Dành trọn tâm sức cho bản làng

Khêu thêm bếp lửa cho đượm than hồng trong mùa giá trên vùng núi cao của Trường Sơn hùng vĩ, già Hồ Với kể những câu chuyện tưởng chừng như cổ tích ở miền heo hút gió. Sinh năm 1932, năm 1957 già Hồ Với đi bộ đội. Đánh Pháp rồi đánh Mỹ, hơn 18 năm chiến đấu, già trở về làng ở thôn Cu Tai 1 (xã A Bung, huyện Đăkrông, tỉnh Quảng Trị). Về lại quê nhà, già Hồ Với làm thôn trưởng rồi chuyển sang Chủ nhiệm Hợp tác xã, rồi Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã A Bung, đến năm 2012 mới nghỉ hưu.

Già Hồ Với tiên phong đưa nước sạch về cho bà con dân bản.

Gần 40 năm phụ trách nhiều công việc khác nhau, già Hồ Với đã tận tâm tận sức cống hiến cho quê hương, cho bà con Pa Kô. Nhìn người làng vất vả hằng ngày đi lấy nước cách vài cây số, những ngày nắng, nước cạn thì phải đi rất xa, mùa mưa thì đường trơn trượt mà nguồn nước không bảo đảm vệ sinh. Già nghĩ làm sao phải mang cái nước về cho dân làng, để mọi người không còn vất vả. Chờ người giúp không bằng tự mình làm lấy, già bán mấy con bò, được ít tiền rồi mua ống nước về tính toán có những đoạn chôn sâu dưới đất, có đoạn lại lộ thiên để tiện cho việc di dời, quản lí và sửa chữa để nước chảy liên tục về tới bản làng.

Khi ấy là năm 1981, người làng vui mừng khi lần đầu tiên thấy cái nước từ trời chảy về đã không khỏi kinh ngạc và thán phục già Hồ Với. Nhiều năm rồi, những đoạn đường ống hư hỏng vẫn được già Hồ Với cặm cụi sửa chữa, thay mới để bản làng không còn thiếu nước sạch.

Đưa nước về cho người làng là một chuyện khó, nhưng điều khó hơn cả là làm sao cho đời sống người dân nơi này khấm khá hơn. Là người được đi nhiều, biết nhiều nên già Hồ đã biến những điều mắt thấy tai nghe thành hiện thực ở chốn rừng xa này. Già cùng gia đình khai hoang, mở rộng sản xuất với 20 ha vườn nhà và vườn đồi, trong đó vườn nhà gần 10 ha trồng 2.000 gốc chuối, hàng trăm gốc cà phê, hàng trăm cây huê và trắc, bên cạnh đó còn đào thêm 3 hồ cá rộng 2.000m2, trồng 10 ha rừng tràm, nuôi hàng chục con bò, heo, gà.

Già Hồ Với là tấm gương sáng tiêu biểu về làm kinh tế, đoàn kết cho bà con dân bản noi theo.

Thấy già làm kinh tế giỏi, cuộc sống không còn đói nghèo nên nhiều người tìm đến học tập đều được già tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, cho cây con giống để mọi người cùng làm, cùng phát triển kinh tế. Già Hồ Với cùng chính quyền địa phương vận động bà con phát triển kinh tế bằng cách trồng rừng, làm trang trại, luôn dẫn đầu trong việc ứng dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất nên những diện tích cây trồng cho năng suất cao.

Và có lẽ, với người dân trên vùng Cu Tai này, điều kì diệu đó là những thửa ruộng lúa nước đã được trồng tại đây. Hàng chục héc-ta đất bên dòng Đắkrông được khai khẩn và cứ thế hàng chục hộ dân trong bản ai cũng làm được lúa nước. Nhà nhiều thu hoạch cả tấn, còn ít cũng được 5 tạ. Đến mùa giáp hạt, cái bụng của người già, người trẻ của bản không còn đói gay gắt phải ăn sắn ăn khoai trừ bữa như trước.

Cây đại thụ trên miền rừng

Ngôi làng của già Hồ Với nằm êm đềm dưới chân dãy núi Kokava, mấy chục năm nay bà con Pa Kô được uống nước sạch từ đỉnh núi, khi ốm đau có thuốc chữa bệnh, khi khó khăn được giúp đỡ tận tình. Năm 2007, xã A Bung mới có điện lưới quốc gia, nhưng từ năm 1993 già Hồ Với đã mua máy phát điện về thắp sáng trong gia đình và chia sẻ nguồn điện sáng cho các gia đình sống xung quanh.

Đặc biệt, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của bản làng được phục hồi và mở rộng. Chị Căn Giang, một nghệ nhân dệt thổ cẩm người Pa Kô ở Cu Tai chia sẻ, già Hồ Với đã đưa vợ con, anh em lặn lội sang vùng A Lưới (Thừa Thiên - Huế) để học nghề, rồi ra tận phía Bắc để học thêm. Sau đó, già cùng người trong gia đình trở về quê khôi phục, tổ chức dạy lại nghề dệt cho hàng chục phụ nữ trong bản. Ngày qua tháng lại, sản phẩm nghề dệt thổ cẩm ở đây càng phát triển đa dạng hơn về chủng loại, đến nay cả bản có 40 hộ làm nghề dệt, cứ 3 ngày cho ra sản phẩm trị giá 250.000 đồng. Có nghề không sợ đói nữa, con cái được đi học.

Bà con dành cho già Hồ Với những tình cảm đặc biệt bằng sự trân trọng và quý mến.

Không chỉ xóa đói giảm nghèo, người cựu chiến binh già ấy cứ mỗi lần nghe tin người dân phát hiện hài cốt liệt sĩ là lặn lội tìm đến để xác minh rồi báo cho chính quyền. Nhờ sự phối hợp của già Hồ Với, từ năm 1981 đến nay, các lực lượng chức năng đã tìm kiếm, cất bốc được 182 hài cốt liệt sĩ đưa về quê hương. Số tiền lương hưu của già mấy mươi năm qua đều đặn được trích lại để mua các loại thuốc. Người trong bản khi có bệnh đều được già cho thuốc để chữa trị, hoặc hỗ trợ đưa tới trạm xá, hay trung tâm y tế để điều trị. Hàng trăm người dân nhờ tủ thuốc gia đình của già mà thoát khỏi nguy kịch vì sốt rừng, bệnh tật...

Là già làng, người có uy tín ở Cu Tai, già Hồ Với thường xuyên giúp đỡ người dân dựng nhà. Nhiều vụ việc vợ chồng xích mích, con cái hư hỏng đến những vụ mâu thuẫn tranh chấp trong cộng đồng, mọi người đều đến cậy nhờ già giải quyết. “Mình là người lính Cụ Hồ, phải biết giúp dân. Phải làm sao cho dân mình có đời sống càng ngày càng tốt hơn, cùng đoàn kết yêu thương nhau, cùng xây dựng quê hương ngày một tốt đẹp hơn, có như thế mình mới yên tâm được!”, già Hồ Với bộc bạch.

Bằng những đóng góp cho cộng đồng, già Hồ Với đã nhiều lần nhận Giấy khen, Bằng khen của các ngành, các cấp. Già còn đại diện cho hàng vạn cựu binh Quảng Trị báo cáo điển hình tại Hội nghị biểu dương các điển hình tiên tiến trong phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, hay Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc tại Hà Nội mấy năm qua. Như cây đại thụ của bản làng Pa Kô trên dải Trường Sơn hùng vĩ, đã ngoài tuổi bát thập, điều mong ước của già vẫn chỉ là có nhiều sức khỏe để giúp dân bản ổn định cuộc sống.

Ông Hồ Văn Hiền, Chủ tịch UBND xã A Bung cho biết, già Hồ Với là tấm gương sáng tiêu biểu cho bà con dân bản noi theo.