Tuyến tiền liệt nếu nhận biết được sớm các dấu hiệu bất thường, sẽ giúp quá trình theo dõi điều trị bệnh kịp thời, hiệu quả, tránh các biến chứng phức tạp và nguy hiểm. Dưới đây là một số điều cần biết về tuyến tiền liệt cũng như các bệnh lí liên quan đến tuyến này.

Chức năng của tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt nằm trước trực tràng, ngay dưới bàng quang và bao quanh ống niệu đạo, gồm có 2 múi. Tuyến tiền liệt phát triển trong suốt cuộc đời của nam giới. Chúng thường không được biết đến trừ khi nó bị phì đại khi có tuổi.

Chức năng của tuyến tiền liệt chính là kiểm soát nước tiểu bằng cách tạo áp lực trực tiếp lên phần niệu đạo mà tiền liệt tuyến bao quanh. Đồng thời sản xuất ra một số chất có trong tinh dịch, nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng khi phóng tinh.

Yếu tố nguy cơ bất thường tuyến tiền liệt và biểu hiện khi tuyến tiền liệt có bệnh

Tuổi tác ở nam giới là một yếu tố nguy cơ dẫn đến các bất thường ở tuyến tiền liệt. Các bất thường về vấn đề tiểu tiện thường là các rối loạn liên quan đến cơ quan của đường tiết niệu dưới như: Bàng quang, tuyến tiền liệt và niệu đạo.

Cũng như các bộ phận khác của cơ thể, tuổi càng cao thì tuyến tiền liệt bắt đầu phì đại (tăng sinh), kích thước lớn dần lên do những thay đổi của nội tiết tố. Điều này sẽ gây ra những trục trặc về tuyến tiền liệt. Các bất thường như tiểu gấp, tiểu đêm, tiểu khó, tiểu dòng, tiểu yếu...

Tùy thuộc vào từng giai đoạn mà hoạt động bàng quang còn hiệu quả hay không, sẽ thể hiện lâm sàng nhóm triệu chứng nào nổi bật. Các biểu hiện rõ ràng khiến cho người bệnh than phiền gây bất tiện trong sinh hoạt, mất ngủ do các rối loạn đường tiểu.

Thậm chí có người còn rối loạn đường tiểu dưới nặng như tiểu không tự chủ, phải mặc tã thường xuyên. Khi đến giai đoạn này, nam giới ít nhiều đã có những ảnh hưởng đến chức năng thận. Ở một số trường hợp đi khám vì tiểu máu, nước tiểu từ hồng đến đỏ sậm. Nhiều trường hợp cũng có thể nhập viện trong tình trạng nhiễm khuẩn đường niệu với các triệu chứng như tiểu gắt buốt, đau vùng bàng quang và dọc niệu đạo. Có những trường hợp đến khám khi đã có biến chứng nặng như: Không đi tiểu được, bàng quang căng cứng, có thể thấy rõ bàng quang trên rốn khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ phải đặt thông để thoát nước tiểu, thời điểm này bệnh nhân phải cẩn thận trong lúc di chuyển vì có thể gây ra vỡ bàng quang.

Theo nghiên cứu, có khoảng 25% nam giới từ 55 tuổi trở lên gặp trục trặc ở tuyến tiền liệt. Tỉ lệ này lại tăng lên gần 50% khi đến tuổi 70. Trong giai đoạn bệnh mới khởi phát, các bệnh lí trên tuyến tiền liệt có thể hoàn toàn không có triệu chứng gì. Sau đó, các biểu hiện của bệnh tuyến tiền liệt xuất hiện dần phụ thuộc vào tốc độ tăng kích thước của tuyến tiền liệt: Khó tiểu, đi tiểu thường xuyên, đặc biệt là vào ban đêm, cảm giác bàng quang không thể được làm trống hoàn toàn, tiểu đau, có máu trong nước tiểu.

Khi nào cần đến bác sĩ?

Tuổi tác càng cao thì nguy cơ các bất thường tuyến tiền liệt càng lớn, các bất thường ở nam giới có độ tuổi bắt đầu trên 45. Tuy nhiên, triệu chứng bất thường đường tiểu cũng có thể xảy ra ở thanh niên trẻ tuổi.

Các nghiên cứu y khoa cho thấy khoảng 7% nam giới ở tuổi 40, 29% nam giới trên 70 tuổi được ghi nhận có triệu chứng bất thường đường tiểu dưới từ vừa đến nặng. Bệnh phát triển chậm, kéo dài nhiều năm do đó nhiều trường hợp nhập viện muộn khi đã có biến chứng.

Các bất thường đường tiểu là một phần của tuổi tác do lão hóa, nhưng đôi khi do những rối loạn cần phải điều trị như: Hẹp niệu đạo, bàng quang thần kinh, bướu tuyến tiền liệt có biến chứng… Vì vậy, nam giới khi có biểu hiện bất thường cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiết niệu để khám và được tư vấn cụ thể. Cần nhập viện ngay khi có các biểu hiện rối loạn tiểu tiện ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống hay các hoạt động bình thường hằng ngày.

Lời khuyên của thầy thuốc

Tuyến tiền liệt giữ vai trò quan trọng đối với nam giới, khi đã mắc bệnh sẽ ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống của bệnh nhân. Chính vì thế, hãy chủ động phòng bệnh bằng cách xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, bổ sung nhiều rau củ quả, hạn chế thịt đỏ và tránh dùng thức ăn nhanh, món ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.

Cần duy trì cân nặng ổn định, thích hợp với tuổi tác và chiều cao, không tăng cũng như giảm cân quá nhanh. Uống nhiều nước mỗi ngày, đi tiểu đều đặn giúp làm sạch đường tiết niệu để tránh tình trạng nước tiểu lắng đọng ở bàng quang, ảnh hưởng đến đường tiết niệu. Ngoài ra, nam giới cần tập luyện thể chất thường xuyên, giúp bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.