Công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) của các dự án trở nên khó khăn, mặc dù nhà đầu tư cũng như chính quyền đề xuất nhiều phương án giải quyết, nhưng đến nay vụ việc vẫn bùng nhùng, mặc dù hơn chục năm trôi qua…

Năm 2003, UBND tỉnh Bắc Ninh có chủ trương cho thực hiện Dự án Xây dựng hạ tầng kĩ thuật Khu công nghiệp làng nghề Đồng Quang đạt tiêu chuẩn môi trường. Ngày 31/12/2003, UBND tỉnh ra Quyết định số 1702/QĐ-CT, thu hồi của xã Đồng Quang (cũ) 296.220,3m2 đất giao cho Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển thương nghiệp (Công ty ITD) thuê 50 năm, để thực hiện Dự án, trong đó có 103.078,3m2 đất nông nghiệp của thôn Đồng Kỵ (cũ). Năm 2005, thu hồi đất của thôn Đồng Kỵ, Công ty ITD chi trả tiền bồi thường được 58 sào (360m2/sào), với giá 25.200.000 đồng/sào. Số diện tích còn lại của đa số hộ nông dân không đồng ý nhận tiền bồi thường và không giao đất, nên dự án bị dừng lại, đến năm 2010 mới khởi động lại. Lí do người dân không đồng ý nhận tiền bồi thường và giao đất là vì giá bồi thường hơn 25 triệu đồng/sào quá thấp, còn không được chia đất dịch vụ 10%.

Chợ gỗ xây dựng xong hiện vẫn bỏ hoang.

Năm 2008 thành lập phường Đồng Kỵ, trên cơ sở thôn Đồng Kỵ tách ra từ xã Đồng Quang. Ngày 10/6/2010, Công ty ITD có Công văn số 17/CV-ITD, có nội dung kiến nghị tìm ra phương án thỏa thuận tối ưu nhất với các hộ dân phường Đồng Kỵ, nhằm hoàn thành giai đoạn 2 việc bồi thường GPMB. Ngày 16/11/2010, UBND phường Đồng Kỵ có Văn bản số 67/CV gửi UBND tỉnh Bắc Ninh, UBND thị xã Từ Sơn, có nội dung yêu cầu chủ đầu tư trích từ khu đất của dự án một phần diện tích trả cho dân theo đúng chính sách (10%). Cho phép chuyển đổi tính pháp lí từ đất sản xuất công nghiệp sang đất dân cư lâu dài, để bảo đảm quyền lợi của các hộ dân phường Đồng Kỵ. Ngày 22/11/2010, UBND thị xã Từ Sơn có Văn bản số 605/UBND-KT, cho phép Công ty ITD tiếp tục triển khai dự án, đồng thời kiến nghị tỉnh cho phép chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất của dự án, để giải quyết phần đất dân cư, dịch vụ (đất ở) trả cho dân có đất bị thu hồi. Ngày 8/12/2010, UBND tỉnh Bắc Ninh có Văn bản số 2360/UBND-NN-TN, nhất trí cho Công ty ITD tiếp tục thực hiện GPMB bảo đảm đúng quy định, đồng thời điều chỉnh một phần diện tích đất của dự án, để bố trí đất dân cư dịch vụ cho các hộ dân có đất bị thu hồi.

Tuy nhiên, theo các hộ dân, Công ty ITD thực hiện không đúng chính sách về bồi thường, hỗ trợ cho người dân có đất bị thu hồi. Cụ thể: Chi trả tiền bồi thường không đồng đều, bồi thường cho dân giá thấp nhưng bán lại thì giá cao. Ví dụ bồi thường giá đất nông nghiệp 70.000 đồng/m2, nhưng bán ra thị trường bình quân 8 triệu đồng/m2, thủ tục giấy tờ không hợp pháp, khiến dân nghi ngờ tiếp tục phản đối không nhận bồi thường. Đặc biệt, riêng phần phường Đồng Kỵ, chưa hộ nào được nhận đất 10% dịch vụ. Không chỉ có vậy, dân còn tố Công ty ITD biến tướng các hạng mục công trình công cộng, nhà máy xử lí nước thải, chia lô bán nền; cắt bán khoảng 3ha đất cây xanh, mặt nước của dự án, sử dụng sai mục đích so với dự án được duyệt… Do đó, đến nay còn khoảng hơn 30 hộ dân phường Đồng Kỵ chưa nhận tiền bồi thường, với diện tích hơn 6.000m2.

Dự án Xây dựng hạ tầng kĩ thuật khu công nghiệp làng nghề Đồng Quang chưa lắng xuống, thì ngày 29/6/2012, UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành tiếp Quyết định số 847/QĐ-UBND, thu hồi 406.315,6m2 đất tại phường Đồng Kỵ, trong đó có 370.384m2 đất nông nghiệp, tạm giao cho Công ty Nam Hồng, để thực hiện Dự án Xây dựng hạ tầng kĩ thuật khu thể thao, trường học, công trình công cộng, khu đô thị (đợt 1). Trước đó, ngày 26/6/2012, UBND tỉnh Bắc Ninh có Quyết định số 827/QĐ-UBND, thu hồi 687.325,7m2 đất của phường Đồng Kỵ, giao Công ty TNHH Xây dựng đường 295B, để thực hiện Dự án Xây dựng hạ tầng kĩ thuật khu đô thị và dịch vụ Từ Sơn. Ngày 17/4/2014, UBND tỉnh Bắc Ninh có Quyết định số 123/QĐ-UBND, thu hồi 86.969,6m2 đất của thị xã Từ Sơn, trong đó của phường Đồng Kỵ là 58.787,9m2, để xây dựng Tỉnh lộ 277 từ thị xã Từ Sơn đến thị trấn Chờ, huyện Yên Phong. Các quyết định này đều căn cứ Luật Đất đai năm 2003; Nghị định số 181/2004/NĐ-CP, Nghị định số 17/2006/NĐ-CP, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP và Nghị định số 69/2009/NĐ-CP. Như vậy, về chính sách bồi thường, hỗ trợ rất rõ ràng theo quy định của pháp luật.

Ngày 20/9/2013, UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành Quyết định số 1088/QĐ-UBND, về phê duyệt bổ sung Dự án Xây dựng hạ tầng kĩ thuật khu thể thao, trường học, công trình công cộng, khu đô thị tại phường Đồng Kỵ, thể hiện để khai thác giá trị quyền sử dụng đất, tạo vốn hoàn trả chi phí xây dựng Tỉnh lộ 277, hình thức hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao (BT). Theo đó, vốn đầu tư điều chỉnh tăng 72.286.381.000 đồng. Ngày 7/1/2015, UBND tỉnh Bắc Ninh có Văn bản số 17/UBND-TNMT, cho phép áp dụng biện pháp hỗ trợ khác đối với đất nông nghiệp bị thu hồi... Cho phép UBND thị xã Từ Sơn áp dụng mức bồi thường, hỗ trợ đất nông nghiệp đã được UBND tỉnh cho phép... bằng mức bồi thường, hỗ trợ đất nông nghiệp giao ổn định lâu dài...

Căn cứ nội dung này, các hộ dân cho rằng, họ sẽ được hỗ trợ thêm một lần nữa, như bồi thường đất nông nghiệp giao lâu dài, theo mức giá đất năm 2013 - 2014. Theo tính toán của người dân, nếu tính giá trị bồi thường 622.220.000 đồng/ sào cộng với khoản hỗ trợ khác là 520.000.000 đồng/ sào, thì mỗi sào (360m2) được hưởng tổng số 1.142.220.000 đồng. Thế nhưng, Công ty Nam Hồng mới tạm bồi thường cho dân 320 triệu đồng/sào, là giá tạm tính của năm 2009. Như vậy, các hộ dân cho rằng, họ sẽ còn phải nhận được 822.220.000 đồng/sào, quy ra mỗi sào đất nông nghiệp đổi được 142m2 đất ở tại dự án.

Thế nhưng, cách tính toán nêu trên của các hộ dân chưa được xem xét thấu đáo, nên dân vẫn đấu tranh yêu cầu các cấp có thẩm quyền và nhà đầu tư xem xét. Nguyên nhân, theo các hộ dân do các cấp có thẩm quyền chưa tính rõ ràng cho dân hiểu phần còn lại khớp với nội dung Văn bản số 17/UBND-TNMT ngày 7/1/2015 của UBND tỉnh Bắc Ninh. Việc Công ty Nam Hồng trả dân 90m2 đất thuê 50 năm/sào là theo giá thị trường, chứ không phải theo chủ trương của tỉnh Bắc Ninh. Vì theo Văn bản số 1078/UBND-TNMT ngày 26/5/2014 của UBND tỉnh Bắc Ninh, tỉnh cho phép UBND thị xã Từ Sơn được áp dụng biện pháp hỗ trợ khác, theo quy định tại Điều 23 Nghị định số 69/2009/NĐ-CP cho người bị thu hồi đất nông nghiệp được giao lâu dài, ngoài hạn mức 600m2. Theo đó, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định biện pháp hỗ trợ khác, nhằm bảo đảm có chỗ ở, ổn định đời sống và sản xuất cho người bị thu hồi đất.

Từ những căn cứ nêu trên, các hộ dân phường Đồng Kỵ kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền và nhà đầu tư, tính toán lại giá đất, các mức hỗ trợ, đất 10% và đất ở dịch vụ tại các dự án, phù hợp theo đúng quy định của pháp luật.

Báo Người cao tuổi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc trên.