Luật Đất đai năm 2013 quy định tại Điều 166: “1. Được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”. Tại Khoản 16, Điều 3 luật này cũng ghi rõ: “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, là chứng thư pháp lí để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất”. Hiện huyện Tĩnh Gia thuộc khu Công nghiệp Nghi Sơn ngày càng phát triển, đất sản xuất nông nghiệp dần bị thu hẹp bởi Nhà nước thu hồi cho các nhà đầu tư phát triển công nghiệp - thương mại - dịch vụ. Người dân bị mất đất nông nghiệp, phải chuyển đổi nghề nghiệp, tạo việc làm mới phù hợp để bảo đảm cuộc sống. Muốn chuyển đổi nghề nghiệp phải có vốn, muốn có vốn phải vay tiền ngân hàng. Muốn vay được tiền ngân hàng phải có “sổ đỏ về đất” để thế chấp, đồng thời có “sổ đỏ” để chia tách thừa kế, cho tặng con cái khi lập gia đình.

Huyện Tĩnh Gia thời điểm năm 1987 có 34 xã, thị trấn, khi đo đạc bản đồ 299, chỉ có 8 xã được đo bản đồ chi tiết giải thửa đến từng hộ gia đình, cá nhân gồm các xã: Hải Châu, Hải An, Thanh Thủy, Trường Lâm, Ninh Hải, Hải Hòa, Nguyên Bình, Trúc Lâm (trong đó 3 xã: Nguyên Bình, Trường Lâm, Trúc Lâm chỉ đo chi tiết một số thôn, còn lại không đo chi tiết). Bốn xã không đo bản đồ 299 gồm: Hải Thanh, Hải Bình, Phú Sơn, Nghi Sơn và 22 xã còn lại bản đồ 299 chỉ đo bao diện tích đất ở toàn thôn. Chính vì vậy, chiếu theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai năm 2013; Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở ổn định trước ngày 18/12/1980, được cấp sổ đỏ đất ở xác định theo thực tế đang sử dụng, không quá 5 lần hạn mức giao đất ở của địa phương. Thế nhưng chính quyền huyện không thực hiện, gây bức xúc trong Nhân dân. Nhiều cuộc họp tiếp xúc đại biểu HĐND các cấp xã, huyện, tỉnh và Đại biểu Quốc hội, cử tri phản ảnh gay gắt, người dân có đất ở không được quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, khó khăn cho việc tách đất thừa kế cho, tặng con, cháu khi có gia đình ở riêng.

Hướng dẫn số 5785/STNMT-TTr gửi Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia

Ngày 26/9/2019, ông Đào Trọng Quy, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa kí Hướng dẫn số 5785/ STNMT-TTr, hướng dẫn giải quyết vướng mắc cho UBND huyện Tĩnh Gia, gửi Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia. Tại điểm b, Mục I ghi rõ: “Trường hợp đã sử dụng đất ổn định trước ngày 18/12/1980, thì diện tích đất ở được xác định theo thực tế đang sử dụng, nhưng không quá 5 lần hạn mức giao đất ở quy định tại Khoản 1, Điều 3 và Khoản 1, Điều 4 của quy định này. Đối với trường hợp không có một trong 6 loại giấy tờ về quyền sử dụng đất, quy định tại Khoản 16, Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017 của Chính phủ (sửa đổi, bổ sung Khoản 2, Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ), thì căn cứ vào Khoản 2, 3 và 4, Điều 21 Nghị định số 43/2014/ NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, để xác định thời điểm, nguồn gốc sử dụng đất theo quy định tại Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Hướng dẫn số 01/HD-STNMT, ngày 4/1/2016 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa, kể cả trường hợp đã đo chi tiết, đo bao hoặc chưa được đo bản đồ theo Chỉ thị 299-TTg”. Nhân dân tiếp nhận thông tin này rất phấn khởi, thấp thỏm chờ đợi UBND huyện hướng dẫn, tổ chức cho các xã, phường, thị trấn thực hiện.

Các hộ dân sử dụng đất ở hình thành trước ngày 18/12/1980 trực tiếp lên hỏi công chức địa chính và UBND xã, phường, về việc triển khai thực hiện Hướng dẫn số 5785/STNMT-TTr, đều được trả lời: “Nghe nói có hướng dẫn đó, nhưng UBND huyện chưa thực hiện”. Tại Điểm b, Điều 24 Nghị định số 43/2014/NĐ- CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định rất rõ: “Trường hợp tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận trước đây, mà người sử dụng đất có một trong các loại giấy tờ quy định tại các Khoản 1, 2 và 3, Điều 100 của Luật Đất đai và Điều 18 của Nghị định này, nhưng diện tích đất ở chưa được xác định theo quy định tại khoản 2, 3 và 4, Điều 103 của Luật Đất đai; Khoản 3 Điều này và chưa xác định lại theo quy định tại điểm b và điểm c, Khoản 1, Điều 45 của Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ, thi hành Luật Đất đai năm 2003, nay người sử dụng đất có đơn đề nghị xác định lại diện tích đất ở, hoặc khi Nhà nước thu hồi đất, thì diện tích đất ở được xác định lại theo quy định tại các Khoản 2, 3 và 4, Điều 103 của Luật Đất đai và Khoản 3 của Điều này; hộ gia đình, cá nhân không phải nộp tiền sử dụng đất, được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất đối với diện tích đã được xác định lại là đất ở”.

Báo điện tử Ngày mới (Báo Người cao tuổi) đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa và Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa kiểm tra, chỉ đạo Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia thực hiện Hướng dẫn số 5785/STNMT-TTr, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân, giảm sự bức xúc trong dư luận.