Cụ thể, tại Dự án đường Hồng Hải - Hà Lầm (nối Quốc lộ 18A, phường Hồng Hải với Tỉnh lộ 336, phường Hà Lầm) và Hạ tầng kĩ thuật khai thác quỹ đất xen kẹt dọc tuyến, gia đình cụ Vũ Đăng Khoa, 83 tuổi, bị thu hồi với tổng diện tích 301m2 đất. Theo phương án dự thảo và phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để thực hiện Dự án, tại Quyết định số 4445/QĐ-UBND ngày 22/12/2022 của UBND TP Hạ Long, gia đình cụ Khoa được bồi thường đất thổ cư là 20,2 triệu đồng/m2 và đất trồng cây lâu năm là 77.000 đồng/m2.

Cụ Khoa cho biết: Đơn giá bồi thường mà UBND TP Hạ Long đưa ra chưa phù hợp so với giá thị trường tại thời điểm hiện nay và mặt bằng chung trên địa bàn, thiếu đầu mục công tác, chưa thực tế với hiện trạng công trình. Việc áp giá bồi thường chưa thích đáng, khiến gia đình cụ có 4 thế hệ sinh sống, với số nhân khẩu đông sẽ không có đủ điều kiện để mua chỗ ở mới. Thêm vào đó là phương án đền bù chưa đầy đủ, chưa biết nơi tái định cư, một nhà nhiều khẩu thì được mua bao nhiêu đất tái định cư… nhưng đã phê duyệt phương án bồi thường và thông báo nhận tiền và yêu cầu người dân bàn giao tài sản và đất là rất vô lí.

Cụ Vũ Đăng Khoa, 83 tuổi và các hộ dân ý kiến về việc bồi thường, thu hồi đất.

Người dân có đất bị thu hồi làm dự án cho rằng, quy trình đo đạc, kiểm đếm tại các hộ dân do Trung tâm Phát triển quỹ đất đơn phương thực hiện là không phù hợp với quy định của pháp luật. Việc khi đi kiểm đếm không đủ người nhưng văn bản kiểm đếm thấy rất nhiều cán bộ kí để hoàn thiện, khép kín hồ sơ lập Phương án bồi thường, hỗ trợ khiến người dân thắc mắc bất an. Họ cho rằng, việc làm này là thiếu khách quan, minh bạch, gây bức xúc cho người dân bị thu hồi đất và cũng là lí do các hộ dân đã không kí Biên bản kiểm đếm. Ngoài ra, việc áp giá bồi thường có biểu hiện thiếu khách quan, minh bạch, nhiều khoản mục của phương án bồi thường không theo quy định. Khi người dân có kiến nghị thì không sửa đổi và cũng không có ý kiến phản hồi để các hộ dân được biết. Phương án trước khi phê duyệt không được thông qua ý kiến của các hộ dân, đơn phương phê duyệt và áp đặt đã xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân bị thu hồi đất.

Điều khiến cụ Khoa và các hộ dân bức xúc hơn cả là mặc dù chưa bố trí được đất tái định cư và giá đất tái định cư chưa công bố nhưng chính quyền địa phương đã ban hành quyết định thu hồi đất, chi trả tiền bồi thường. Cụ Khoa cho rằng: “Việc thu hồi đất phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, chỉ được thực hiện sau khi phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư được phê duyệt. Đối với trường hợp thu hồi đất mà phải bố trí tái định cư thì phải hoàn thành bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất. Xong việc đền bù tài sản nhà cho các hộ dân cũng phải thực hiện đúng chứ không thể như hộ bà Nguyễn Thị Ngọc, Ngọc Anh… nhà 4 tầng xây trên đất thổ cư lại xác định 0 đồng và giục người dân đi kí nhận mỗi tiền đất mà không có tài sản. Rồi khu vực nhà bà Phạm Thị Xuân Linh giáp mặt đường nhưng lại áp bồi thường mặt ngõ. Bồi thường cần thoả đáng cho người dân là khi đến nơi tái định cư mới xây nhà đàng hoàng hơn nơi cũ. Cuối cùng là tái định cư ở chỗ nào cần phải phù hợp, tốt nhất là tái định cư tại chỗ, tránh việc đền bù xong lại đưa tái định cư xa trung tâm hơn nơi ở cũ.

Bà Nguyễn Thị Ngọc ý kiến việc nhà 4 tầng nhưng không được bồi thường tài sản là không đúng quy định

Liên quan đến kiến nghị của người dân và người cao tuổi, ông Nguyễn Đình Nam, Chủ tịch UBND phường Hà Lầm cho biết: Phía UBND phường đã nhiều lần nhận được đơn của các hộ dân liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Liên quan đến chính sách đền bù, trong quá trình xác minh nguồn gốc đất và công trình xây dựng, theo quy định thì các phòng, ban chuyên môn thành phố sẽ đối chiếu các quy hoạch, quy trình liên quan đến chính sách và sẽ có phương án cụ thể. Đối với ý kiến của người dân là khu tái định cư chưa rõ ràng nhưng đã yêu cầu các hộ dân di dời đi thì ông Nam cho rằng, điều đó là không có. Các cơ quan chức năng xác định những hộ dân được vận động di dời đi là đã có nhà khác, nhà ở đây không phải là nơi ở duy nhất, hoặc đó là các hộ có điều kiện thì cán bộ vận động người dân di dời.

Đối với ý kiến người dân liên quan đến việc xác minh bồi thường tài sản nhà 0 đồng, ông Nam giải thích: “Thành phố đã chỉ đạo và phường cũng muốn cùng với các phòng, ban đơn vị thành phố gặp trực tiếp các hộ dân để đối thoại, tuyên truyền, vận động, giải thích, tiếp tục xem xét giải quyết các kiến nghị chính đáng, hợp pháp, đúng quy định. Các hộ dân nếu chứng minh được, cung cấp được các hồ sơ để bổ sung thì vẫn thực hiện việc xác minh theo đúng quy định”.

Người dân bức xúc phương án bồi thường nhà của hộ bà Nguyễn Thị Ngọc có nhà 4 tầng nhưng không đồng

Theo bà Vũ Thị Ngọc Phương, Phó chánh Văn phòng UBND TP Hạ Long, nội dung ý kiến của người dân tại phường Hà Lầm đã được lãnh đạo TP Hạ Long họp và có Thông báo số: 282/TB-UBND ngày 20/5/2022 về kết quả cuộc họp đối thoại, giải quyết kiến nghị của các hộ dân. UBND TP Hạ Long cũng đã chỉ đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai công tác bồi thường giải phóng mặt bằng Dự án, bảo đảm quy định của pháp luật, công khai, minh bạch đến người dân. Theo đó, với các hộ dân đủ điều kiện bồi thường đất ở và đủ điều kiện bố trí tái định cư thì phải bảo đảm có giá đất bồi thường, giá đất tái định cư và quỹ đất tái định cư để bố trí cho các hộ dân trước khi hộ dân di chuyển, bàn giao mặt bằng để phá dỡ công trình nhà ở, trừ trường hợp hộ dân nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng đề xây dựng quỹ đất tái định cư trong dự án mà vị trí nhà ở cần phá dỡ để có mặt bằng thi công hạ tầng khu tái định cư thì phải bàn giao mặt bằng trước để thị công hạ tầng cho quỹ đất tái định cư của Dự án.

Qua những thắc mắc của cụ Vũ Đăng Khoa và các hộ dân ở phường Hà Lầm rất mong chính quyền và các cơ quan chức năng TP Hạ Long và tỉnh Quảng Ninh xem xét, giải quyết dứt điểm và trả lời, để người dân an tâm và sớm ổn định cuộc sống; bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và Nhân dân.