Tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một phần của hệ thống sinh sản nam giới, bao gồm dương vật, tuyến tiền liệt, túi tinh và tinh hoàn. Tuyến tiền liệt nằm ngay dưới bàng quang và phía trước trực tràng, có kích thước bằng quả óc chó và bao quanh niệu đạo (ống dẫn nước tiểu ra khỏi bàng quang) tạo ra chất lỏng tạo nên một phần của tinh dịch.

Khi một người đàn ông già đi, tuyến tiền liệt có xu hướng tăng kích thước, được gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và không giống như ung thư tuyến tiền liệt.

Ung thư tiền liệt tuyến là dạng ung thư khởi phát ở tuyến này, khi tế bào phát triển mất kiểm soát và dần dần hình thành khối u xâm chiếm không gian tế bào khỏe mạnh.

Các yếu tố nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt

- Tuổi: Nguy cơ tăng lên khi bạn già đi. Có nhiều khả năng nếu bạn trên 50 tuổi. Khoảng 60% trường hợp ung thư tuyến tiền liệt xảy ra ở những người trên 65 tuổi.

- Chủng tộc và sắc tộc: Bạn có nguy cơ cao hơn nếu là người da đen hoặc gốc Phi.

- Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt: Bạn có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao gấp hai đến ba lần nếu một thành viên thân thiết trong gia đình mắc bệnh này.

- Di truyền học: Bạn có nguy cơ cao hơn nếu mắc hội chứng Lynch hoặc thừa hưởng gen đột biến (đã thay đổi) có liên quan đến tăng nguy cơ ung thư vú (BRCA1 và BRCA2 ).

Một số nghiên cứu đã xác định các yếu tố rủi ro tiềm ẩn khác bao gồm:

- Hút thuốc.

- Viêm tuyến tiền liệt.

- Có chỉ số BMI > 30 (béo phì).

- Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs).

- Tiếp xúc với chất độc da cam.

Triệu chứng

Có thể không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng nào trong giai đoạn đầu. Ung thư tuyến tiền liệt tiến triển hơn có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng như:

- Bí tiểu, tiểu lắt nhắt.

- Giảm lực trong dòng nước tiểu.

- Máu trong nước tiểu.

- Máu trong tinh dịch.

- Đau xương khi có di căn xương.

- Giảm cân mà không cần cố gắng.

- Rối loạn cương dương.

Các loại ung thư tiền liệt tuyến

- Ung thư tuyến tiền liệt không biệt hoá.

- Ung thư biểu mô tế bào vảy.

- Ung thư biểu mô ống tuyến chuyển tiếp.

- Sarcoma tuyến tiền liệt (rất hiếm gặp, chủ yếu ở trẻ nhỏ).

Tiên lượng về bệnh ung thư tuyến tiền liệt

Tiên lượng cho hầu hết các bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt là rất tốt, đặc biệt là khi ung thư tại chỗ hoặc ung thư khu trú. Khả năng chữa khỏi, ngay cả khi ung thư có biểu hiện tại chỗ trên lâm sàng, phụ thuộc vào độ và giai đoạn của khối u.

Nếu không được điều trị sớm, những bệnh nhân ung thư độ cao, kém biệt hóa có tiên lượng xấu. Ung thư tuyến tiền liệt không biệt hóa, ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô ống chuyển tiếp đáp ứng kém với các liệu pháp thông thường. Ung thư di căn không có cách chữa trị. Tuổi thọ trung bình khi bệnh di căn là 1 đến 3 năm, mặc dù một số bệnh nhân có thể sống thêm nhiều năm.

Cách phòng tránh ung thư tuyến tiền liệt

Đối với nam giới trên 50 tuổi nên đi kiểm tra tầm soát ung thư tuyến tiền liệt định kì với siêu âm tuyến tiền liệt và xét nghiệm PSA máu, với những người có người thân trực hệ bị ung thư tuyến tiền liệt (ông nội, cha, anh em trai) thì nên tầm soát sớm từ năm 40 tuổi. Ngoài ra, chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt hợp lí lành mạnh đóng vai trò nhất định trong việc hỗ trợ ngăn ngừa, giảm nguy cơ mắc bệnh.

Nam giới có thể tham khảo những biện pháp như: Tăng cường rau củ, trái cây; bổ sung cà chua và các loại thực phẩm có màu đỏ; cân nhắc bổ sung đậu nành và trà vì các loại thực phẩm này đều chứa chất chống oxy hóa mạnh isoflavone. Về mối liên hệ giữa trà và nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Phòng ngừa và sàng lọc ung thư, Trung tâm Ung thư Quốc gia Nhật bản đã chứng minh tỉ lệ người châu Á mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn người châu Âu là do yếu tố môi trường cùng thói quen sử dụng trà xanh; lựa chọn chất béo tốt từ thực vật như dầu ô-liu, rau củ tươi, các loại hạt. Ngoài ra, thịt nếu được chế biến quá kĩ cũng có thể sản sinh ra chất gây ung thư - carcinogen; bỏ hút thuốc; duy trì cân nặng khỏe mạnh; tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần. Nếu bạn mới tập thể dục, hãy bắt đầu chậm và tăng dần thời gian tập thể dục mỗi ngày.

Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh lí thầm lặng, thường xuất hiện ở nam giới lớn tuổi, có nhiều yếu tố nguy cơ. Bệnh chỉ có triệu chứng khi đã ở giai đoạn trễ và khả năng tử vong sau 5 năm là rất cao. Vậy nên, nếu nhận thấy những triệu chứng như khó chịu ở vùng chậu, trực tràng, khó tiểu, có máu trong nước tiểu và tinh dịch…, bạn cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.