Bến đỗ của những người tâm thần

Chúng tôi tìm về nhà ông Phạm Văn Nhẫn, ở thôn Chi Ngôn, xã Thanh Hải đúng vào buổi trưa hè nắng gắt. Trên người ông Nhẫn mồ hôi ướt sũng. Ông cười bảo: “Tôi vừa đi chạy xe ôm về. Nay nắng quá nên cũng ít khách đi”. Ngôi nhà ông Nhẫn nằm ngay mặt đường quốc lộ. Không biết đây có phải duyên cớ để ông hay “nhặt” được những người tâm thần hay không?

Chỉ vào một người đàn ông già xấp xỉ tuổi 60, ông Nhẫn cho biết: “Đây là ông Trần Văn Cường, ở đây đã 11 năm rồi nhưng không người thân nào đến nhận. Mới đây tôi cũng đã nhập hộ khẩu cho ông Cường rồi, giờ coi như thành viên trong gia đình mình thôi”.

Theo lời vợ chồng ông Nhẫn chia sẻ thì ông Cường mắc bệnh tâm thần rất nặng. Thời gian đầu mỗi khi lên cơn ông này lại vác dao doạ chém những người xung quanh. Nhưng giờ có tuổi tính tình ông Cường cũng đầm hơn và dường như đã được ông Nhẫn “cảm hoá”.

Ông Nhẫn chia sẻ, sẽ cưu mang người tâm thần khi còn sức khỏe.

Khoảng 3 tháng trước, cũng trong một buổi đêm, ông Nhẫn nhận được điện thoại của một người dân thông báo có một người tâm thần đang nằm ở nghĩa trang của thôn. Nghe điện, ông Nhẫn vội vàng đến “hiện trường” thì thấy một người đàn ông đang nằm còng keo trên một ngôi mộ. Ông Nhẫn đánh thức người đó dậy rồi dỗ họ về nhà. Việc đầu tiên hai vợ chồng ông làm là lấy cơm nguội cho họ ăn rồi tắm rửa sạch sẽ. Khi hỏi tên gì thì người đàn ông đó đáp tên là Thành. Nhưng họ gì, bố mẹ là ai, quê ở đâu thì anh Thành không nhớ.

“Ngay ngày hôm sau tôi đã chụp ảnh Thành rồi đăng trên facebook nhờ mọi người chia sẻ để tìm người thân nhưng từ đó đến nay vẫn bặt vô âm tín. Thành còn thanh niên nên ăn khoẻ lắm, sau 3 tháng ở nhà tôi mà cháu nó lên được 8 cân” – ông Nhẫn cho biết.

Theo lời ông Nhẫn chia sẻ thì trung bình mỗi tháng ít nhất ông cũng “nhặt” được vài, ba người. Không chỉ “nhặt” người tâm thần mà ông Nhẫn còn kiêm luôn cả việc “nhặt” người tai nạn giao thông.

Ông bảo: “Có nhiều trường hợp gặp tai nạn thương tâm dẫn đến tử vong mà chưa có người nhà đến nhận thì tôi vẫn thường tắm rửa thi thể cho họ rồi sau đó tổ chức khâm liệm. Nhiều người cứ hỏi tôi là làm thế có sợ không? Tôi bảo nếu sợ thì đã không làm. Hơn nữa, mình làm việc thiện thì chỉ chả có lý do gì để sợ cả”.

Tay không bắt cướp

Khi được hỏi duyên cớ nào khiến ông lại làm cái việc “chẳng giống ai” như vậy thì ông Nhẫn cười bảo: “Có lẽ là do tuổi thơ của tôi khổ sở quá, nhiều sóng gió quá nên trong thâm tâm lúc nào tôi cũng mong muốn được giúp đỡ những người bất hạnh như mình”.

Trong suốt những năm tháng tuổi thơ, cậu bé Phạm Văn Nhẫn chưa một lần biết đến tình phụ tử bởi trong một lần vụng dại mẹ ông đã mang thai ông. Cậu bé Nhẫn sinh ra đã mang tiếng là “con hoang”. Nhưng rồi vì tuổi đời còn quá trẻ nên sau đó mẹ ông đã bỏ lại đứa con thơ cho mẹ mình nuôi và đi lấy chồng. Hai bà cháu cứ thế rau cháo nuôi nhau cùng vượt qua những tháng ngày cơ cực.

Ông Nhẫn luôn coi những người tâm thần như ruột thịt.

Năm 1979, khi có lệnh tổng động viên, chàng trai trẻ mới 16 tuổi đã tình nguyện trích máu của mình viết 2 lá đơn xin lên đường nhập ngũ. Sau 4 năm trở về quê hương, ông được bà ngoại ướm cho một cô gái cùng làng tên Đào Thị Lam rồi nên nghĩa vợ chồng.

Với hai bàn tay trắng, không mảnh đất cắm rùi, ông cùng người vợ trẻ “cày thuê cuốc mướn” làm lụng đủ thứ chỉ để sống qua ngày. Ông Nhẫn nhớ lại: “Ngày đó vợ chồng tôi làm gì có đất, có nhà. Xin bà con hàng xóm được cây tre, bó rơm dựng tạm túp lều lấy chỗ tránh mưa tránh nắng. Hết bơm xe, vác đất rồi cày cuốc thuê. Sau này làm ăn tích cóp mới mua được miếng đất này đấy”.

Những ngày đầu khi thấy ông Nhẫn thỉnh thoảng lại đưa một người tâm thần về nhà cho ăn uống, tắm gội sạch sẽ nhiều người đã ác khẩu nói rằng ông bị điên.

Khi những người tâm thần ông Nhẫn “nhặt” được ngày một nhiều hơn thì thu nhập từ việc làm nông và bán thêm quán nước không thể đủ. Lúc này, ông Nhẫn quyết định sẽ chạy xe ôm để có thêm “đồng ra đồng vào”. Có lẽ chính cái nghề xe ôm này lại càng khiến ông có nhiều cơ hội để “hội ngộ” những người tâm thần.

Dù tinh thần không bình thường nhưng với những người tâm thần ở đây luôn coi ông Nhẫn là người thân của mình.

Khi có 1 vài thông tin của người mà ông mới “nhặt” về, ông sẽ gọi điện cho tổng đài 1080 để xác minh và kết nối với người thân đến nhận. Có trường hợp ông không liên lạc được bằng điện thoại, ông Nhẫn phải lấy xe máy đi đến tận nơi ở của bệnh nhân. Tìm được người thân, gia đình họ cuống quýt cảm ơn ông.

Bên cạnh nuôi người tâm thần, cứu người bị tai nạn giao thông, ông Nhẫn còn có một khả năng đặc biệt khác, đó là “tay không bắt cướp”.

Lần thứ nhất là khi ông Nhẫn đang chạy xe ở khu vực cách nhà chừng 5km. Khi thấy một nam thanh niên bộ dạng đói khát, rách dưới đang lê từng bước chân dưới trời nắng ông Nhẫn đã hỏi: “Cháu bị đói à? Về nhà chú chú cho ăn cơm”.

Người thanh niên không nói không rằng trèo lên xe ông Nhẫn. Sau khi cho nam thanh niên ăn uống và vệ sinh ông Nhẫn hỏi quê quán thì được biết người này quê Đắk Lắk. Qua tiếp xúc ông Nhẫn phát hiện người này mắt nhìn liến láu, có nhiều biểu hiện bất thường. Đợi thanh niên đi ngủ ông đã gọi điện hỏi công an để xác minh thì được biết đó chính là đối tượng trốn nã.

Để tránh bị nghi ngờ, ông Nhẫn vờ như không có gì xảy ra, vẫn cho nam thanh niên ngủ lại nhà mình. Sáng hôm sau ông chở anh ta lên xã, nói dối là đi làm tạm trú. Sau đó, công an ập vào, còng tay thanh niên này rồi di lý vào miền Nam.

Lần thứ 2, ông Nhẫn phối hợp với cơ quan công an bắt được 2 tên cướp xe máy tay ga, bên trong cốp đựng rất nhiều tiền. Ông Nhẫn nhớ lại: “Sáng hôm đó tôi đang đi đám ma thì vợ tôi gọi điện về nhà có người sửa xe. Thấy 2 thanh niên có nhiều biểu hiện khả nghi nên tôi đã tìm cách báo công an. Chỉ mất một chút thời gian là công an đã xác định được chiếc xe mà tôi đang sửa là chiếc xe bị mất trộm. Khi biết bị lộ, hai đối tượng đó đã lấy cọc tiền trong cốp xe ra định mua chuộc tôi nhưng tôi từ chối. Cũng đúng lúc đó thì công an mặc thường phục ập vào nhà và tóm gọn 2 tên trộm”.

Lần khác, ông Nhẫn cũng tóm được một đối tượng đang trốn nã bằng một cách rất tình cờ. Khi đó, gã này vào quán của ông uống nước nhưng uống xong thì không chịu trả tiền. Thấy bất thường nên ông Nhẫn phản xạ và khoá tay được đối tượng. Khi công an huyện xuống hiện trường thì biết đấy chính là đối tượng mà họ đang truy nã.

Những người biết ông Nhẫn đến giờ vẫn thường bảo ông là người “ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng”. Còn ông thì cười bảo: “Tôi cưu mang những người tâm thần đã gần 40 năm nay rồi. Thế nên giờ hễ thấy người nào đi lang thang là người ta lại gọi điện thông báo để tôi đến đón về. Tôi sẽ cố gắng làm việc này cho đến khi nào không còn sức nữa thì thôi”.

Với những việc làm thiện nguyện đầy ý nghĩa của mình, năm 2013, ông Nhẫn đã vinh dự được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam vì “Đã có thành tích trong hoạt động nhân đạo và từ thiện”.