Vùng biển tàu không số

Vịnh nhỏ Vũng Rô thuộc xã Hòa Xuân Nam, thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên, nằm ngay sát rìa dãy núi Đèo Cả. Vịnh là ranh giới tự nhiên trên biển giữa Phú Yên với Khánh Hòa. Trong những điểm đến của các chuyến tàu không số trong kháng chiến chống Mỹ. Vũng Rô - địa danh đã đi vào trang sử hào hùng của dân tộc, niềm tự hào của quân và dân Phú Yên.

Trong nắng mai, vùng biển Vũng Rô lung linh như bức tranh thủy mặc khổng lồ soi mình dưới làn nước. Vịnh Vũng Rô là vùng vịnh biển xinh đẹp có diện tích 16,4km2 và được bao bọc bởi 3 dãy núi, gồm Đèo Cả (hướng Bắc), Đá Bia (hướng Đồng) và Hòn Bà (hướng Tây) và được đảo Hòn Nưa ở hướng Nam che chắn.

Vùng biển Vũng Rô không có sóng lớn, gió mạnh tràn vào. Cả một vùng nước bao la chỉ có những con sóng nhỏ lăn tăn vờn đuổi nhau. Với nước sâu và êm sóng, Vũng Rô rất thuận tiện cho các tàu cập bến ăn hàng, trả hàng và tránh bão. Vì có vị trí địa lí đặc biệt, vịnh Vũng Rô từng được chọn là điểm cập bến của “Đoàn tàu không số”, chi viện cho chiến trường miền Nam chống Mỹ, làm nên khúc tráng ca “Sự kiện Vũng Rô” năm 1965.

Điểm cập bến tàu không số.

Vịnh Vũng Rô không chỉ được biết đến là di tích lịch sử huyền thoại trong chiến tranh giữ nước, đây còn là miền đất hứa cho du khách thích yên tĩnh, khám phá, trải nghiệm những điều mới lạ. Nơi hội tụ đầy đủ vẻ đẹp của núi rừng, biển đảo, thác đá, vũng vịnh với màu nước trong xanh như ngọc bích, những gành đá trầm tích nối tiếp nhau nhô ra vịnh, bãi cát trắng mịn màng hòa quyện vào nhau như một bức tranh nên thơ kì vĩ ngay trong lòng xứ Nẫu, với vẻ đẹp hoang sơ, quyến rũ làm mê lòng biết bao du khách.

Cảnh sắc nơi đây vừa hùng vĩ lại vừa trữ tình, nên thơ. Chẳng thế mà Vũng Rô có tên trong 10 vịnh đẹp hàng đầu của Việt Nam và cũng là vịnh biển đẹp nhất Đông Nam Á, với những bãi tắm nguyên sơ, yên bình như bãi Lách, bãi Mù U, bãi Chùa, bãi Chân Trâu, bãi Lau, bãi Nhãn, bãi Bàng,... khiến bao người say đắm.

Đổi thay ở làng biển

Thôn Vũng Rô được thành lập năm 1986, cạnh di tích lịch sử tàu không số Vũng Rô, gồm bãi Mù U, bãi Lách, bãi Ngà, bãi Chùa, bãi Hồ, bãi Hương, bãi Chính, bãi Lau, bãi Bàng, bãi Nhãn, mũi Yến, mũi Điện và hòn Nưa; có khoảng 400 gia đình từ nhiều vùng quê khác nhau, như Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa,...quần tụ về đây. Trước khi lập thôn, năm 1980 đã có nhiều người đến đây xây “vùng kinh tế mới”; mà một trong những công dân đầu tiên của thôn là cụ Châu Đình Kháng, năm nay đã ngoài 80 tuổi.

Làng biển Vũng Rô

Tụ lại từ nhiều miền quê, thôn Vũng Rô trở thành nơi giao thoa của nhiều nét văn hóa, tập quán khác nhau. Điều làm ai cũng vui, hiện các hộ trong thôn đều ấm no, có đời sống khá giả. Trẻ em đến trường đầy đủ, các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe được người dân chú trọng quan tâm.

Thôn Vũng Rô có diện tích hẹp, phía trước là biển, sau lưng là dãy núi Đá Bia, đèo Cả. Những căn nhà khang trang, mọc lên san sát nơi bờ biển, nơi những con đường trải nhựa nối đèo Cả với Tuy Hòa và cảng Vũng Rô, nhiều người đã phải trầm trồ bởi cuộc “lột xác” quá thần kì, chẳng khác nào đô thị. Cụ Châu Đình Kháng ngậm ngùi kể rằng, mới ngày nào người làng sau khi đi biển phải mang cá, tôm đi chia nhau hoặc mang lên đường quốc lộ để đổi lấy lương thực, thì nay đã có ôtô, xe máy chạy vi vu.

Ông Trương Văn Hòa, một ngư dân trong thôn, cho biết: “So với trước kia thì cuộc sống của người dân Vũng Rô hôm nay đã thay đổi rất nhiều”. Những ngư dân ở Vũng Rô không chỉ đánh bắt, nuôi trồng hải sản mà giờ kiêm luôn cả nghề hướng dẫn viên du lịch. Ngôi làng ven biển này mỗi năm có hàng triệu lượt khách đến, nhất là dịp lễ hay ngày nghỉ. Họ mê đắm với khung cảnh thiên nhiên và con người nơi đây. Họ cũng ngất ngây với sự phong phú trong đời sống văn hóa và những câu chuyện về biển, đảo do chính những ngư dân kể. Vậy nên, người già thì kể chuyện xưa, người trẻ thì tận tình dẫn khách đến các điểm ăn uống, các bè nuôi thủy hải sản theo quy trình sạch. Có người vừa dầm mình bắt cá, vừa có thể nói tiếng Anh vanh vách, rồi lấy xuồng máy chở khách phiêu diêu trên biển.

Những ngôi nhà khang trang ở địa phương.

Đời sống các làng chài của Xuân Hòa Nam dưới chân đèo Cả, làng biển nổi tiếng với nghề nuôi tôm hùm, một trong những nơi ngư dân nắm được bí quyết nuôi tôm hùm sớm nhất Nam Trung bộ. Người dân ở vùng vịnh này đổi đời nhanh chóng là nhờ nuôi tôm hùm. Nghề nuôi tôm hùm bằng lồng bè ở đây khởi nguồn từ năm 1994. Phần vì nước biển trong, môi trường sạch và tinh khiết cho tỉ lệ tôm sống, tôm trưởng thành và tôm hùm thương phẩm chất lượng tốt. Từ đó làng biển Vũng Rô dần trở nên giàu có, ngoài đánh bắt hải sản, nuôi tôm hùm, người dân có thêm nghề dịch vụ và làm du lịch, khai thác thế mạnh, nét đẹp bình dị của một làng biển mà trước đây chưa ai nghĩ đến.

Nhiều ngư dân ở Vũng Rô sống trong những nhà lồng bè nuôi tôm hùm trên biển nhưng vẫn giữ liên hệ chặt chẽ với nhau. Và họ tương hỗ lẫn nhau khi ai đó gặp chuyện chẳng lành sẽ phát tín hiệu cho các bè khác để cùng chia sẻ những vui buồn trên biển.

Ông Trần Văn Ngãi, Chủ tịch UBND xã Hòa Xuân Nam cho biết: “Đời sống người dân nơi đây trước kia có nhiều khó khăn nhưng nay đã có nhiều đổi mới. Có thể nói, dân Vũng Rô mỗi người một nghề, một giọng nói, nhưng bà con luôn đoàn kết, chăm chỉ làm ăn, xây dựng mái ấm gia đình và an cư lạc nghiệp trên quê mới. Người dân Vũng Rô hôm nay đã biết làm dịch vụ, biết được thị hiếu của du khách nên đã cải thiện được đời sống kinh tế, vừa làm cho quê hương thêm giàu đẹp. Từ ngày cuộc sống phát triển, con em được chăm sóc, học hành tốt hơn”.

Vùng Vũng Rô và người làng biển Vũng Rô bay giờ đã đẹp hơn, có cuộc sống đủ đầy hơn. Cái eo ngắn từng là nơi cập bến của đoàn tàu không số huyền thoại, giờ đây chặn gió, cản mưa, bao bọc cho những ngư dân sinh sống, an lành. Vịnh Vũng Rô lúc nào cũng tấp nập tàu thuyền vào, ra các ngư trường. Vũng Rô đã phát huy và khai thác thế mạnh của mình về kinh tế biển và du lịch. Mỗi ngày vùng biển Vũng Rô đang chuyển mình đổi thay và ngày càng trù phú.