Đưa sản phẩm tham gia OCOP

Đồng Tháp được mệnh danh là “thủ phủ đất sen hồng” với hơn 850ha sen và được phát triển nhiều ở các huyện Tháp Mười, Cao Lãnh, Thanh Bình, Tam Nông… Nắm được thế mạnh địa phương, một số Hợp tác xã (HTX) đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học kĩ thuật, chú trọng chế biến để nâng cao giá trị sản phẩm. Đặc biệt, với sự trợ lực từ chương trình OCOP, các HTX, trong đó có những HTX do NCT phụ trách, đã đưa sản phẩm đặc trưng đến gần hơn với người tiêu dùng ở thị trường trong và ngoài tỉnh.

Ông Lê Hoài Đông, 60 tuổi, Giám đốc HTX Sen Việt, là NCT ở phường 1, TP Cao Lãnh, chia sẻ: “Nhận thấy được những tiềm năng cây sen mang lại, HTX Sen Việt ra đời với mong muốn giúp bà con nông dân, NCT có thêm kênh tiêu thụ sản phẩm, nâng cao giá trị cây sen, góp phần phát triển kinh tế địa phương”.

Thời gian đầu khi bắt tay vào thực hiện sản xuất, HTX gặp không ít khó khăn về xây dựng kế hoạch, thiếu nguồn nhân lực, kinh nghiệm, vốn đầu tư... Tuy nhiên, với định hướng kinh doanh rõ ràng cùng sự nỗ lực của tập thể và bà con nông dân, NCT trồng sen lâu năm, hoạt động của HTX dần đi vào ổn định và phát triển. Đến nay, nhiều mặt hàng trà túi lọc lá sen, tim sen, bột sữa sen của đơn vị từng bước được thị trường trong và ngoài tỉnh đón nhận.

Chương trình OCOP tiếp sức cho người cao tuổi trồng sen tỏa hương.

Ông Đông chia sẻ: Để sản phẩm tạo nên sự khác biệt trên thị trường, HTX liên kết, hướng dẫn kĩ thuật canh tác cho bà con trồng sen bảo đảm nguồn nguyên liệu đầu vào an toàn. HTX mạnh dạn đầu tư nhiều máy móc chuyên dụng, quy trình sản xuất khép kín, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, giữ được hương vị và dược tính quý từ sen. Nhằm tạo sự tiện dụng cho người tiêu dùng, phần lớn sản phẩm trà của HTX được đóng túi lọc. Bên cạnh các sản phẩm chủ lực là trà tim sen, trà lá sen, trà đinh lăng cỏ ngọt, Sen Việt còn kinh doanh các sản phẩm khác như mật ong, mứt tắc và vừa cho ra đời sản phẩm mới bột sữa sen giàu dinh dưỡng.

Khi HTX Sen Việt đi vào hoạt động cũng là lúc tỉnh Đồng Tháp phát triển mạnh mẽ chương trình OCOP. Nhận thấy đây là chương trình kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội sinh để gia tăng giá trị cho các sản phẩm thế mạnh của địa phương, HTX mạnh dạn đăng kí hồ sơ tham gia. Với sự đầu tư về mẫu mã, bảo đảm chất lượng, 3 sản phẩm của HTX là “Trà tâm sen Tâm An”, “Trà lá sen Thanh An” và “Bột sữa sen” đạt chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh năm 2020.

Không chỉ HTX Sen Việt, HTX dịch vụ Sen Gò Tháp (huyện Tháp Mười) cũng đẩy mạnh phát triển du lịch từ sen, liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm sen tươi. HTX đầu tư chế biến các sản phẩm sen sấy, nước uống sen, rượu sen, sen đông lạnh, sữa sen… nhằm đáp ứng nhu cầu và thị hiếu người tiêu dùng.

Nhờ có nhiều sản phẩm đặc sản sen, đầu ra của cây sen được bao tiêu không bị tồn đọng nên hỗ trợ nhiều NCT trồng sen có đời sống ổn định trong thời gian giãn cách xã hội thực hiện phòng chống dịch bệnh Covid-19.

Phát huy vai trò NCT trong sản xuất sản phẩm OCOP

Việc các HTX đưa sản phẩm từ sen tham gia chương trình OCOP đã khơi dậy được tiềm năng, thế mạnh từ cây sen gắn với lợi thế về điều kiện sản xuất, vùng nguyên liệu và văn hoá truyền thống của địa phương. Nhiều NCT có bề dày kinh nghiệm trong trồng sen và chế biến các sản phẩm từ sen được phát huy, giúp lưu giữ bền vững các giá trị truyền thống, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường.

Ông Đông cho biết, hướng đến mở rộng thị trường tiêu thụ, HTX Sen Việt kí kết hợp đồng mua bán, cung cấp sản phẩm với các đối tác như Saigon Coop, Tổng Công ty SATRA, Công ty cổ phần dịch vụ Hàng không Sân bay Tân Sơn Nhất (Sasco)... Sản phẩm trà của Sen Việt còn có mặt trên các trang thương mại điện tử như: Lazada, Sendo, Shopee... Mỗi tháng, đơn vị cung ứng cho thị trường 5.000 sản phẩm các loại. Tuy nhiên, các HTX có quy mô sản xuất nhỏ, chương trình OCOP mới được triển khai hơn 2 năm nên các sản phẩm từ sen do các HTX sản xuất chưa đa dạng, bao bì, nhãn mác, bảo quản sản phẩm từ sen còn đơn giản.

Trước những khó khăn của các HTX cũng như của các chủ thể tham gia chương trình OCOP, mới đây, UBND tỉnh Đồng Tháp đã xây dựng Dự án mô hình điểm phát triển sản phẩm OCOP - sản phẩm từ sen trên địa bàn huyện Tháp Mười. Tổng vốn thực hiện dự án giai đoạn 2021 - 2025 là 97,965 tỉ đồng.

Khi dự án này đi vào thực hiện sẽ tạo điều kiện cho NCT, HTX liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, từ đó đa dạng hóa và nâng cao chất lượng của các sản phẩm ngành hàng sen. Đây là điều cần thiết để chính quyền, các tổ chức, đoàn thể, người dân, NCT vùng trồng sen có thể tham gia chương trình OCOP, hoặc nâng sao cho các sản phẩm. Riêng với tổ chức Hội NCT các cấp, ngoài việc nắm chắc dự án phát triển sản phẩm OCOP của địa phương, chủ động vận động hội viên, NCT tích cực tham gia, cần chú trọng tham mưu cho chính quyền, phối hợp với các ban ngành liên quan và HTX trong quá trình thực hiện. Đối với NCT là xã viên các HTX, nhất là NCT giàu kinh nghiệm, có các bí quyết làm ra các sản phẩm đặc thù từ sen, cần động viên họ phát huy tay nghề, truyền dạy kinh nghiệm cho con cháu và xã viên HTX để nâng cao chất lượng sản phẩm. Hội NCT vùng trồng sen cũng cần phối hợp với HTX phát triển các hình thức du lịch sinh thái, ẩm thực, home stay… góp phần tăng thu nhập cho NCT và gia đình khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát..

Ông Nguyễn Văn Tròn, 62 tuổi, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Kiều, huyện Tháp Mười cũng là NCT, cho biết, trước đây, HTX chỉ tập trung hỗ trợ NCT tiêu thụ sen tươi. Khi dự án OCOP đi vào thực tiễn, HTX sẽ phát triển các sản phẩm từ sen kết hợp du lịch sinh thái, ẩm thực sen với xây dựng hình ảnh, biểu tượng sen đặc trưng của Tháp Mười nhằm thu hút du khách trong và ngoài nước.