Gian nan hành trình tìm mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân.
Phóng sự 23/07/2019 16:15
Không đủ điều kiện xác định ADN hài cốt liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân ở nghĩa trang xã Tam Ngọc
Liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân sinh năm 1950, nguyên quán xã Lý Nhân, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc, nhập ngũ tháng 3/1967, đơn vị khi hy sinh C14, E31. F2 Quân khu 5 (đơn vị thị đội Tam Kỳ-Quảng Nam), hy sinh ngày 15/8/1969, trong trường hợp chiến đấu, hy sinh tại xã Bình Phú, huyện Thăng Bình, nơi an táng ban đầu tại huyện Tiên Phước (Quảng Nam).
Liệt sĩ có thân nhân mẹ là Trần Thị Vân. Đó thông tin của bản trích lục Thông báo số 37/TLHSCS của Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh Vĩnh Phúc, ngày 21/7/2015.
Cụ Trần Thị Vân (mẹ liệt sĩ Nguyên Văn Xuân) trước khi qua đời để lại lời trăn chối và cũng là nguyện vọng với ông Nguyễn Văn Thu (em trai liệt sĩ), bằng mọi cách cố tìm đưa hài cốt anh về quê, dù chỉ là nắm đất có hình hài liệt sĩ yên nghỉ.
Sau mười mấy năm tìm thông tin về phần mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân, khi biết những thông tin trên, ông Thu đã vào tận huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam, để tìm mộ anh trai. Phòng LĐ-TB&XH huyện Tiên Phước kiểm tra thông tin phần mộ liệt sĩ các xã trong huyện, khẳng định không có phần mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân quê ở tỉnh Vĩnh Phúc. Thế là thông tin tìm mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân đi vào ngõ cụt. Không nản chí, ông Thu về Cục Người có công Bộ LĐ-TB&HX, ở đây chị Nguyễn Kim Oanh- Trưởng Phòng Thông tin liệt sĩ, đã tra cứu hồ sơ liệt sĩ của tỉnh Quảng Nam kết nối qua trang điện tử, có được thông tin ở nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) xã Tam Ngọc, TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, có ngôi mộ số 58, hàng 5, lô 1, khu A ghi: “Liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân; nguyên quán Vĩnh Phú; đơn vị: Thị đội Tam Kỳ; hy sinh năm 1969”, ngôi mộ này đã mấy chục năm nay, chưa có người thân đến nhận. Ông Thu nhận ngôi mộ này là của anh mình (liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân) và xin phép các cơ quan chức năng khai quật mộ lấy mẫu hài cốt để xét nghiệm ADN năm 2016.
Ông Nguyễn Văn Thu đi tìm mộ anh trai liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân |
Ngày 24/6/2016, Cục Người có công có Văn bản số 1325/NCC-TTLS gửi Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Nam, có nội dung:“Căn cứ Công văn số 24/CT-CS ngày 24/8/2015 của Phòng Chính trị Sư đoàn 2, liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân an táng ban đầu tại xã Bình Phú, huyện Thăng Bình, Quảng Nam. Qua tìm kiếm gia đình được biết NTLS xã Tam Kỳ, TP Tam Kỳ, Quảng Nam, có ngôi mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân quê ở Vĩnh Phúc, hy sinh năm 1969, an táng tại ngôi mộ số 54, hàng 5 lô 1. Nay ông Nguyễn Văn Thu (em trai liệt sĩ) đề nghị lấy mẫu hài cốt để giám định ADN. Đề nghị Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Nam hướng dẫn cho thân nhân liệt sĩ lấy mẫu hài cốt liệt sĩ tại ngôi mộ nêu trên, để giám định ADN theo quy định”.
Ông Thu kể: Gia đình tôi rất cảm động khi cầm công văn của Cục Người có công vào Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Nam để làm tiếp các thủ tục xin khai quật mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân. Không ngờ văn bản đầu tiên liên quan đến việc khai quật phần mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân lại ghi nhầm mộ số 58 thành mộ số 54. Sau này liên quan đến việc tìm thông tin 19 liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân quê ở tỉnh Vĩnh Phúc, trong đó có thông tin về 4 liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân hy sinh trên đất Quảng Nam, tôi mới biết đây cũng là bí ẩn và là định mệnh có liên quan đến hành trình tìm mộ của anh tôi.
ông Nguyễn Văn Thu nhận ngôi mộ số 58 hàng 5 lô 1 NTLS xã Tam Ngọc có tên liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân quê Vĩnh Phúc đơn vị Thị đội Tam Kỳ, hy sinh năm 1969 |
Ngày 11/7/2016, tại NTLS xã Tam Ngọc diễn ra việc khai quật ngôi mộ số 58 hàng 5 lô 1 mang tên Nguyễn Văn Xuân. Khi khai quật mộ lấy hài cốt, gia đình rất xúc động và hồi hộp, nhưng lại sớm thất vọng, bởi sự thật phía trên phần mộ xây dựng khang trang, thì phía dưới phần mộ hài cốt liệt sĩ được chôn sâu xuống đất, không có tiểu đựng xương. Hài cốt liệt sĩ hy sinh năm 1968, đến năm 2016 được khai quật mộ, qua 48 năm hài cốt nằm trong lòng đất bị mục nát, không thể thu thập được những mảnh xương nguyên vẹn.
Chứng kiến việc khai quật phần mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân có ông Ngô Xuân Phương, cán bộ phòng LĐ-TB&XH TP Tam Kỳ, ông Nguyễn Văn Phương Phó Chủ tịch UBND xã Tam Ngọc, ông Nguyễn Văn Thu đại diện cho gia đình liệt sĩ cùng đoàn cựu chiến binh huyện Vĩnh Tường có Đại tá Nguyễn Tiến Đạt, cựu chiến binh Nguyễn Văn An và phóng viên Báo Quân đội nhân dân.
Ông Thu kể tiếp: Chính vì sự đau thương khi nhìn thấy hài cốt liệt sĩ bị vụn nát, nên khi kí biên bản bàn giao mẫu hài cốt, tôi đã không xem kỹ nội dung, dẫn đến thông tin lại có sự nhầm lẫn. Ngôi mộ gia đình tôi xin khai quật và khai quật là ngôi mộ số 58 hàng 5 lô 1 có tên rõ liệt sĩ Nguyễn Văn Xuân quê Vĩnh Phúc, đơn vị Thị đội Tam Kỳ, hy sinh năm 1969, thế nhưng biên bản bàn giao hài cốt liệt sĩ lại thành mộ số 45 hàng 5 lô 1. Đây là lần thứ 2 ngôi mộ gia đình tôi khai quật là mộ số 58 hàng 5 lô 1 lại bị ghi nhầm số mộ.
Việc xác định hài cốt liệt sỹ Nguyễn Văn Xuân qua kiểm tra ADN đã khép lại, vì hài cốt vụn nát không đủ điều kiện.