Tháng 2/2009, ông Long là giảng viên Bộ môn Quản lý đất đai, Khoa Kinh tế và Quản trị kinh doanh. Ông Long có tham gia góp vốn thành lập doanh nghiệp (Công ty Cổ phần Tư vấn, Thương mại và Đầu tư nay là Công ty CP Phát triển giáo dục và Quản lý Tài nguyên – Môi trường Bảo Long). Mục đích sử dụng kiến thức bản thân để tư vấn về lĩnh vực tài nguyên môi trường, nhằm học hỏi kinh nghiệm và nâng cao kiến thức thực tiễn phục vụ công tác giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường. Do hiểu biết pháp luật của các cổ đông hạn chế, nên các cổ đông sáng lập đã cử ông Long làm Chủ tịch Hội đồng quản trị để ký một số văn bản nội bộ (quy chế công ty, phân công nhiệm vụ cho ban giám đốc) vào ngày nghỉ cuối tuần hoặc ngoài giờ hành chính.

Trường Đại học Lâm nghiệp

Từ năm 2012, sau khi Luật Viên chức năm 2010 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2012, ông Long biết quy định viên chức không thực tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, nên cổ đông Công ty đã họp và miễn mọi chức vụ của ông trong Công ty. Công ty đã gửi toàn bộ hồ sơ bãi nhiệm các chức danh của ông ở Công ty tới Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội. Ngoài ra, ông Long cũng gửi 1 bộ hồ sơ tới Phòng Tổ chức cán bộ - Trường Đại học Lâm nghiệp (khi đó ông Trần Văn Chứ là Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp, nay là Hiệu trưởng - cũng biết rất rõ việc này); đồng thời các cổ đông có biên bản họp cổ đông bầu ông Phan Huy Hưng (người viết đơn tố cáo ông Long về tham gia góp vốn, quản lý, điều hành doanh nghiệp) làm Chủ tịch Hội đồng quản trị và kiêm Giám đốc Công ty (người đại diện theo pháp luật) theo Biên bản họp Hội đồng cổ đông mà trực tiếp do chính ông Phan Huy Hưng ký.

Thể hiện tại Biên bản số 12/2013-BB-TĐ-HĐCĐ ngày 1/3/2013 của Hội đồng cổ đông (có 4 người ký) về thay đổi người đại diện theo pháp luật bầu ông Phan Huy Hưng làm Giám đốc – Người đại diện pháp luật thay cho ông Đỗ Văn Bảo). Ông Phan Huy Hưng ký đóng dấu với chức danh Chủ tịch Hội đồng quản trị - chủ tọa cuộc họp; Thông báo số 14/2013/TBTĐ ngày 1/3/2013 của Chủ tịch Hội đồng quản trị Phan Huy Hưng về thay đổi người đại diện theo pháp luật.

Khiếu nại kết luận vi phạm...

Kết luận nội dung tố cáo số 2340/2020/KL-ĐHLN và Quyết định số 85/2021/QĐ-ĐHLN-TCCB cho rằng việc ông Long góp vốn thành lập doanh nhiệp là vi phạm điểm b, Khoản 2, Điều 13 Luật Doanh nghiệp năm 2005; điểm b, Khoản 2, Điều 18 Luật Doanh nghiệp năm 2014, điểm b, Khoản 1, Điều 37 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005; điểm b, Khoản 2, Điều 20 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018; và cho rằng việc ông Long làm Chủ tịch Hội đồng quản trị là vi phạm Khoản 3, Điều 14 Luật Viên chức năm 2010; điểm b, Khoản 1, Điều 37 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005; điểm b, Khoản 2, Điều 20 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 là chưa đúng quy định pháp luật vì:

Thứ nhất, căn cứ vào Khoản 3, Điều 14 Luật Viên chức năm 2010, viên chức có quyền “được góp vốn nhưng không tham gia quản lý, điều hành công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh…”.

Thứ hai, Công ty đã họp và miễn mọi chức vụ quản lý, điều hành của ông trong công ty từ năm 2012 và đã bầu chính ông Phan Huy Hưng làm chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Giám đốc Công ty.

Thứ ba, căn cứ Khoản 1, Điều 53. Luật Viên chức năm 2010 về Thời hiệu, thời hạn xử lý kỷ luật quy định “Thời hiệu xử lý kỷ luật là 24 tháng, kể từ thời điểm có hành vi vi phạm. Ngoài ra, căn cứ khoản 16, Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức, viên chức năm 2019 về sửa đổi “Điều 80. Thời hiệu, thời hạn xử lý kỷ luật” quy định 2 năm đối với hành vi vi phạm ít nghiêm trọng đến mức phải kỷ luật bằng hình thức khiển trách; 05 năm đối với hành vi vi phạm không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này. Thời hiệu, thời hạn xử lý kỷ luật được tính từ thời điểm có hành vi vi phạm. Đối chiếu với quy định nêu trên, thì hành vi của ông Long bắt đầu từ tháng 2/2009, nên đã hết thời hiệu, thời hạn xử lý kỷ luật.

Hiệu trưởng Trần Văn Chứ ra quyết định tạm thời thu hồi con dấu của Viện Quản lý đất đai và Phát triển nông thôn

Thứ tư, giai đoạn 2009-2014, ông Long đã nhượng lại cổ phần do không có khả năng kinh tế để duy trì Công ty. Ông Long chỉ tham gia Công ty với vai trò chuyên gia tư vấn và đại diện cho các cổ đông là người thân tham dự các cuộc họp Công ty khi được yêu cầu vào thời điểm ngày nghỉ cuối tuần, ngoài giờ hành chính.

Thứ năm, áp dụng hình thức kỷ luật không đúng, chưa đủ cơ sở. Căn cứ vào Điều 18, Nghị định số 112/NĐ-CP về xử lý kỷ luật viên chức thì hình thức cách chức chỉ áp dụng đối với viên chức quản lý thuộc các trường hợp sau đây: Đã bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo theo quy định tại Điều 17 Nghị định này mà tái phạm; Có hành vi vi phạm lần đầu, gây hậu quả rất nghiêm trọng thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 16 Nghị định này; Có hành vi vi phạm lần đầu, gây hậu quả nghiêm trọng thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều 17 Nghị định này; Sử dụng giấy tờ không hợp pháp để được bổ nhiệm chức vụ.

Đối chiếu các hành vi, các quy định nêu trên thì hình thức kỷ luật Cách chức là quá nặng và thiếu căn cứ áp dụng khi ông Long chưa từng vi phạm và bị kỷ luật từ khi công tác đến nay. Hành vi của ông Long được khắc phục kịp thời và chưa gây hậu quả gì nghiêm trọng và rất nghiệm trọng. Đặc biệt, trong quá trình công tác ông Long luôn hoàn thành tốt và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ của Nhà trường và đơn vị giao cho; được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tặng Bằng khen theo Quyết định số 2827/QĐ-BNN ngày 8/11/2012; được Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tặng bằng khen năm Quyết định số 945/QĐ-LHHVN ngày 5/12/2016; nhiều năm liên tục đạt danh hiệu chiến sỹ thi đua cơ sở.

Thứ sáu, việc tạm dừng phân công kế hoạch giảng dạy chưa đúng quy định. Ông Long không vi phạm các quy định liên quan đến công tác giảng dạy, là giảng viên có kiến thức, kinh nghiệm, uy tín trước đồng nghiệp, sinh viên và xã hội. Nên việc tạm dừng phân công kế hoạch giảng dạy theo Quyết định số 95/QĐ-ĐHLN-TCCB ngày 19/1/2021 của Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp về việc phân công nhiệm vụ giảng dạy đối với ông Nguyễn Bá Long mang nặng động cơ cá nhân, trù dập, gây bức xúc cho viên chức.

... Đến khiếu nại khác

Thứ nhất, trình tự tổ chức cuộc họp kỷ luật viên chức không đúng quy định pháp luật. Căn cứ vào trình tự tổ chức cuộc họp xét kỷ luật ngày 14/1/2021 và đối chiếu với trình tự tổ chức cuộc họp xét kỷ luật của hội đồng xét kỷ luật, ông Long cho rằng Hội đồng kỷ luật vi phạm nghiêm trọng Khoản 2, Điều 36 Nghị định số 112/2020/NĐ-CP về xử lý kỷ luật công chức, viên chức vì Chủ tịch hội đồng kỷ luật (ông Trần Văn Chứ, Hiệu trưởng) đã cố tình bỏ qua bước quan trọng tại mục e, Khoản 2, Điều 36. "Viên chức có hành vi vi phạm phát biểu ý kiến; nếu viên chức có hành vi vi phạm không phát biểu ý kiến hoặc vắng mặt, thì Hội đồng kỷ luật tiến hành các trình tự còn lại của cuộc họp quy định tại khoản này". Nhưng thực tế, sau khi các ý kiến thảo luận của Hội đồng và đại biểu xong thì Hội đồng họp kín ngay mà không cho ông Long phát biểu giải trình, giải thích lại những nội dung bị quy chụp, thiếu căn cứ của nhiều ý kiến.

Thông báo kết luận cuộc họp Hội đồng kỷ luật viên chức quản lý của Hiệu trưởng Trần Văn Chứ

Thứ hai, vi phạm nguyên tắc điều hành cuộc họp.

Ngày 23/12/2020 Trường Đại học Lâm nghiệp đã gửi giấy triệu tập tới ông về việc họp xét kiểm điểm vào ngày 31/12/2020. Ông Long đã gửi đơn khiếu nại Kết luận số 2340/KL-ĐHLN vào ngày 29/12/2020.

Tại cuộc họp kiểm điểm vào ngày 31/12/2020, sau khi các ý kiến phát biểu của các các đại biểu và người bị tố cáo xong thì ông Hiệu trưởng – Chủ trì hội nghị không kết luận bất cứ ý kiến nào, không ra thông báo kết luận cuộc họp kiểm điểm. Điều này chứng tỏ Hiệu trưởng sai về nguyên tắc điều hành cuộc họp hành chính.

Thứ ba, ra quyết định thành lập hội đồng kỷ luật và quyết định kỷ luật trong khi đang giải quyết khiếu nại lần 1.

Ngày 31/12/2020, Nhà trường ra Thông báo số 2479/TB-ĐHLN-HCTH về việc thụ lý giải quyết khiếu nại lần đầu đối với bản Kết luận số 2340/2020/KL-ĐHLN. Mặc dù, Nhà trường đang trong quá trình giải quyết khiếu nại (lần 1) nhưng Hiệu trưởng vấn ra Quyết định số 04/2021/QĐ-TCCB ngày 4/1/2021 về việc thành lập Hội đồng kỷ luật viên chức và gửi Giấy triệu tập số 09/GTrT-ĐHLN (lần thứ nhất) cho ông Long về tham gia cuộc họp xét kỷ luật viên chức vào ngày 14/1/2021. Điều này chứng tỏ Hiệu trưởng và các cơ quan tham mưu đã qúa nóng vội trong công tác xử lý kỷ luật.

Căn cứ vào hành vi, đối chiếu các quy định của pháp luật ông Long khẳng định, Kết luận của Hội đồng kỷ luật và Quyết định cách chức của Hiệu trưởng thiếu cơ sở, quy chụp, có tính chất trù dập cá nhân. Ông Long đề nghị ông Hiệu trưởng xem xét lại Kết luận giải quyết tố cáo và Quyết định kỷ luật viên chức; thành lập lại Hội đồng kỷ luật để xem xét lại hình thức kỷ luật áp dụng với ông.

Sau khi phòng viên đặt lịch làm việc với Trường Đại học Lâm nghiệp, ông Trần Văn Chứ, Hiệu trưởng nhà trường giao cho ông Nguyễn Văn Hà, Chủ tịch Công đoàn trường làm việc với phóng viên. Ông Hà cho rằng, nhà trường rất nhân văn trước khi ra kết luận tố cáo, để thời gian cho ông Long thương lượng giải quyết với người tố cáo, nhưng không được nên buộc nhà trường phải ra kết luận. Đồng thời, việc tổ chức họp xét kỉ luật của hội đồng kỷ luật hoàn toàn khách quan…

Ông Nguyễn Bá Long đề nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường xem xét chỉ đạo Nhà trường giải quyết công tâm để bảo vệ quyền lợi chính đáng đối với ông.