Kì 28: Bệnh động mạch ngoại biên

1. Bệnh động mạch ngoại biên là gì?

Bệnh động mạch ngoại biên (PAD - còn được gọi là Bệnh mạch máu ngoại vi hoặc PVD) là kết quả của sự dày lên dần dần của lớp niêm mạc động mạch do sự tích tụ của mảng bám, làm thu hẹp hoặc chặn dòng máu, làm giảm lưu thông máu đến một phần ngoại vi của cơ thể như tay, chân.

Nếu bề mặt mảng bám trở nên không đều hoặc bị vỡ ra, nó có thể tích tụ các cục máu đông nhỏ và các chất bên trong mảng bám. Các hạt (emboli) di chuyển trong hệ thống tuần hoàn, cuối cùng ngăn chặn dòng chảy qua các mạch máu nhỏ, cũng có thể làm hỏng các cơ quan nhạy cảm, chẳng hạn như não, bằng cách gây ra đột quỵ.

Thông thường, những người bị bệnh động mạch ngoại biên có thể không gặp các triệu chứng cho đến khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng. Hầu hết tất cả các triệu chứng là do cơ chân không được cung cấp đủ máu.

Thông thường, những người bị bệnh động mạch ngoại biên bị chuột rút đau đớn ở hông, đùi hoặc bắp chân khi đi bộ, leo cầu thang hoặc tập thể dục nhẹ nhõm khi nghỉ ngơi. Bệnh nhân thường cho biết không có khả năng theo kịp gia đình hoặc bạn bè của họ trong các hoạt động chung.

2. Triệu chứng của bệnh động mạch ngoại biên

Trong khi nhiều người bị bệnh động mạch ngoại vi có triệu chứng nhẹ hoặc không, một số người bị đau chân khi đi bộ.

Các triệu chứng khác bao gồm đau cơ hoặc chuột rút ở chân hoặc tay do hoạt động gây ra, chẳng hạn như đi bộ, nhưng biến mất sau vài phút nghỉ ngơi. Vị trí của cơn đau phụ thuộc vào vị trí của động mạch bị tắc hoặc hẹp. Đau bắp chân là vị trí thường gặp nhất.

Mức độ nghiêm trọng của cơn đau rất khác nhau, từ khó chịu nhẹ đến đau do suy nhược. Tình trạng gò bó nghiêm trọng có thể khiến bạn khó đi bộ hoặc thực hiện các loại hoạt động thể chất khác.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh động mạch ngoại biên bao gồm:

Chuột rút đau đớn ở một hoặc cả hai cơ hông, đùi hoặc bắp chân sau một số hoạt động nhất định, chẳng hạn như đi bộ hoặc leo cầu thang.

Tê hoặc yếu chân.

Lạnh ở cẳng chân hoặc bàn chân, đặc biệt là khi so sánh với bên còn lại.

Vết loét trên ngón chân, bàn chân hoặc cẳng chân không lành.

Sự thay đổi màu sắc của đôi chân.

Rụng lông hoặc mọc lông chậm hơn ở bàn chân và chân.

Móng chân mọc chậm hơn.

Da chân sáng bóng.

Không có mạch hoặc mạch yếu ở chân hoặc bàn chân.

Rối loạn cương dương ở nam giới.

Đau hoặc chuột rút khi sử dụng cánh tay khi viết hoặc làm các công việc thủ công khác.

Nếu bệnh động mạch ngoại vi tiến triển, cơn đau thậm chí có thể xảy ra khi đang nghỉ ngơi hoặc đang nằm. Nó có thể đủ cường độ để làm gián đoạn giấc ngủ. Treo chân trên thành giường hoặc đi bộ xung quanh phòng có thể tạm thời giúp giảm cơn đau.

3. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Nếu bị đau chân, tê chân hoặc các triệu chứng khác, đừng coi chúng là một phần bình thường của quá trình lão hóa. Gọi cho bác sĩ và đặt lịch hẹn.

Ngay cả khi không có các triệu chứng của bệnh động mạch ngoại vi, bạn có thể cần phải được kiểm tra nếu:

Trên 65 tuổi.

Trên 50 tuổi và có tiền sử bệnh tiểu đường hoặc hút thuốc.

Dưới 50 tuổi và mắc bệnh tiểu đường và các yếu tố nguy cơ bệnh động mạch ngoại vi khác, chẳng hạn như béo phì hoặc huyết áp cao.

4. Nguyên nhân gây ra bệnh động mạch ngoại vi

Bệnh động mạch ngoại biên thường do xơ vữa động mạch gây ra. Trong xơ vữa động mạch, chất béo tích tụ trên thành động mạch và làm giảm lưu lượng máu.

Mặc dù chứng xơ vữa động mạch thường được biết đến là liên quan đến bệnh mạch vành, nhưng căn bệnh này có thể và thường ảnh hưởng đến các động mạch trên khắp cơ thể. Khi nó xảy ra trong các động mạch cung cấp máu cho các chi sẽ gây ra bệnh động mạch ngoại vi.

Nguyên nhân ít phổ biến hơn của bệnh động mạch ngoại vi có thể là do viêm mạch máu, chấn thương ở tay chân, giải phẫu bất thường của dây chằng hoặc cơ, hoặc tiếp xúc với bức xạ.