lần đầu tiên được giao nhiệm vụ thực hiện với nguồn vốn lớn trên địa bàn xã, bản thân rất lo lắng và thường xuyên tranh thủ gặp, làm việc lãnh đạo huyện và các ngành chức năng của huyện. Nói chung, mọi sự tôi làm theo chỉ đạo và hướng dẫn của cấp trên và thông qua cấp ủy tại địa phương. Thật phũ phàng! khi nhận bản án chỉ 4 ngày, TAND huyện Hàm Thuận Bắc có Quyết định buộc tôi phải chấp hành án vào ngày 12/6/2019, mặc dù tôi đã có đơn xin tạm hoãn”.

Bà Hiền bức xúc: “Tôi là kế toán xã thực hiện theo chỉ đạo của Chủ tịch xã La Dạ và các Đoàn kiểm tra giám sát của UBND huyện. Tôi hoàn toàn không có quyền quyết định và ngay cả tham mưu ý kiến. Đây là chỉ đạo của huyện, hơn ai hết, huyện và các Phòng ban phải biết tiền Ngân sách Nhà nước theo QĐ 755, là chi trả bằng tiền mặt. Tòa án 2 cấp tại tỉnh Bình Thuận nhận định, việc thực hiện Quyết định 755 là cấp vốn hỗ trợ cho các hộ dân bằng tiền. Tôi biết, mà vẫn tham mưu, giúp sức cho Chủ tịch Huỳnh Thúc Mẫn dự thảo, ký kết và nghiệm thu Hợp đồng, là thiếu căn cứ không khách quan trong việc phản ánh toàn diện vụ án”.Từ hồ sơ tôi thấy: Việc không khởi tố tội “Lừa dối khách hàng” theo Điều 162 Bộ luật Hình sự năm 1999 đối với cơ sở Minh Thắng do ông Hồ Minh Thắng làm chủ doanh nghiệp là không hợp lí (Trong khi cơ sở nông cơ Minh Thắng của ông Hồ Minh Thắng cũng là đơn vị tráo máy, khi cung cấp máy móc nông cụ cho người dân xã Đức Thuận, Tánh Linh – PV). Điều này thể hiện thiếu tính toàn diện khi nhìn nhận vụ án, không làm rõ nguyên nhân, chỉ xử lí hậu quả và không làm rõ tính liên quan nội hàm và tất yếu của hành vi phạm tội. Bởi tính toàn diện của vụ án là có việc ông Hồ Minh Thắng lừa dối khách hàng thì sẽ có hành vi thiếu trách nhiệm của những người vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao.

Trao đổi xung quanh vụ án với vai trò người bào chữa trong hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, Luật sư Nguyễn Toàn Thiện, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bình Thuận cho biết: “Cơ quan tiến hành tố tụng đã cắt đoạn vụ án ra để xét xử là chưa toàn diện, chưa khách quan, chưa xem xét đến hành vi gian dối của ông Hồ Minh Thắng. Qua thẩm vấn tại phiên tòa, những cán bộ có liên quan đều xác định là thiếu trách nhiệm và đã bị xử lí kỷ luật. Bị cáo Mẫn và Hiền có lỗi, nhưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Bên cạnh đó, Hội đồng xét xử sơ thẩm có văn bản kiến nghị để điều tra hành vi thiếu trách nhiệm của những người có liên quan, hành vi lừa dối của người cung ứng máy. Tại phiên tòa Phúc thẩm, những cán bộ cấp huyện có liên quan đều thừa nhận là thiếu trách nhiệm, người cung ứng máy móc thừa nhận vi phạm hợp đồng thu lợi bất chính. Việc kiến nghị của Hội đồng xét xử sơ thẩm vẫn chưa được thực hiện và chưa có kết luận. Hành vi của những người có liên quan chính trong vụ án này liên quan mật thiết đến trách nhiệm của 2 bị cáo. Do đó, Luật sư đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ để tiếp tục điều tra theo văn bản kiến nghị của Hội đồng xét xử sơ thẩm. Từ những phản ánh trên, đề nghị TAND và Viện KSND Cấp cao sớm xem xét kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tránh oan sai và dư luận trái chiều không cần thiết ở địa phương ảnh hưởng đến tính tôn nghiêm của pháp luật.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.