Đối với đảng Dân chủ, cuộc đua giành lá phiếu đề cử gần như đã ngã ngũ từ vạch xuất phát khi đương kim Tổng thống Joe Biden đang không có đối thủ, “một mình một ngựa” về đích và cầm chắc tấm vé đại diện ra tranh cử tổng thống tháng 11. Trong khi đó, bên đảng Cộng hòa, màn so găng của hai ứng cử viên, cựu Tổng thống Donald Trump và cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley ít nhiều mang màu sắc hình thức. Sở dĩ nói vậy vì hiện ông Trump đang dẫn trước với thế áp đảo sau khi đã giành chiến thắng tại 6/7 cuộc bầu cử sơ bộ trước đó của đảng Cộng hòa và hiện có 244 phiếu đại biểu. Hầu hết kết quả thăm dò mới đây cho thấy, ông Trump dẫn điểm với khoảng cách vượt trội trước bà Haley tại tất cả 15 bang trong ngày “Siêu Thứ ba”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và cựu Tổng thống Donald Trump

Với diễn biến hiện nay, giới quan sát nghiêng về kịch bản cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới sẽ là màn tái đấu giữa hai chính khách cao tuổi là ông Biden (81 tuổi) và cựu Tổng thống Trump (78 tuổi). Ông Biden cũng là ứng cử viên cao tuổi nhất từng tham gia một cuộc bầu cử tổng thống. Câu hỏi đặt ra là, tại sao hai chính khách này, chứ không phải là ai khác, lại chiếm thế thượng phong trong một chính trường Mỹ vốn hết sức sôi động với nhiều gương mặt mới đầy triển vọng.

Trước tiên, câu trả lời nằm ở tâm lí của cử tri. Về phương diện pháp lí, Hiến pháp Mỹ chỉ quy định tuổi tối thiểu để có thể đăng kí tranh cử tổng thống là 35 tuổi, song không quy định tuổi tối đa. Báo The Hills ngày 2/3 đăng bài viết cho rằng, trên thực tế người dân Mỹ ngày càng có xu hướng thích các ứng cử viên cao tuổi và điều này đã diễn ra qua hàng chục cuộc bầu cử tổng thống.

Lí do thứ hai liên quan tới sự ổn định trong nội bộ của mỗi chính đảng. Theo báo New York Times, sau khi giành kết quả tích cực hơn dự kiến tại cuộc bầu cử giữa nhiệm kì 2022, các chính khách đảng Dân chủ đều từ bỏ ý định "cạnh tranh" với ông Biden trong cuộc đua quyền lực. Theo nghị sĩ bang New York Jamaal Bowman, đảng Dân chủ cần sự ổn định và ông Biden là người cho thấy điều đó.

Tương tự, phía đảng Cộng hòa dường như chưa chấp nhận mạo hiểm đặt niềm tin vào ứng cử viên khác. Cùng với thời gian, qua các cuộc bầu cử sơ bộ tại một số bang trước đó, cựu Tổng thống, tỉ phú Trump vẫn là người có lượng cử tri ủng hộ đông đảo và cũng có những chính sách đáp ứng tốt nhất các ưu tiên của phe Cộng hòa. Cựu Tổng thống Trump từng phải đối mặt với gần 10 đối thủ giờ chỉ còn lại một đối thủ duy nhất là bà Nikki Haley.

Một yếu tố nữa phải kể tới là vấn đề kinh tế, vốn là chủ đề chi phối mọi cuộc bầu cử Mỹ. Thời kì ông Trump cầm quyền, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng khá ổn định, lạm phát duy trì ở mức thấp. Trong bối cảnh chi phí sinh hoạt gia tăng, nhiều cử tri tin ông Trump là lựa chọn hàng đầu để cải thiện nền kinh tế Mỹ trong tương lai.

Về phía đảng Dân chủ, đương kim Tổng thống Biden cũng được cử tri ủng hộ khi mà nền kinh tế Mỹ trong 4 năm qua về cơ bản đã vượt qua những "cơn gió ngược", thời gian gần đây liên tiếp đón nhận những tín hiệu tích cực khi cơn bão lạm phát được xoa dịu, chi tiêu tiêu dùng tăng trưởng mạnh, thị trường việc làm ổn định.

Kết quả các cuộc thăm dò dư luận mới nhất cho thấy các cử tri của đảng Cộng hòa vẫn coi ông Trump là người có khả năng nhất để đánh bại ứng cử viên đại diện đảng Dân chủ trong cuộc đua tổng thống năm 2024. Trong bối cảnh đương kim Tổng thống Biden không có đối thủ trên đường đua của đảng Dân chủ, việc ông Trump giành ưu thế trong các bầu cử sơ bộ của phe Cộng hòa cũng là điều dễ hiểu.

Cuộc đua giành đề cử của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa vẫn còn nhiều vòng đấu phải vượt qua, song có vẻ mọi con đường đang dẫn tới kịch bản "tái đấu" giữa hai ứng cử viên Joe Biden và Donald Trump…