“Cái khó ló cái khôn”

Từng bị nhiều nhà đầu tư quay lưng vì giá thành cao, nhưng giờ đây, công nghệ của những công ty như Elevate Farms, một công ty nông nghiệp có trụ sở tại thành phố Toronto, Canada, lại được coi là một giải pháp hữu hiệu trước tình trạng gián đoạn nguồn cung thực phẩm do đại dịch Covid-19.

Elevate Farms đã sử dụng các thuật toán để xác định điều kiện phát triển tốt nhất cho cây trồng, công nghệ trí tuệ nhân tạo để quyết định các giá trị dinh dưỡng và hệ thống tuần hoàn khép kín để tưới cây tự động, giúp tiết kiệm 36 triệu lít nước/năm. Amin Jadavji, Giám đốc điều hành của Elevate, cho biết: “Các công nghệ này đã giúp chúng tôi thay đổi câu chuyện. Điều này thật tuyệt, nó giống như một thí nghiệm khoa học”. Ngoài việc điều hành “trang trại thẳng đứng” (loại trang trại canh tác theo chiều dọc) tại tỉnh Ontario, ông Jadavji còn đang xây dựng những trang trại khác ở New York (Mỹ) và New Zealand.

Những lo ngại về biến đổi khí hậu cũng đang thúc đẩy các doanh nghiệp, bao gồm cả tập đoàn kinh doanh nông nghiệp khổng lồ Bayer AG (Đức), đầu tư vào các trang trại thẳng đứng nhiều tầng hoặc các trang trại trong nhà kính có kích thước bằng 50 sân bóng đá. Louisa Burwood-Taylor, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của AgFunder, cho biết, đầu tư vào các trang trại trong nhà trên toàn cầu đạt tổng giá trị kỉ lục 500 triệu USD vào năm 2020. Điều này cũng khiến các công ty nhỏ ở Bắc Mỹ như Elevate tăng cường sản xuất nông nghiệp trong nhà và cạnh tranh với các đối thủ lớn lâu đời như BrightFarms, AeroFarms và Plenty, được người sáng lập Amazon, Jeff Bezos, hậu thuẫn.

Rau xanh của BrightFarms cung cấp tại thị trường Mỹ

Tuy nhiên, dư luận đang đặt câu hỏi về chi phí môi trường do nhu cầu điện năng cao của trang trại trong nhà. Các “nông trại” có cấu trúc khép kín, giống như nhà kho và các container vận chuyển, để cung cấp môi trường trồng cây lí tưởng được kiểm soát trong một hệ thủy canh hoặc khí canh. Các bộ cảm biến điện tử bảo đảm các loại cây trồng nhận được lượng ánh sáng đầy đủ từ đèn LED, các dưỡng chất và nhiệt độ, thay vì canh tác trên những vùng đất nông nghiệp rộng lớn truyền thống.

Những ưu thế vượt trội

Với việc nằm gần khu dân cư và có thể tiếp cận người tiêu dùng chỉ trong thời gian ngắn, các trang trại trong nhà được cho là sẽ có nhiều lợi thế so với hoạt động sản xuất nông sản truyền thống tại các vùng nông thôn.

Ông Steve Platt, Giám đốc điều hành công ty BrightFarms, cho biết: "Bạn có thể cảm nhận được sự khác biệt giữa các sản phẩm trồng trong nhà và ngoài trời. Những sản phẩm trồng ngoài trời cần phải được vận chuyển và đưa ra các trung tâm phân phối - một quá trình có thể kéo dài trong nhiều tuần. Còn sản phẩm của chúng tôi, sẽ được chuyển ngay sau khi thu hoạch tới các cửa hàng chỉ trong 24 giờ. Vị của chúng sẽ hoàn toàn khác".

Còn theo David Rosenberg, Giám đốc điều hành AeroFarms, công ty sở hữu một trong những trang trại thẳng đứng lớn nhất thế giới, các sản phẩm vận chuyển xa có tỉ lệ hư hỏng cao hơn và nhiều trang trại ngoài trời sử dụng thuốc trừ sâu. Trong khi đó, các trang trại thẳng đứng mang lại nhiều lợi ích môi trường khác. Elevate sử dụng hệ thống tuần hoàn khép kín để tưới cây tự động và đặc biệt là công ty không sử dụng thuốc trừ sâu.

Sự gia tăng dân số toàn cầu sẽ dẫn tới nhu cầu lớn trong sản xuất thực phẩm, điều mà việc canh tác ngoài trời khó có thể đáp ứng do thiên tai thường xuyên và thời tiết khắc nghiệt. Giám đốc điều hành Steve Platt của BrightFarms có trụ sở tại New York, hiện điều hành 4 nhà kính canh tác, dự báo trong vòng một thập niên tới, 50% lượng rau xanh cung cấp tại thị trường Mỹ sẽ đến từ các trang trại trong nhà, tăng mạnh từ mức dưới 10% hiện nay…