Cụ Mô là cựu chiến binh từng kinh qua qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ bảo vệ Tổ quốc. Cụ từng giữ chức Đại đội trưởng chỉ huy những trận đánh lớn tiêu diệt nhiều kẻ địch, tiêu biểu như trận Đá Bàn, trận Làng Vây ở tỉnh Quảng Trị. Do bị thương nặng trong chiến đấu, cụ rời quân ngũ với chứng nhận thương binh nặng hạng 1/4. Về quê hương sinh sống, với phẩm chất lính Cụ Hồ, cụ được các đảng viên trong thôn tin tưởng bầu làm Bí thư Chi bộ thôn 19. Quá trình công tác và đảm nhiệm chức vụ này, cụ Mô luôn được các đảng viên trong chi bộ cũng như bà con trong thôn tín nhiệm và đánh giá luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, hết lòng vì bà con, đặc biệt là dũng cảm đấu tranh chống tiêu cực.

Cũng trong thời gian đảm nhiệm chức vụ Bí thư Chi bộ, cụ Mô phát hiện được nhiều sai phạm động trời của một số cán bộ xã Trực Đạo và huyện Trực Ninh liên quan đến các dự án khống, khoản thu chi khống và bán trái luật hàng nghìn mét đất công ích.

Cụ Bùi Văn Mô bức xúc về việc đấu tranh chống tham nhũng nhưng bị khai trừ Đảng.

Cụ thể, đầu năm 1996, cụ Bùi Văn Mô có đơn tố cáo những sai phạm tại xã Trực Đạo và huyện Trực Ninh. Sau khi thanh tra, xác minh các cơ quan chức năng huyện Trực Ninh đã ra các văn bản: Kết luận số 52/KLTT ngày 10/9/1996 của Thanh tra huyện Nam Ninh; Kết luận số 18/KLĐC ngày 20/12/1996 của Thanh tra huyện Nam Ninh; Kết luận số 01/KLĐC ngày 10/7/1997 của Địa chính huyện Trực Ninh; Báo cáo số 04/BCTT ngày 6/10/1997 của Thanh tra huyện tổng hợp kết quả giải quyết đơn khiếu tố của một số công dân xã Trực Đạo và Quyết định 180/QĐ ngày 6/10/1997 của UBND huyện Trực Ninh chuẩn y Báo cáo số 04 của Thanh tra huyện. UBND huyện Trực Ninh đã thông báo kết luận trước Đảng bộ xã Trực Đạo.

Sau đó, hàng loạt cán bộ xã Trực Đạo đã bị xử lí do vi phạm pháp luật. Như ông Phạm Văn Hiệp, Bí thư Đảng ủy xã Trực Đạo đã bị cách chức Bí thư ngay thời điểm đó, khai trừ khỏi Đảng, bãi nhiệm đại biểu HĐND huyện, HĐND xã và phải bồi thường 570.750 đồng.

Ông Ngô Văn Vui, bị cách chức Phó ban Tài chính xã, khai trừ khỏi Đảng, bãi miễn đại biểu HĐND xã và phải bàn giao số tiền là 3.131.334 đồng. Ông Hoàng Văn Kiệm, cán bộ địa chính bị cánh cáo cho nghỉ công tác địa chính từ cuối năm 1997 và một số cá nhân khác tại xã Trực Đạo bị khiển trách.

Quyết định khai trừ Đảng đối với ông Bùi Văn Mô

Không dừng ở đó với nghĩa khí và phẩm chất cương trực, dũng cảm của người lính, cụ Mô đã làm đơn tố cáo ông Nguyễn Quốc Khoa, ông Đồng Ngọc Cường (nguyên Chủ tịch UBND huyện Trực Ninh); ông Lê Cao Tuyên, ông Phạm Quang Thái (nguyên Bí thư Huyện ủy Trực Ninh); ông Trần Văn Chung (nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện) đã lập các hồ sơ khống để chia chác nhau, gây thiệt hại hàng tỉ đồng tiền Ngân sách nhà nước tại dự án bãi bồi và dự án bãi lở tại huyện Trực Ninh.

Kết quả của dự án này sau đó đã được Thanh tra Chính phủ công bố Kết luận và yêu cầu huyện Trực Ninh thực hiện thu hồi lại số tiền đã thất thoát. Đồng thời dự án “chết yểu” này giao lại cho UBND tỉnh Nam Định quản lí.

Đối với nội dung liên quan đến việc bị khai trừ Đảng của cụ Mô như sau: Tháng 8/1999, với vai trò là Bí thư Chi bộ thôn, khi nhận được phản ánh của người dân về việc đảng viên nọ có tin đồn quan hệ nam nữ bất chính. Cụ đã đến gặp gia đình đảng viên để trao đổi và làm công tác tư tưởng, thì Đảng bộ lại cho rằng cụ đi nói xấu cán bộ nên khai trừ cụ ra khỏi Đảng.

Ông Vũ Xuân Vượng, Bí thư Đảng ủy xã Trực Đạo đánh giá cao gia đình truyền thống cách mạng của cụ Mô

Ngày 11/10/1999, Huyện ủy Trực Ninh ban hành quyết đinh khai trừ cụ ra khỏi Đảng. Cho rằng do đấu tranh chống tham nhũng, tố cáo các cán bộ của xã, của huyện nên bị trù dập, trả thù, không đồng tình với quyết định của Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy, cụ Mô có đơn khiếu nại lên Tỉnh ủy Nam Định. Ngày 19/2/2001, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Nam Định có Quyết định số 41-QĐ/KL về việc giải quyết khiếu nại kỉ luật của đồng chí Bùi Văn Mô, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Nam Định cho rằng, khiếu nại bị khai trừ Đảng của cụ Mô không được chấp thuận mà chuẩn y việc khai trừ Đảng của cụ vì lí do: “Tháng 8/1999, khi nghe dư luận về quan hệ nam, nữ bất chính trong lúc Chi ủy, Chi bộ 19 đang xem xét giải quyết, đồng chí Mô đã gặp người thân của người có dư luận để hỏi về việc trên, làm cho sự việc lan rộng, ảnh hưởng đến uy tín của cán bộ và hạnh phúc của hai gia đình. Chi bộ 19 đã giáo dục giúp đỡ nhưng đồng chí Mô kiểm điểm thiếu nghiêm túc. Vì vậy các tổ chức Đảng từ chi bộ đến Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy đã xem xét và xử lí kỉ luật đối với đồng chí Mô bằng hình thức khai trừ. Sau khi nhận Quyết định kỉ luật, đồng chí Mô tiếp tục có vi phạm. Ngày 12/10/1999, khi nhận quyết định kỉ luật đồng chí Mô đã phát ngôn sai trái, lăng mạ đối với tổ chức Đảng. Trong quá trình Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy giải quyết khiếu nại, ngày 25/6/2000, đồng chí Mô viết đơn tố cáo sai sự thật đối với đồng chí cán bộ chủ chốt huyện là vi phạm Quy định 55 của Bộ Chính trị về điều đảng viên không được làm”.

Cụ Mô cho rằng, một số cán bộ, cố tình bao che sai phạm của những cán bộ tha hóa, biến chất. Xóa hết những cống hiến, công lao của cụ trong hai cuộc kháng chiến giải phóng và bảo vệ đất nước, bảo vệ chế độ, tích cực đấu tranh với vấn nạn tham nhũng, tiêu cực thì bị trả thù, trù dập. Cụ Mô nói: “Tôi sẽ kiên định đấu tranh đến cùng với hành vi tham nhũng để đưa những kẻ trục lợi ngân sách Nhà nước ra ánh sáng, tôi có niềm tin sâu sắc vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước trong công cuộc phòng, chống tham nhũng. Việc khai trừ đảng viên của tôi với lí do cực kì vô lí và nực cười chính là sự trù dập người chống tham nhũng, tiêu cực; làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của tôi”.

Việc cụ Mô dũng cảm dám đứng lên tố cáo cả một tập thể tham nhũng và kiên trì đấu tranh đến cùng để đi tìm sự thật. Tuy nhiên, trên hành trình đấu tranh ấy, cụ Mô gặp vô vàn khó khăn, kể cả bị kẻ xấu đe dọa, vu khống.

Thực tế cho thấy, có không ít trường hợp người tố cáo bị đe dọa, trả thù với nhiều hình thức tàn bạo và tinh vi như bị đánh trọng thương, bị sa thải, đuổi việc... Trong khi đó các quy định hiện hành bảo vệ người tố cáo rất khó thực hiện, chưa có cơ chế pháp lí cần thiết, hữu hiệu để bảo vệ người tố cáo tham nhũng, tiêu cực một cách hiệu quả và thực chất.

Liên quan đến “án” khai trừ Đảng của cụ Mô, ông Vũ Xuân Vượng, Bí thư Đảng ủy xã Trực Đạo cho biết, vụ việc của cụ Mô đã trải qua một thời gian dài. Thế hệ ông làm lãnh đạo thì đã kế thừa từ nhiều lãnh đạo trước. Việc tố cáo của cụ Mô liên quan đến dự án khống bãi bồi, bãi lở là đúng… Vì xã khẳng định trên địa bàn xã Trực Đạo không có bãi bồi nào cả. Hiện nay thế hệ lãnh đạo mới của xã cũng đã thay đổi hết, những tồn tại từ thời kì lãnh đạo cũ khó giải quyết. Gia đình cụ Mô là một gia đình giàu truyền thống cách mạng. Bản thân cụ Mô là người lính trải qua hai cuộc kháng chiến cứu nước, con trai cụ Mô cũng là thương binh nặng. Đó là gia đình Lớp cha trước, lớp con sau/ Cùng là đồng chí chung câu quân hành.

Hơn bao giờ hết, người dân thôn 19 và cá nhân cụ Mô đang rất bức xúc và mong chờ các cơ quan chức năng Trung ương, tỉnh Nam Định sớm vào cuộc điều tra, xử lí nghiêm những cán bộ sai phạm, xem xét vụ việc của cụ Mô, để trả lại danh dự, nhân phẩm cho cụ theo đúng quy định.