Teo não là sự mất dần các tế bào thần kinh hoặc mất các kết nối giữa tế bào thần kinh trong bộ não, tế bào não chết đi không thể phục hồi, não bộ giảm dần kích thước (teo não). Khi não bị teo thì sự nhận biết và khả năng truyền dẫn thông tin từ não bộ tới các bộ phận khác của cơ thể sẽ bị sai lệch. Do đó, sẽ gây ra sự rối loạn chức năng hoạt động trầm trọng và dẫn đến tình trạng giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, rối loạn cảm xúc, đi lại khó khăn.

Những biến chứng của bệnh teo não

Ở bệnh nhân teo não là tình trạng mất các tế bào thần kinh trong não hoặc mất số lượng kết nối giữa các tế bào thần kinh ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày của bệnh nhân như mất tính độc lập, trầm cảm hoặc chán nản. Thậm chí trong những trường hợp nặng, teo não còn làm mất khả năng tự chăm sóc bản thân của người bệnh.

Bên cạnh đó, tuổi thọ của bệnh nhân teo não có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng co rút não. Những người bị teo não do mắc bệnh Alzheimer sống trung bình từ 4 đến 8 năm sau khi được chẩn đoán.

Các phương pháp chữa teo não

Hiện nay, vẫn chưa có các phương pháp điều trị dứt điểm bệnh teo não, vì các tế bào não mất đi thì không thể khôi phục lại được. Do đó, các lựa chọn điều trị cho bệnh teo não chỉ đang là phương pháp điều trị triệu chứng, biến chứng của bệnh và sẽ khác nhau tùy thuộc vào vị trí, mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra.

Bệnh teo não ở NCT thường chủ yếu bổ sung các loại vitamin, đặc biệt là vitamin B12 nhằm làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh, nhất là các trường hợp teo não do thiếu hụt vitamin B12.

Ngoài ra, nên tìm các giải pháp kích thích nhận thức (tâm lí trị liệu), cho người bệnh tham gia các hoạt động văn hóa (đọc sách, báo, xem vô tuyến…), các hoạt động thể dục thể thao, giúp người bệnh dần dần nhớ lại, để làm giảm tốc độ phát triển của bệnh.

Khi bệnh phát triển thì người bệnh cũng dần xuất hiện các triệu chứng của teo não và dần dần sẽ mất khả năng chăm sóc bản thân. Chính vì thế, việc chăm sóc cho bệnh nhân bị teo não cần phải chú ý rất nhiều.

Trường hợp bệnh nhân bị teo não ảnh hưởng đến khả năng vận động trong khi đầu óc vẫn rất minh mẫn, tỉnh táo thì cần được chăm sóc tỉ mỉ chu đáo, bảo đảm lưu thông hô hấp (đỡ bệnh nhân ngồi dậy, vỗ lưng, hút và lau sạch đờm dãi nếu có; phòng chống loét điểm tì (nhất là ở các vùng kheo, lưng xương cùng, 2 bên hông, xoa bóp hằng ngày).

Trường hợp bệnh nhân bị teo não ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ thì cần kích thích trí não của bệnh nhân bằng cách tăng cường nói chuyện với người bệnh, cho người bệnh xem hình ảnh gia đình, đi tới những nơi nhiều kỉ niệm...

Ngoài ra, đi dạo trong công viên, tập thể dục, chơi với thú cưng, tập yoga, thiền, ngủ đủ giấc, duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh... là những liệu pháp xoa dịu thần kinh hiệu quả và giúp lấy lại sự thanh thản, nhẹ nhàng trong tâm trí một cách nhanh chóng.

Để phòng chống viêm đường tiết niệu nên cho người bệnh bị teo não uống đủ lượng nước cần thiết hằng ngày, kết hợp uống thêm nước ép trái cây (nước cam chanh tươi, nước ép dưa hấu…) và nhắc nhở đi tiểu vài giờ một lần (không để người bệnh nhịn tiểu nhiều giờ liền), vệ sinh sạch sẽ cho người bệnh sau khi đi tiểu, đi đại tiện.

Cách phòng ngừa bệnh teo não ở người già

Teo não ở người già rất khó chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, có thể chủ động phòng bệnh khi còn khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể làm chậm quá trình teo não. Để phòng ngừa cần có chế độ ăn hợp lí kết hợp với chế độ sinh hoạt, vận động lành mạnh.

Chế độ ăn uống: Bổ sung vitamin E, C... trong các loại trái cây và rau xanh, nhất là vitamin B12. Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, đặc biệt là Omega-3 để duy trì kích thước và tăng cường hoạt động của não bộ. Hạn chế ăn đồ hộp và các loại thức ăn nhanh, đồ uống có ga. Không uống nhiều rượu bia, không hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích.

Chế độ sinh hoạt, vận động: Tập thể dục thường xuyên như chạy bộ, đạp xe, yoga... sẽ giúp cho não bộ được hoạt động, giảm nguy cơ mắc bệnh. Luôn duy trì thói quen ngủ sớm, ngủ đủ giấc, làm cho não được thư giãn, nghỉ ngơi. Tránh căng thẳng, lo âu để hạn chế rối loạn chức năng, suy giảm trí nhớ. Tập thể dục cho não dưới một số hình thức như học tập, đọc sách, nghe nhạc, chơi cờ...

Việc phòng ngừa bệnh teo não tuổi già rất quan trọng. Nếu như phòng ngừa từ sớm sẽ làm chậm quá trình teo não, từ đó làm giảm các triệu chứng, biến chứng của bệnh. Vì thế, cần phải có chế độ ăn uống điều độ, sinh hoạt khoa học ngay từ khi còn trẻ để não bộ luôn khỏe mạnh. Thăm khám sức khỏe thường xuyên nhằm phát hiện ra dấu hiệu bất thường để có các giải pháp can thiệp phù hợp

BS. Nguyễn Văn Dũng