Mở đường Hồ Chí Minh trên biển là quyết định đúng đắn, sáng suốt nhưng cũng bội phần táo bạo của Ðảng, của Bác Hồ và Quân đội ta. Cần phải có những con người mưu trí, dũng cảm, am hiểu về biển cả và trọn lòng vì sự nghiệp cách mạng của dân tộc, đất nước để thực hiện. Và quê hương Tân Ân - Rạch Gốc đã dâng hiến người con ưu tú, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Bông Văn Dĩa để phụng sự sứ mệnh khó khăn nhưng vô cùng hệ trọng ấy. Năm 1961, thuyền trưởng Bông Văn Dĩa cùng 8 thành viên đã vượt muôn trùng khó khăn, hoàn thành cuộc hải trình đi - về giữa Nam - Bắc để vạch biển, mở đường.

Từ năm 1962 - 1975, trong 124 chuyến tàu Không số (toàn tuyến có tổng cộng 166 chuyến đi), với hơn 6.600 tấn vũ khí, hàng hoá cập bến an toàn vào Nam. Riêng bến Vàm Lũng (mật danh B1) ở Cà Mau đã tiếp nhận 76 chuyến với gần 4.300 tấn vũ khí. Ðại tá Khưu Ngọc Bảy, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 962 cho rằng: “Không có bến cảng nào an toàn và thuỷ chung hơn bến cảng của lòng dân. Ðoàn 962 với sự đùm bọc, cưu mang, nghĩa tình của đồng bào vùng Tân Ân - Rạch Gốc, Ngọc Hiển đã hoàn thành sứ mệnh vẻ vang của mình”.

Ông Dương Thanh Hải (áo trắng) đang cùng hai cựu binh Đoàn 962 ôn lại kỉ nhiệm về đơn vị tại nhà trưng bày di tích Bến Vàm Lũng.

Nhớ về người anh hùng biển cả Bông Văn Dĩa, bà Nguyễn Thị Bách có thời gian dài làm nhiệm vụ “chị nuôi” và y tá của Ðoàn 962, xúc động nói: “Chú Dĩa là thủ trưởng mà gần gũi, giản dị, ít nói, nhưng quyết đoán, chắc chắn và sống rất nghĩa tình. Mọi công việc chú Dĩa đều xếp đặt, chỉ dẫn dễ hiểu, rạch ròi, đâu ra đó. Ở bên chú, ai cũng thấy vững tâm, vững dạ hết. Chú cũng hết lòng căn dặn anh em trong đơn vị là phải dựa vào dân, gắn bó với bà con, bởi đó là yếu tố quyết định sự an toàn và hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị”.

Những cựu binh của Ðoàn 962 anh hùng, như ông Dương Thanh Hải (Chín Hải) và ông Nguyễn Văn Bình (Năm Bình) đều dành cho người thủ trưởng Bông Văn Dĩa những tình cảm sâu sắc: “Chúng tôi coi chú Dĩa như cha, chú của mình. Trong công việc, chú luôn là tấm gương sáng về đạo đức, tình cảm và tác phong. Chú có một cuốn sổ tay nhỏ, đi dự lớp chỉnh huấn ở trên chỉ ghi chú ngắn gọn nhưng về triển khai tại đơn vị thì đầy đủ hết, dễ hiểu, dễ nhớ lắm. Với chú, nhiệm vụ của đơn vị, phục vụ cách mạng là trên hết thảy mọi thứ”.

Bến cảng nghĩa tình

Ông Chín Hải cho biết: “Thời đó bến bãi, kho tàng của Ðoàn 962 đều được xếp đặt, ngụy trang ở trong rừng. Bà con biết hết chớ, nhưng thực hiện nguyên tắc 3 không (không biết, không thấy, không nói), hết lòng bảo vệ bí mật, an toàn cho đơn vị”. Không chỉ che chở, bà con còn sẵn sàng tháo ghe biển, góp công, góp sức để việc tiếp nhận hàng hoá, vũ khí vào bến thuận lợi.

Chuyện ông Chín Hải khi mới 16, 17 tuổi quảy khăn rằn bọc mấy bộ đồ trốn nhà theo Ðoàn 962 cũng trở thành chuyện vui, để mỗi khi đồng chí, đồng đội gặp nhau lại nhắc nhớ. Có cái hay là ở Tân Ân - Rạch Gốc, hễ thanh niên “nổi giò” là muốn làm lính 962. Nói như ông Năm Bình: “Hồi đó, hễ thấy mấy anh, mấy chú Ðoàn 962 rảo quanh trong xóm, kiểu gì thì cũng có lính mới”. Ông Nguyễn Công Trực, cán bộ lão thành cách mạng xã Tân Ân chia sẻ: “Vùng Tân Ân - Rạch Gốc này, không một ai phản bội cách mạng. Có cái hay là gia đình nào có con lớn đều muốn cho theo Ðoàn 962 hết”.

Các cựu binh Đoàn 962 ôn lại truyền thống hào hùng của đơn vị trên lược đồ địa bàn hoạt động của đoàn tàu không số tại nhà trưng bày di tích Bến Vàm Lũng.

Ðoàn 962, với bến cảng của lòng dân, đã trở thành bến tiếp nhận quan trọng bậc nhất của tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển. Những cựu binh Ðoàn 962 cho biết: “Khi lên làm nhiệm vụ ở tàu Không số là làm lễ truy điệu sống rồi. Tàu nào cũng đặt kíp mìn tự huỷ, nếu bị địch phát hiện, cán bộ chiến sĩ trên tàu sẵn sàng hi sinh để không lộ bí mật. Cán bộ, chiến sĩ Ðoàn 962 luôn tâm niệm phải xứng đáng với tinh thần quyết tử ấy, để vũ khí, hàng hoá về đây an toàn và đến các chiến trường miền Nam”.

Truyền thống của Ðoàn 962, nay là Lữ đoàn 962, vẫn tiếp tục được duy trì với những chuyến về nguồn dạt dào nghĩa tình. Qua 60 năm, bến Vàm Lũng vẫn là địa chỉ đỏ để Đoàn 962 tri ân vùng đất, con người xứ Tân Ân - Rạch Gốc. Ông Ðặng Hoàng Xứng, Trưởng khóm 8, thị trấn Rạch Gốc, cho biết: “Lữ đoàn 962 nhiều lần tổ chức về nguồn họp mặt, trao tặng các phần quà và hoạt động an sinh xã hội tại địa phương. Cái đáng quý nhất là đơn vị rất quan tâm những người từng tham gia Ðoàn 962, nay có hoàn cảnh riêng khó khăn để tìm cách hỗ trợ kịp thời”.

Ðại tá Lê Thanh Nhã, Chính uỷ Lữ đoàn 962 khẳng định: “Tân Ân - Rạch Gốc với Bến Vàm Lũng là địa chỉ thiêng liêng cội nguồn của Lữ đoàn trong suốt 60 năm hình thành và phát triển. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của đơn vị sẽ luôn luôn gìn giữ, phát huy truyền thống vẻ vang, nghĩa tình, coi đó là nghĩa cử tri ân, thực hiện đạo lí uống nước nhớ nguồn”.

Sau 60 năm, Bến Vàm Lũng mãi mãi là bến cảng của lòng dân, giữa lòng dân, và Ðoàn 962 mãi mãi tự hào là một phần máu thịt của quê hương Ngọc Hiển.

Huyền thoại bến Vũng Rô và những chuyến tàu “không số" Cách đây 58 năm ngày 28/11/1964, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ bước sang giai đoạn ác liệt nhất, những con tàu “không số” vượt ...

Kí ức của cựu chiến binh "Đoàn tàu không số" Nhân kỉ niệm 45 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, chúng tôi đến thăm một cựu chiến binh “Đoàn tàu không ...