Việc chống buôn lậu thuốc lá là một trong những chủ trương lớn, xuyên suốt của Nhà nước, trong đó có Chỉ thị 30-CT/TTg ngày 30/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá.

Thuốc lá mà một trong những mặt hàng bị buôn lậu nhức nhối do có nhiều thủ đoạn, đối tượng tham gia trên diện rộng, song tập trung ở khu vực biên giới Tây Nam nước ta. Hành trình của thuốc lá lậu từ Thái Lan qua Campuchia vào Việt Nam. Những điểm nóng thường phát hiện buôn lậu thuốc lá từ Tây Ninh, An Giang tới Kiên Giang. Các địa phương này có cửa khẩu quốc gia, quốc tế với Campuchia, liền kề là những cánh đồng bằng phẳng với nhiều đường mòn, lối mở; có đường biên mềm là những dòng sông, con kênh, ven biển… bình thường đã khó phân định, mùa nước nổi mênh mông càng khó rạch ròi. Ngoài ra, tại vùng biên giới phía Tây giáp Lào, ven biển các tỉnh miền Trung cũng là những địa bàn diễn ra buôn lậu phức tạp, bùng lên từng đợt và ngấm ngầm lợi dụng khi các lực lượng phòng chống lơi lỏng.

Trên đất liền, các đối tượng lợi dụng đêm tối, mưa gió hoặc giả bộ đi làm đồng, thăm lúa… để mang vác hàng lậu. Trên tuyến đường thủy, nhất là vào mùa nước nổi, thời gian các đối tượng hành nghề “xông xênh” hơn. Do địa hình khu vực biên giới, đã có trường hợp khi tổ công tác ra hiệu lệnh dừng lại để kiểm tra thì nhóm đối tượng vứt bỏ hàng rồi tháo chạy về bên kia. Tuy vậy, cũng có trường hợp, khi bị phát hiện, truy đuổi cùng đường các đối tượng quay lại chống đối liều lĩnh,

Phương tiện mà các đối tượng dùng để hành nghề rất đa dạng, như xe máy, xuồng máy, ô tô, máy bay, tàu biển, xe ba gác và cả gùi cõng... Ngoài ra, các đối tượng còn cất giấu thuốc lá lậu trong các gánh cỏ, trong thùng xe bán bỏng ngô, trong các xe chở cát, gạch... Riêng việc buôn lậu qua cảng biển, thường hàng có khối lượng lớn đóng trong công-ten-nơ, ngoài thuốc lá thông dụng còn có hàng nghìn điếu xì gà và có cả vàng, đường cát, rượu, bia, mĩ phẩm… Nguồn thuốc lá buôn lậu sau khi vào nội địa sẽ theo các phương tiện vận tải, toả đi các địa phương, nhất là các đô thị. Vì thế, việc chống buôn lậu thuốc lá nói riêng và buôn lậu nói chung, đòi hỏi phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị mà nòng cốt tác chiến là các lực lượng chức năng.

Trước thực trạng đó, dưới sự điều hành Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia), các lực lượng chức năng tại các địa bàn phối hợp hành động, đồng loạt tiến hành kiểm tra, kiểm soát, truy bắt các đối tượng đặc biệt là các đầu nậu, ổ nhóm cầm đầu và có kết quả khích lệ. Trên các tuyến trọng điểm, các lực lượng chức năng triển khai các tổ, chốt phòng, chống dịch, tăng cường tuần tra, chốt chặn các đường mòn, lối mở trên biên giới…

Vì vậy, tình hình buôn lậu thuốc tuy vẫn phức tạp, nhưng đã có những kết quả tich cực từ việc ngăn chặn, bắt giữ đến xử lí, từ từng đối tượng, người làm thuê, đến các đầu nậu, ổ nhóm; từng vụ hay cả đường dây, góp phần đẩy lùi tình trạng buôn lậu thuốc lá, ngăn chặn đáng kể nguồn thuốc lá các loại đến các con nghiện.

Phát huy kết quả đạt được, các lực lượng chức năng trên các địa bàn, nhất là các trọng điểm về buôn lậu thuốc lá đang đề cao tinh thần trách nhiệm, tăng cường tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới; thường xuyên tuyên truyền, vận động Nhân dân vùng biên nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, không tham gia, tiếp tay cho các đối tượng buôn lậu, làm trong sạch địa bàn, tiếp tục góp phân tích cực chống tác hại thuốc lá từ xa.