Một: Ngày 22/7/2002, Thủ tướng Chính phủ có công văn chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai ra quyết định thu hồi 488ha đất thuộc xã Tam An, An Phước để làm khu công nghiệp Long Thành, nhưng trước đó ngày 4/10/2001, ông Ao Văn Thinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai có Văn bản số: 4094/UBT chỉ đạo UBND huyện Long Thành thành lập Hội đồng và tổ chức thực hiện công tác bồi thường. Nhưng, tình tiết “cầm đèn chạy trước ô tô” này chưa được UBND tỉnh Đồng Nai xem xét, giải quyết.

Hai: Dấu hiệu làm trái về thu hồi đất, chưa được xem xét, giải quyết. Nghị định số: 181/2004/NĐ-CP của Chính phủ ngày 29/10/2004, quy định việc thi hành Luật Đất đai được Quốc hội khoá XI, kì họp thứ 4, thông qua ngày 26/11/2003, quy định trình tự thủ tục thu hồi đất: Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ địa chính cho khu đất bị thu hồi; Bước 2: Trường hợp đã có dự án đầu tư: UBND cấp huyện lập phương án tổng thể trình UBND cấp tỉnh phê duyệt; Bước 3: UBND cấp huyện nơi có đất bị thu hồi thông báo thu hồi đất; Bước 4: Quyết định thu hồi đất. Với đất của hộ gia đình cá nhân, sau khi có quyết định thu hồi đất của UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện ra quyết định thu hồi đất với từng hộ gia đình, cá nhân.

Văn bản số 112/C41B(C48) ngày 14/7/2010 của Tổng cục CSPCTP, Bộ Công an.

Tuy nhiên, việc UBND huyện Long Thành không ra quyết định thu hồi đất với từng hộ gia đình, cá nhân, theo quy định Bước 4: Quyết định thu hồi đất nói trên, chưa được UBND tỉnh Đồng Nai xem xét, giải quyết.

Ba: Ngày 18/12/2002, ông Ao Văn Thinh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai kí Văn bản số: 5542 UBT, chấp thuận cho UBND huyện Long Thành tiến hành điều tra, kiểm kê tài sản trên đất, áp giá, lập phương án bồi thường trong phạm vi đất thu hồi của dự án trên, gửi Hội đồng tính thẩm định, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi có quyết định thu hồi đất. Đến ngày 19/8/2004, ông Ao Văn Thinh mới kí Quyết định số: 3602/QĐ.CT.UBT về việc giới thiệu địa điểm cho Công ty Phát triển khu công nghiệp Biên Hòa lập Dự án đầu tư xây dựng KDC tại xã Tam An.

Cho “tiến hành điều tra, kiểm kê tài sản trên đất, áp giá, lập phương án bồi thường”, trong khi chưa có địa điểm của dự án đầu tư xây dựng KDC tại xã Tam An, là cũng có dấu hiệu làm trái Nghị định 181 nói trên. Tình tiết này cũng chưa được UBND tỉnh Đồng Nai công khai kết quả giải quyết.

Bốn: Áp giá bồi thường gây ra sự chênh lệch là rất lớn. Ngày 9/6/2006, ông Ao Văn Thinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai kí Quyết định số: 5919/QĐ-UBND thu hồi 37,4ha đất giao cho UBND huyện Long Thành thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, trước đó từ năm 2002, tỉnh đã cho phép tiến hành kiểm kê, áp giá bồi thường theo khung giá đất năm 2001. “Việc này có dấu hiệu gây thiệt hại cho 179 hộ dân trong 2 dự án KDC Tân An và khu tái định cư Tam An dẫn đến khiếu kiện kéo dài, cụ thể: Nếu so sánh giá đất theo Quyết định số: 1963/QĐ-UBND ngày 16/5/2001 và Quyết định số: 5745/2005/QĐ-UBND ngày 26/12/2005 của UBND tỉnh Đồng Nai quy định (áp giá bồi thường cho năm 2006, giá đất trồng cây hằng năm tại huyện Long Thành, thấy sự chênh lệch là rất lớn”, Văn bản số: 112/C41B(C48) ngày 14/7/2010 của Tổng cục CSPCTP, Bộ Công an chỉ rõ.

Việc áp giá bồi thường gây ra “sự chênh lệch là rất lớn” này, Toà án cấp phúc thẩm lại nhận định: “Về quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất được bảo đảm”? Điều bất cập này, đang là nguyên nhân gây khiếu kiện kéo dài, dẫn đến xảy ra vụ án trên. Tuy nhiên, UBND tỉnh Đồng Nai chưa xem xét, giải quyết gì đến nguyên nhân này; và cũng chưa xác định hậu quả pháp lí do nguyên nhân gây ra đối với các hộ dân thuộc dự án.

Năm: Tự ý thu phí sử dụng hạ tầng. Tổng cục CSPCTP, Bộ Công an kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai xem xét hỗ trợ phần chênh lệch việc áp giá bồi thường trước khi có quyết định thu hồi đất và trả lại cho dân khoản tiền phí sử dụng hạ tầng, vì đây là dự án kinh doanh không vì mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng (Văn bản số: 112/C41B(C48) ngày 14/7/2010 của Tổng cục CSPCTP, Bộ Công an). Nhưng đến nay, UBND tỉnh Đồng Nai chưa công khai kết quả giải quyết việc tự ý thu khoản tiền phí sử dụng hạ tầng của các hộ dân thuộc dự án.

Sáu: Sửa sai trên giấy. Việc này thể hiện tại Biên bản đối thoại với hộ gia đình bà Nguyễn Thị Quí, ở tổ 46, ấp 4, xã Tam An, lập ngày 22/6/2018, có nội dung: UBND huyện Long Thành và các ngành chức năng tổ chức đối thoại liên quan đơn kiến nghị của bà Nguyễn Thị Quí. Theo đó, đại diện Thanh tra huyện báo cáo kết rà soát trường hợp kiến nghị bồi thường thiếu diện tích đất 500m2 thửa đất số 341 xã Tam An của bà Nguyễn Thị Quí thuộc Dự án KDC Tam An 1; Bà Quí đề nghị UBND huyện và các cơ quan liên quan xem xét giải quyết phần diện tích 500m2 do bồi thường còn thiếu theo quy định.

UBND huyện thống nhất kết luận: UBND huyện sẽ có văn bản chỉ đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện và các cơ quan chuyên môn lập thủ tục áp giá bổ sung phần diện tích đất 155m2 cho hộ bà Nguyễn Thị Quí theo đúng quy định.

“Thừa nhận có thiếu và sẽ bồi thường diện tích 155m2 đất, trong khi tôi có hồ sơ chứng minh diện tích đất thiếu là 500m2, nhưng đến nay UBND huyện Long Thành chưa giải quyết bổ sung cho tôi một mét vuông đất nào”, bà Quí bức xúc!

Từ đó có thể thấy, còn nhiều hộ dân chưa đồng thuận trong việc thực hiện Dự án KDC Tam An, khu tái định cư Tam An ở huyện Long Thành. Đây là cơ sở để các hộ dân (có nhiều người cao tuổi) kiến nghị có một cuộc thanh tra toàn diện, thực hiện theo đúng tinh thần chỉ đạo: “Cái gì đúng phải bảo vệ, cái làm không đúng phải phản đối, đấu tranh” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu ngày 1/7 trong buổi tiếp xúc cử tri 3 quận Đống Đa, Ba Đình và Hai Bà Trưng, TP Hà Nội.