"Nỗi oan Thị Kính”

Nhiều bậc cao niên ở phường An Hải Đông, quận Sơn Trà kể rằng, cách đây khoảng 20 năm, hàng đêm bên bờ Đông Hàn giang, dân trong phường thường nghe tiếng hát ru con của một ông già với giọng não nề, trầm buồn… Tiếng "ầu ơ, ví dầu…" nghe da diết, khiến nhiều người cảm thương. Nhưng cũng có không ít người hoài nghi về nhân cách của người hát, Đại tá Trà Thanh Lợi. Tại Khoa Nhi của Trung tâm Y tế quận Sơn Trà, nơi ông thường ẵm đứa bé vào khám chữa bệnh, ông vẫn gặp những ánh mắt dò xét, những ánh mắt cứ như muốn nói: “Lão già "tòm tem" với ai đó nên họ trả con cho nuôi” (!).

Tuy nhiên, khi biết chuyện ông là người lính, năm 1975 từng dẫn đầu đoàn quân về giải phóng Sơn Trà và nhất là câu chuyện về lai lịch đứa con, mọi người đã chuyển từ nghi vấn sang cảm phục. Chuyện kể rằng, vào một buổi mưa phùn gió bấc năm 1997, một phụ nữ trẻ, bế đứa bé chừng 4 tháng tuổi ướt nhèm ghé nhà ông xin trú mưa. Thấy vợ chồng ông phúc hậu, nhà có nhiều trẻ con, người phụ nữ gửi lại đứa trẻ nhờ vợ chồng ông trông giúp ít ngày, sau khi thu xếp công việc, ổn định chỗ ở sẽ đến đón con. Thời điểm đó, gia đình ông có giữ một số trẻ của các gia đình trong tổ.

Nhưng cũng từ đó đến nay, người mẹ ấy chưa quay trở lại. Đứa trẻ lớn lên trong vòng tay nhân ái của gia đình ông và được đặt tên là Trà Thị Thanh Lương, còn gọi là Út cưng. Một năm sau, vợ ông qua đời trong một cơn bạo bệnh, người lính già lại lụi cụi một mình với cảnh "gà trống nuôi con", bối rối, ngỡ ngàng từ viên thuốc, bình sữa, miếng ăn, giấc ngủ đến giặt giũ quần áo, tã lót cho Út cưng...

Ông Trà Thanh Lợi và cháu Trà Thị Thanh Lương

Bàn tay ông suốt đời cầm súng, nay run rẩy vá áo, đơm khuy, khuấy sữa... Có một cặp vợ chồng hiếm muộn đến gặp ông xin nhận nuôi đứa bé và thù lao công sức với số tiền khá lớn. Nhưng ông lắc đầu: "Tôi nhận lời giữ cháu thì giữ cho trọn vẹn. Nếu sau này, mẹ Thanh Lương muốn về đón con, tôi trao lại cháu cho mẹ nó, bởi trên đời này không có gì thiêng liêng bằng tình mẫu tử”.

Đứa bé ngày nào giờ đã công việc ổn định tại TP Hồ Chí Minh. Thanh Lương bộc bạch, khi lớn lên, được nghe mọi người kể câu chuyện đời mình, em càng yêu và kính trọng bố Lợi hơn. Về người mẹ đã "mang nặng đẻ đau", em không trách, bởi tuy không trực tiếp nuôi dưỡng, nhưng mẹ đã gửi em vào "đúng chỗ".

Người bố tinh thần của các sĩ tử

Lúc còn ở quận Sơn Trà, hằng năm, vào mùa thi cử, khi thấy bố mở rộng cửa đón các "sĩ tử" ở mọi nơi về Đà Nẵng thi đại học, cao đẳng vào nhà cho ở miễn phí, Lương không những không thấy phiền lòng, mà còn hưởng ứng, giúp bố nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, tạo điều kiện cho các anh chị tâm lí thoải mái nhất để thi cử tốt. Nhiều sĩ tử trúng tuyển vào các trường, công thành danh toại vẫn thường xuyên ghé thăm "bố" Lợi, nhận ông là người bố tinh thần, coi bé Lương như ruột thịt. Tâm sự với chúng tôi, ông Lợi cho hay, những năm qua, mùa thi đại học, cao đẳng ông sẽ tiếp nhận khoảng 10 “sĩ tử” đến ở miễn phí trong thời gian thi.

Người công dân kiểu mẫu ở phường An Hải Đông

Là thương binh hạng 3/4, dù bận rộn với nhiều việc không tên, nhưng mấy chục năm qua, ông Lợi vẫn hoàn thành tốt công việc xã hội như: Trưởng ban Bảo vệ dân phố khối An Trung Đông 1 (23 năm), Bí thư Chi bộ (6 nhiệm kì), Thường vụ Hội NCT phường An Hải Đông, Trưởng ban Trợ tang của 12 tổ dân phố, Trưởng ban Liên lạc Trung đoàn pháo binh 954, Phó ban Liên lạc Lữ đoàn 173, Phó ban Liên lạc Tiểu đoàn Đặc công 91 Lam Sơn. Hiện do tuổi cao sức yếu, ông chỉ giữ chức vụ Chánh tộc biểu họ Trà toàn quốc, mà ông đảm nhận từ năm 2003.

Ông Lợi đạt danh hiệu “Người công dân kiểu mẫu”

Còn nhớ, năm 2008, khi được Bộ Công an tặng Kỉ niệm chương Bảo vệ an ninh Tổ quốc do công giữ gìn an ninh trật tự trong khu vực, ông tâm sự, mình phải tuyên truyền, giáo dục, vận động cho người dân thông hiểu và chấp hành luật pháp, bởi vì luật pháp là “cái gốc” của mọi vấn đề. Năm 2011, ông được UBND quận Sơn Trà tặng danh hiệu "Người công dân kiểu mẫu". Các hộ trong khu phố luôn nể trọng và coi ông như người thân trong gia đình.

Có một người ở miền Bắc khi biết những việc làm nhân ái của ông đã viết thơ tăng: "Đại tá nuôi con bị bỏ rơi/ Chuyện như cổ tích thuở hiện thời/ Tuổi hơn tám chục tâm bừng sáng/ Tuổi Đảng sáu mươi tiếng rạng ngời/ Từng xẻ Trường Sơn đi cứu nước / Xông pha, gian khổ tuổi đôi mươi/ Trà Thanh… Đại tá lòng nhân hậu/ Xứng đáng nêu gương sáng rạng đời...". Mỗi khi đọc những câu thơ, hay nghe mọi người khen ngợi, biểu dương, ông cười nói: "Chuyện nhỏ thôi mà nhiều người nâng lên to tát quá, làm sao thân già này gánh nổi...".

Nói về bí quyết sống lâu, sống khỏe, ông Lợi cho hay, ông ăn uống, nghỉ ngơi, tập thể dục điều độ, hợp lí; ăn nhiều rau xanh, hoa quả; siêng hoạt động xã hội, từ thiện; luôn giữ tinh thần vui vẽ, lạc quan yêu đời…