Phép thử Dự án châu Âu trong làn sóng dịch thứ hai
Quốc tế 03/11/2020 09:55
Một châu Âu với khu vực Schengen không biên giới là điều kiện lí tưởng để vi rút "tự tung tự tác". Châu Âu sẽ xoay xở ra sao và liệu kịch bản như làn sóng lây nhiễm thứ nhất hồi mùa Xuân có bị lặp lại? Có thể ví Liên minh châu Âu (EU) với gần 500 triệu dân như một nhà nước liên bang, trong đó có một thị trường chung với hệ thống luật pháp áp dụng cho tất cả các nước thành viên để bảo đảm lưu thông tự do cho người dân, hàng hóa và dịch vụ. Dự án châu Âu cho thấy rất nhiều điểm tích cực và tiếp tục được hoàn thiện ở tất cả các mặt. Tuy nhiên, trong những tình huống bất ngờ, sự hợp tác giữa chính phủ các nước châu Âu đôi khi lại ở thế thực sự khó khăn.
Khi dịch COVID-19 bùng phát hồi mùa Xuân, nhiều nước bị động, trở tay không kịp, đành chọn giải pháp "bế quan tỏa cảng". Các nước lần lượt đóng cửa biên giới, thậm chí phong tỏa việc xuất khẩu hàng hóa, vật tư y tế. Đã có một châu Âu với những hàng xe chất đầy hàng hóa nằm chờ kéo dài hàng chục ki lô mét ở biên giới Đức - Ba Lan, hay có những khu vực phải gồng mình đương đầu với dịch bệnh (như ở miền Bắc Italy) mà không thể có được sự hỗ trợ vật tư y tế từ những quốc gia láng giềng.
Nhân viên y tế lấy xét nghiệm COVID-19 tại Prague, CH Séc, ngày 14/10/2020 |
Châu Âu không muốn lặp lại kịch bản này. Đó là điều đã rất thấm thía và là nội dung xuyên suốt khi các nhà lãnh đạo EU nhóm họp thượng đỉnh trực tuyến nhằm tìm những giải pháp chung, thống nhất cho toàn liên minh để ứng phó với làn sóng lây nhiễm thứ hai. Chỉ riêng tuần trước, châu Âu ghi nhận thêm 1,3 triệu trường hợp mắc COVID-19 và khoảng 1.000 ca tử vong mỗi ngày. Các trung tâm chăm sóc đặc biệt sắp quá tải, trong khi nhiều nước tuyên bố "Lockdown" toàn bộ hoặc từng phần để ngăn ngừa sự lây lan với tốc độ phi mã của virus SARS-CoV-2.
Cuộc thảo luận chỉ kéo dài khoảng 3 giờ, song các nhà lãnh đạo EU đã tìm được tiếng nói chung trong nhiều vấn đề, từ chiến lược chung về xét nghiệm và tiêm chủng cho tới ứng dụng cảnh báo COVID-19 trên điện thoại di động hoạt động trên toàn EU. Theo đó, cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 cần một cách tiếp cận chung trong việc mở rộng và triển khai xét nghiệm nhanh. Khả năng tương tác của các ứng dụng trên điện thoại thông minh sẽ giúp hỗ trợ việc truy vết tiếp xúc, dù hiện tại các nước châu Âu đang có khoảng 20 ứng dụng cảnh báo khác nhau và hiện chỉ có ba nước sử dụng ứng dụng tương thích là Đức, Ireland và Italy. Tuy nhiên, tất cả các ứng dụng này sẽ được tương thích ngay trong tháng 11.
Châu Âu cũng nhất trí sẽ sử dụng vaccine một cách hiệu quả ngay khi được đưa vào sử dụng, trong đó thống nhất về đối tượng được ưu tiên tiêm vaccine thời điểm ban đầu. Các nhà lãnh đạo thảo luận nhằm thống nhất về thời gian cách li hài hòa và nghĩa vụ xét nghiệm đối với khách du lịch ở châu Âu. Việc trao đổi thông tin về các giường bệnh chăm sóc đặc biệt cũng được thảo luận và EC sẽ huy động khoảng 220 triệu euro cho việc di chuyển bệnh nhân tới những nơi có giường bệnh còn trống.
Một thực tế là châu Âu có rất nhiều ưu việt trong một liên minh với nhiều chính sách chung, song dường như lại có rất ít tiếng nói chung trong chính sách y tế và đó là rào cản đối với mục tiêu đạt được một hướng đi chung. Chủ tịch EC Michel trước đó tuyên bố, sự hợp tác khẩn cấp giữa các nước EU cho đến nay mới chỉ ở mức cầm chừng, chưa có tác dụng để ngăn ngừa đợt đại dịch thứ hai.
Mỗi nước châu Âu, với điều kiện và hoàn cảnh riêng, sẽ có những giải pháp khác nhau trong cuộc chiến chống COVID-19, song về tổng thể, EU cần có khuôn khổ và cách tiếp cận chung để bảo đảm sự ổn định của Dự án châu Âu. Có như vậy, châu Âu mới có thể vượt qua bài thử nghiệm khó khăn hiện nay và hoàn thiện hơn trong việc gắn kết, hội nhập châu lục…