Thuốc lá điện tử có xu hướng ngày càng phát triển về mẫu mã, tiện ích… đã kích thích thị hiếu của giới trẻ. Với sự đa dạng về chủng loại (loại ít tiền cho đối tượng học sinh, người lao động nghèo; loại vừa và đắt tiền cho đối tượng thu nhập cao, có điều kiện sử dụng) đang len dần vào trường học ở cả thành thị và nông thôn, vào các công sở, khu dân cư, đặc biệt là các trung tâm từ huyện lị trở lên.

Qua những lời quảng cáo có “cánh” trên mạng xã hội, đặc biệt là những lời giới thiệu lập lờ như: Thuốc lá điện tử không gây nghiện và không hại cho sức khỏe - có tác dụng tăng cường trí nhớ, sảng khoái tinh thần… nên có người lầm tưởng dùng thuốc lá điện tử để “cai” thuốc lá truyền thống.

Một buổi kí cam kết không sử dụng thuốc là điện tử của Trường THCS thị trấn Nam Giang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định

Một số chủng loại có giá bán vừa phải và mua bán dễ dàng không bị giám sát, kiểm soát nên nhiều học sinh mua và dùng thử dẫn đến hậu quả gây ảo giác, co giật, hôn mê... và “nghiện” thuốc lá điện tử. Việc các em hút công khai ở nơi đông người (đặc biệt là ở sân trường lúc đầu giờ học và lúc ra chơi) đã vô tình gây hại cho các bạn xung quanh vì phải ngửi khói thuốc thụ động. Mùi thơm của thuốc cũng phần nào kích thích sự hiếu kì của các em học sinh khác, hướng các em này tìm đến thuốc lá điện tử, gây nên hiệu ứng sử dụng ngày càng lan rộng trong giới học sinh. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc lá điện tử đang ngày càng lan rộng nơi công sở, trong gia đình và trong cộng đồng.

Bên ngoài các trường học, cùng với thuốc lá điện tử là hệ thống quán hàng đồ ăn vặt, nước giải khát không có nhãn mác đựng trong vật chứa có hình dáng giống như cây son môi, cây bút, móc khóa… để học sinh dễ cất giấu, tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với học sinh.

Trước tình hình đó, ngày 3/2/2023 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 356/QĐ-BGĐT phê duyệt dự án “Tăng cường phòng chống ma túy trong trường học đến năm 2025”. Thiết nghĩ, toàn ngành giáo dục cần dựa vào đây để chỉ đạo quyết liệt với nhiều giải pháp cụ thể từ công tác tuyên truyền giáo dục đến răn đe nhằm nâng cao kiến thức, kĩ năng phòng chống ma túy và cả thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử cho cán bộ quản lí giáo dục, Nhân dân, học sinh về những tác hại, hậu quả của thuốc lá điện tử, ma túy núp bóng gây ra.

Việc làm này đòi hỏi phải được thực hiện một cách quyết liệt, mạnh mẽ, bài bản và thống nhất hơn nữa. Chẳng hạn kết hợp với trạm y tế, trung tâm y tế, công an, các cơ sở giáo dục lồng ghép tuyên truyền mức độ nguy hiểm khôn lường của việc sử dụng (hút) thuốc lá nói chung, thuốc lá điện tử đối với con người đặc biệt là học sinh. Phát động phong trào tự giác nộp thuốc là điện từ từ bất cứ nguồn nào mà có cho nhà trường hoặc cơ quan chức năng. Thành lập “Đôi bạn tri kỉ đi truy về trao” để phát hiện thuốc lá điện tử, không tin vào lời quảng cáo về thuốc lá điện tử trên mạng xã hội. Từ đó tạo dư luận tập thể cùng nhau đấu tranh với loại thuốc lá này.

Nhà trường và gia đình cần thường xuyên quan tâm quản lí chặt chẽ học sinh, con cháu mình để phát hiện những dấu hiệu thay đổi bất thường trong sinh hoạt, cảnh báo những nguy cơ sa ngã vào việc sử dụng thuốc lá điện tử, chất gây nghiện… giúp các em tránh xa thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử… có chất ma túy. Đồng thời, người lớn cũng phải là tấm gương không sử dụng thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử và các vật phẩm có chứa ma tuý để các em noi theo.