Điểm lại năm đầu nhiệm kì Chủ tịch EC với hàng loạt thách thức từ đại dịch Covid-19 chưa từng có, khiến gần 1 triệu người tử vong trên toàn cầu, kéo theo suy giảm kinh tế trầm trọng đến những căng thẳng địa chính trị, bà Leyen đã trình bày phương án giải quyết những thay đổi và phát triển sắp tới trong các lĩnh vực cơ bản trong chính sách của EU gồm khí hậu, kĩ thuật số và quan hệ đối ngoại.

Trong bài phát biểu của mình, bà Leyen đã chỉ trích mạnh mẽ "chủ nghĩa dân tộc về vaccine", nhắc lại rằng, vào thời kì đầu đại dịch, không có một khuôn khổ toàn cầu cho vaccine, các quốc gia "mạnh ai nấy làm" với mong muốn trở thành nước đầu tiên sở hữu vaccine. Theo bà Leyen, đây là thời điểm EU đã tăng cường dẫn đầu các phản ứng toàn cầu, đã kết nối hơn 40 quốc gia lại với nhau, quyên góp được 16 tỉ Euro. Bà khẳng định đây là sức mạnh triệu tập vô song của châu Âu, song nhấn mạnh tìm ra vaccine là chưa đủ, điều quan trọng là phải cung cấp vaccine cho tất cả mọi người.

Chủ tịch EC Ursula von der Leyen trình bày Thông điệp liên minh tại Nghị viện châu Âu ngày 16/9

Về tác động của đại dịch, bà Leyen cho biết, EU đã tránh được tình trạng thất nghiệp hàng loạt nhờ chương trình Hỗ trợ giảm nguy cơ thất nghiệp khẩn cấp (SURE) và đề cập đến gói 90 tỉ Euro mà chương trình SURE sẽ cung cấp cho các quốc gia thành viên. Bà ca ngợi các chương trình lương tối thiểu được thiết kế tốt, cam kết rằng bất kì hành động nào của EU sẽ tôn trọng năng lực quốc gia.

Bà Leyen đề cao chủ nghĩa đa phương và trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ, cảnh báo rằng, các cơ quan như Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) không được phép phá bỏ mà phải cải tổ chúng. EU phải dẫn đầu quá trình cải cách để làm cho các tổ chức trên phù hợp với thế giới hiện đại. Chủ tịch EC cho biết, sẽ có một chương trình nghị sự xuyên Đại Tây Dương mới trong thời gian tới, bất kể ai sẽ thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng vào tháng 11, đều nằm trong chương trình nghị sự này. EU sẽ có một khởi đầu mới với những người bạn cũ, ở cả hai bờ Đại Tây Dương cũng như hai bên Eo biển Manche.

Về Brexit, Chủ tịch EC nhắc lại sự ủng hộ đối với nhà đàm phán của EU về Brexit, Michel Barnier và trấn an các nghị sĩ rằng EC sẽ được cập nhật thường xuyên về diễn tiến của các cuộc đàm phán và sẽ có tiếng nói cuối cùng về bất kì thỏa thuận nào được đưa ra.

Về vấn đề di cư, EC sẽ đề xuất xem xét các quy tắc di cư vào tuần tới. Bà nhấn mạnh, di cư là một vấn đề đã được thảo luận từ lâu với rất nhiều việc đã được thực hiện kể từ năm 2015, nhưng vẫn còn rất nhiều việc cần được giải quyết. Cơ quan chấp hành của EU cũng đang làm việc với nhà chức trách Hy Lạp về việc xây dựng một trại đón người tị nạn mới ở Lesbos, sau khi trại Moria bị thiêu rụi vào tuần trước.

Về cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, bà Leyen nhắc đến tình trạng các sông băng tan chảy, cháy rừng và hạn hán xảy ra, nhưng cũng lưu ý sự trở lại của thiên nhiên và không khí trong lành trong thời kì phong tỏa do đại dịch. Bà xác nhận rằng EC đang đề xuất mức cắt giảm đến 55% khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030. Các đánh giá tác động chuyên sâu đã chứng minh hiệu quả về chi phí và sẽ cho phép EU bám sát mục tiêu giảm 1,5 độ C mức nhiệt toàn cầu theo Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

Chủ tịch EC cũng kêu gọi dỡ bỏ các rào cản thị trường đơn nhất và các thủ tục hành chính được giảm bớt. EC sẽ đưa ra một chiến lược mới về không gian tự do đi lại Schengen. Các chính sách quốc gia khác nhau đã đe dọa hủy bỏ Schengen trong thời kì cao điểm của đại dịch Covid-19. EC sẽ đề xuất một căn cước châu Âu duy nhất, mà công dân có thể sử dụng để mua dịch vụ, trả thuế...