Theo đó, năm 2023, cơ quan chức năng ở các tỉnh, thành đã tiến hành hàng loạt cuộc truy quét và bắt giữ nhiều đối tượng có hoạt động thu mua nợ (thực chất là đòi nợ thuê). Trong đó có việc tháng 2/2023, Công an Tiền Giang phát hiện Công ty Luật TNHH Pháp Việt có nhiều hợp đồng kí với ngân hàng và công ty tài chính, sử dụng các biện pháp có dấu hiệu đe dọa để cưỡng đoạt tài sản của hơn 172.000 người vay; có dấu hiệu thực hiện các hành vi khủng bố tinh thần, đe dọa người thân của con nợ, thậm chí sử dụng bình gas và quan tài để ép người vay trả nợ …

Công an TP Hồ Chí Minh cũng xử lí hàng loạt công ty thu hồi nợ biến tướng; Công an TP Hà Nội cũng xử lí Công ty cổ phần Mua bán nợ Hưng Thịnh về hành vi thể hiện dấu hiệu lợi dụng hình thức mua bán nợ để hợp pháp hóa hành vi đòi nợ thuê; và triệt phá băng nhóm núp bóng 7 công ty.

Tuy nhiên, tình trạng “đe doạ” để đòi nợ vẫn tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau. Mới đây, tại tỉnh Bình Định, gia đình bà Đ.T.T.H (60 tuổi) bất ngờ nhận hàng loạt cuộc gọi của một người tự xưng tên là Quảng từ số điện thoại 090224xxxx, giới thiệu nhân viên ngân hàng hỏi về người vay tiền. Dù đã trả lời không biết người vay tiền cũng như khoản nợ, tuy nhiên những ngày sau đó, gia đình bà H nhận hàng loạt cuộc gọi bằng nhiều số điện thoại khác nhau với cùng một nội dung. Những đối tượng đòi nợ này còn nhắn tin đe dọa sẽ rải tờ đơn, đồng thời gọi đến nơi làm việc của những thành viên trong gia đình bà để quấy rối.

Chưa dừng lại, đối tượng còn lấy hình ảnh nhiều cá nhân của bà H và gia đình cùng nhiều bạn bè, đồng nghiệp, sau đó cắt ghép, chỉnh sửa với nội dung thô tục, xúc phạm đăng lên mạng xã hội, nhằm bôi nhọ dù họ không có nghĩa vụ trả nợ. Nhóm người này còn bịa đặt, sai sự thật nói những người không liên quan là đứng đầu đường dây buôn bán phụ nữ, trẻ em, tham ô, nhận hối lộ, loạn luân... Sự việc không chỉ gây ra sự xáo trộn đời sống của các cá nhân còn làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín, danh dự, công việc của gia đình bà H. và những nạn nhân khác.

Xin nói thêm, có đối tượng xưng tên Huy thuộc Công ty mua bán nợ Đất Bắc sau khi đòi nợ, còn báo với nạn nhân: “Sẽ có ngân hàng gọi trao đổi”. Suốt quá trình nói chuyện, Huy sử dụng máy biến đổi giọng nói. Sau đó, số điện thoại 0936017xxx giới thiệu tên Linh là nhân viên ngân hàng gọi đến trao đổi. Khi được hỏi tại sao có thông tin số điện thoại này, Linh cho biết: “Ngân hàng đưa cho bộ phận nghiệp vụ để tìm kiếm thông tin và cập nhật lên hệ thống”, sau đó yêu cầu người vay trả tiền vào số tài khoản ngân hàng. “Khi thanh toán, chị thanh toán cho ngân hàng vào số tài khoản thẻ của chị, không thanh toán cho bất kì ai hết. Giờ chị làm việc với bất kì ai thì lúc xử lí nợ, chị phải xử lí cho bên phía ngân hàng”, người tên Linh nhấn mạnh.

Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số: 18/2019/TT-NHNN, sửa đổi Thông tư số: 43/2016/TT-NHNN, quy định không được phép nhắc nợ, đòi nợ hoặc gửi thông tin về việc thu hồi nợ đến các cá nhân, tổ chức không có nghĩa vụ trả nợ. Việc nhân viên ngân hàng tên Quảng xưng là nhân viên ngân hàng (chưa kiểm chứng) gọi đến gia đình bà H. để nhắc nợ nhiều lần, cần thiết phải được làm rõ tính chân thực.

Tháng 11/2023, Cục Cảnh sát Hình sự đã chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đòi nợ thuê biến tướng là sự thiếu sót trong quản lí, để các đối tượng móc nối, kí kết các hợp đồng mua bán nợ, ủy quyền thu hồi nợ, tư vấn pháp lí, tư vấn tài chính... nhưng thực chất là đòi nợ thuê. Cục cũng đã kiến nghị rà soát và khắc phục các sơ hở trong quy định và quy trình nghiệp vụ liên quan đến thu hồi nợ và xử lí nợ xấu. Cục Cảnh sát Hình sự nhấn mạnh nghiêm cấm ngân hàng thực hiện các hành vi kí kết hợp đồng biến tướng với các doanh nghiệp khác để giải ngân cho vay, mua bán nợ và đòi nợ thuê, đồng thời xử lí nghiêm các trường hợp vi phạm.

Có thể thấy, tình trạng đòi nợ thuê đã trở thành vấn nạn nhức nhối của xã hội nhiều năm qua. Phương thức chủ yếu là dùng số điện thoại, tài khoản mạng xã hội Facebook, Zalo “ảo” để lan truyền hình ảnh bôi nhọ và dùng công cụ biến đổi âm thanh khi gọi điện để che giấu danh tính gây khó khăn cho quá trình điều tra của cơ quan chức năng. Các đối tượng đòi nợ thuê ngang nhiên tung hình ảnh, thông tin cá nhân của nạn nhân lên mạng xã hội, gán ghép với những nội dung sai trái và vô đạo đức. Hành vi này không chỉ xâm phạm quyền riêng tư mà còn gây ra những tổn thất tinh thần nghiêm trọng. Những người bị nhắm đến, mặc dù không có liên quan đến khoản nợ, phải chịu áp lực khủng khiếp, sống trong lo sợ và khủng hoảng tinh thần do sự bêu rếu, bịa đặt trắng trợn trên mạng xã hội.

Dư luận mong chờ các cơ quan chức năng làm rõ sự việc, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho những “nạn nhân” bị ảnh hưởng bởi các hành vi vi phạm nói trên.