Tây Bắc được biết đến là tuyến trọng điểm, phức tạp về hoạt động của tội phạm ma túy, đây là địa bàn trung chuyển ma túy từ khu vực tam giác vàng qua Lào về Việt Nam tiêu thụ hoặc sang nước thứ ba, trong đó tỉnh Sơn La là một trong những “điểm nóng” về tội phạm ma túy của cả nước nói chung và tuyến Tây Bắc nói riêng, trước những diễn biến ngày càng phức tạp về hoạt động của tội phạm ma túy Bộ Tư lệnh BĐBP, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Sơn La đã triển khai thực hiện nhiều chủ trương, biện pháp nhằm giải quyết tình hình phức tạp về ma túy trên địa bàn tỉnh, tuy nhiên tình hình hoạt động của tội phạm và tệ nạn ma túy tại KVBG vẫn còn diễn biến hết sức phức tạp.

Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia với chính diện đường biên giới dài 274,065 Km, có 125 cột mốc quốc giới (từ mốc 145 đến mốc 269); có 2 cửa khẩu chính, 2 cửa khẩu phụ và 07 lối mở biên giới, gồm 17 xã thuộc 06 huyện biên giới (Sông Mã, Sốp Cộp, Mai Sơn, Yên Châu, Mộc Châu, Vân Hồ), tiếp giáp với 05 huyện biên giới thuộc 02 tỉnh Hủa Phăn và Luông Pha Băng, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào. Nhân dân cư trú ở KVBG phần lớn là dân tộc thiểu số với dân số 27.301 hộ/125.449 khẩu, thuộc 8 dân tộc (Thái, Lào, Mông, Khơ Mú, Xinh Mun, Tày, Kinh, Mường), trong đó các dân tộc Thái, Mông chiếm đa số. Trình độ dân trí chưa cao, hiểu biết và chấp hành pháp luật của một bộ phận quần chúng nhân dân còn hạn chế; các địa bàn vùng sâu, vùng xa còn tồn tại nhiều định kiến, hủ tục lạc hậu, nhận thức về quốc gia, quốc giới chưa đầy đủ, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, lợi dụng vào đó các đối tượng đã dụ dỗ, lôi kéo, tham gia, tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật nhất là hoạt động về tội phạm ma túy.

Thống kê trên địa bàn khu vực biên giới tỉnh Sơn La hiện có: 235 người nghiện ma túy, 176 người sử dụng trái phép chất ma túy, 175 người sau cai nghiện ma túy, 478 người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương (liên quan đến tội phạm ma túy). Số người nghiện ma túy so với các năm tuy đã giảm nhưng có xu hướng trẻ hóa, các đối tượng nghiện sử dụng đồng thời nhiều loại ma túy gây khó khăn cho công tác chữa trị, cai nghiện và phục hồi sau cai. Tình trạng lạm dụng các chất kích thích, ma túy tổng hợp tăng mạnh ở giới trẻ, trong các loại ma túy tổng hợp hiện nay nổi lên có loại ma túy đá gây ảo giác và khó khăn trong công tác cai nghiện, tệ nạn ma túy kéo theo hoạt động của các điểm, tụ điểm mua bán lẻ chất ma túy tiểm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

Thượng tá Phạm Thái Hòa, Trưởng phòng Ma túy và Tội phạm, BĐBP tỉnh Sơn La

Tại địa bàn ngoại ngoại biên, nguồn ma túy được vận chuyển từ khu vực “Tam giác vàng” qua các tỉnh Trung và Bắc Lào về các huyện giáp biên giới với Việt Nam chờ thời cơ vận chuyển qua biên giới vào sâu trong nội địa hoặc đi nước thứ ba tiêu thụ. Loại ma túy chủ yếu là hêrôin, ma túy tổng hợp dạng viên nén và dạng đá, nhựa thuốc phiện. Ngoài ra địa bàn ngoại biên đối diện còn là nguồn cung cấp ma túy cho các đối tượng nghiện ở Việt Nam sang mua để sử dụng hoặc mua về Việt Nam bán lẻ kiếm lời, đây là một trong lý do hình thành nên các tụ điểm phức tạp về ma túy phía ngoại biên. Hoạt động của toán, nhóm vận chuyển ma túy có vũ khí trên tuyến Mộc Châu, Vân Hồ cơ bản đã được kiểm soát, tuy nhiên vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Các đối tượng MBVC trái phép chất ma túy tính chất ngày càng manh động, liều lĩnh, các đối tượng phạm tội sẵn sàng dùng vũ khí thanh toán lẫn nhau khi xảy ra mâu thuẫn, bắt cóc đòi tiền chuộc, thủ tiêu và chống trả khi bị các lực lượng chức năng bao vây, truy bắt. Ngoài ra, chúng còn lợi dụng tính chất phức tạp của địa bàn và mối quan hệ thân tộc, dòng họ hai bên biên giới để cải trang thành người đi rừng, đi nương, đi săn bắn để nắm tình hình, khi có điều kiện thuận lợi chúng tiến hành các hoạt động MBVC ma túy qua biên giới vào Việt Nam để tiêu thụ. Bên cạnh đó hoạt động xây dựng trường gà phía ngoại biên bản Pa Háng, huyện Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn/Lào (đối diện Đồn BPCK Lóng Sập) tuy đã được lực lượng chức năng Lào đình chỉ hoạt động nhưng vẫn còn tiềm ẩn nhiều nhiều yếu tố phức tạp, khó lường; các đối tượng vẫn đang tìm mọi cách liên hệ, móc nối với các cơ quan chức năng Lào để xin giấy phép xây dựng và hoạt động. Việc xây dựng trường gà sẽ kéo theo các hoạt động liên quan đến tội phạm về ma túy, xuất, nhập cảnh trái phép, mua bán người, mại dâm, vận chuyển tiền tệ qua biên giới, giữ người trái pháp luật... tác động không nhỏ đến công tác bảo vệ ANCT - TTATXH trên địa bàn khu vực biên giới.

Bên canh đó, hoạt động của các loại tội phạm và vi phạm pháp luật khác vẫn xảy ra như: Buôn lậu, gian lận thương mại, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, Trộm cắp, cướp tài sản; tiêu thụ tài sản nghi do phạm tội mà có; hiếp dâm; mua bán, tàng trữ trái phép pháo; tàng trữ vũ khí, vật liệu nổ; vận chuyển lâm sản, động vật hoang dã trái phép; tiêu thụ tài sản nghi do phạm tội mà có; xuất, nhập cảnh trái phép; cố ý gây thương tích; trốn truy nã; tham ô tài sản; gây rối trật tự công cộng,...

Chỉ đạo các đơn vị tổ chức lực lượng, triển khai đồng bộ các biện pháp công tác nghiệp vụ, kết hợp giữa phòng ngừa nghiệp vụ với phòng ngừa xã hội; nắm chắc tình hình, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm nhất là tội phạm ma túy. Thực hiện tốt công tác ĐTCB thu thập tin tức tài liệu, xác định địa bàn, hướng trọng điểm cần tập trung đấu tranh; theo dõi quản lý, chặt chẽ số đối tượng trong diện QLNV, tiến hành điều tra, xác minh, báo cáo kịp thời các dấu hiệu nghi vấn hoạt động nổi lên của các đối tượng phạm tội để đề ra các biện pháp đấu tranh có hiệu quả với với các loại tội phạm tại địa bàn khu vực biên giới.

Luôn quan tâm và thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với cán bộ làm nhiệm vụ PCMT&TP, động viên, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong đấu tranh đấu tranh PCMT&TP; gắn trách nhiệm và giao chỉ tiêu cụ thể cho từng đơn vị và đưa kết quả công tác PCMT&TP thành chỉ tiêu đánh giá công tác năm đối với từng đơn vị và cá nhân.

Kết quả đấu tranh tội phạm ma túy

Từ ngày 15/12/2022 đến ngày 15/9/2023, Bộ Đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng trong nước bắt giữ: 116 vụ/131 đối tượng (giảm 26 vụ/45 đối tượng = 21,7%), thu giữ 26 bánh + 123,95g heroin (giảm 5,237kg = 36,59%); 171.976 viên + 3,97g MTTH (giảm 22,089kg = 58,75%); 2,075kg nhựa thuốc phiện (giảm 0,745kg = 26,41%); 2,99kg ma túy đá (tăng 1,99kg = 66,54%); 1,04g MDMA (tăng 1,04g = 100%); 19 bộ bàn đèn; 01 ô tô; 37 xe máy; 33 ĐTDĐ; 100.965.000VNĐ. Trong đó:

Bộ Đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì bắt giữ 42 vụ/47 đối tượng (giảm 01 vụ/03 đối tượng = 2,16%), thu giữ 04 bánh + 87,59g heroin (giảm 3,62kg = 70,95%); 61.608 viên + 3,78g MTTH (tăng 1,41kg = 25,45%); 1,562kg nhựa thuốc phiện (tăng 1,032kg = 66,06%); 1,04g MDMA (tăng 1,04g = 100%); 04 bộ bàn đèn; 01 ô tô; 18 xe máy; 13 ĐTDĐ; 100.055.000VNĐ.

BĐBP tỉnh Sơn La phối hợp bắt giữ: 74 vụ/84 đối tượng (giảm 11 vụ/23 đối tượng = 21,39%), thu giữ 22 bánh + 36,36g heroin (giảm 1,75kg = 18,51%); 110.368 viên + 0,19g MTTH (giảm 19,98kg = 66,73%); 2,99kg ma túy đá (tăng 1,99kg = 66,54%); 0,513kg nhựa thuốc phiện (tăng 1,657kg = 76,35%); 19 xe máy; 20 ĐTDĐ; 15 bộ bàn đèn; 910.000VNĐ.

Phối hợp, tham vấn, hỗ trợ nghiệp vụ cho lực lượng chức năng Lào bắt giữ: 09 vụ/11 đối tượng, thu giữ: 11.442 viên MTTH; 1 bánh + 55g heroin; 1,33kg nhựa thuốc phiện; 1 gói ma tuý đá; 6 khẩu súng, 5 viên đạn; 3 xe máy; 09 ĐTDĐ; 73.154.000 Kíp Lào.

Các chuyên án điển hình đấu tranh và bắt giữ

Hồi 01 giờ 30 phút ngày 6/1/2023, tại bản bản Lùn, xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Phòng PC04/Công an tỉnh Sơn La chủ trì, phối hợp với Phòng PCMT&TP/BĐBP tỉnh Sơn La, Công an huyện Mộc Châu, Đồn BPCK Lóng Sập phát hiện, bắt quả tang đối tượng Tráng Thị Sông, SN 1974, trú tại bản Căng Tỵ, xã Chiềng Khừa, huyện Mộc Châu, Sơn La về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, vật chứng thu giữ 12.000 viên MTTH; 1 xe máy.

22 giờ ngày 7/2/2023, tại bản Hang Hóc, xã Chiềng Hặc, huyện Yên Châu, Phòng PC04/Công an tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp với Phòng PCMT&TP/BĐBP tỉnh Sơn La, Cục Hải quan tỉnh Điện Biên phát hiện, bắt quả tang 2 đối tượng Mùa Lao Vàng, SN 1964, trú tại bản Tà Số 1, xã Chiềng Hắc, huyện Mộc Châu, Sơn La và Mùa A Páo, SN 1969, trú tại bản Hang Hóc, xã Chiềng Hặc, huyện Yên Châu, Sơn La về hành mua bán trái phép chất ma túy, vật chứng thu giữ 2 bánh heroin; 6.000 viên MTTH.

Khoảng 19 giờ 30 phút ngày 24/3/2023, thực hiện Kế hoạch đấu tranh chuyên án SL1222, tại khu vực bản Tà Làng Trung, xã Tú Nang, huyện Yên Châu, Sơn La, Phòng PCMT&TP - BĐBP tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp với Đồn Biên phòng Chiềng Sơn, Chiềng On, Đồn BPCK Lóng Sập, Công an tỉnh Sơn La, Cục Hải quan Điện Biên phá thành công chuyên án SL1222, bắt giữ Hạng A Xà, sinh năm 1992, trú tại bản Pha Đón, xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu, Sơn La về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ 02 bánh heroin, 12.000 viên MTTH, 1 xe máy, 1 ĐTDĐ.

20 giờ ngày 24/3/2023, tại khu vực bản Pa Phàng 2, xã Chiềng Hắc, huyện Mộc Châu, Sơn La , Phòng PC04 - Công an tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp với BĐBP tỉnh Sơn La phát hiện, bắt quả tang 02 đối tượng: (1) Mùa Thị Sía, sinh năm 1986, trú tại bản Tà Số 2, xã Chiềng Hắc, huyện Mộc Châu, Sơn La; (2) Tráng Y Phếnh, sinh năm 1992, trú tại xóm Thung Ẳng, xã Hang Kia, huyện Mai Châu, Hòa Bình về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ: 05 bánh heroin, 02 ĐTDĐ, 01 xe máy.

Thực hiện kế hoạch đấu tranh giai đoạn 2 chuyên án SL523, hồi 23 giờ 30 phút, ngày 29/6/2023, tại bản Căng Tỵ, xã Chiềng Khừa, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, Phòng PCMT&TP, BĐBP tỉnh Sơn La chủ trì, phối hợp với Đồn BPCK Lóng Sập, Phòng PC04/Công an tỉnh Sơn La, Cục Hải quan Điện Biên bắt quả tang Giừ Thị Chư, sinh năm 1978, trú tại bản Căng Tỵ, xã Chiềng Khừa, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy, thu giữ: 12.000 viên MTTH.

Thực hiện kế hoạch đấu tranh chuyên án SL723, hồi 18 giờ 45 phút ngày 06/7/2023, tại bản Pàn, xã Mường Chùm, huyện Mường La, tỉnh Sơn La, Phòng PCMT&TP/BĐBP tỉnh Sơn La chủ trì, phối hợp với Phòng PC04/Công an tỉnh Sơn La, Công an huyện Sông Mã, Công an huyện Mai Sơn, bắt giữ 02 đối tượng: (1) Giàng A Cháư, sinh năm 1992; (2) Lầu Thị Dạư, sinh năm 1988, (02 đối tượng là vợ chồng), cùng trú tại bản Pa Tết, xã Huổi Một, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La, về hành vi mua bán trái phép chất ma tuý, vật chứng thu giữ 01 bánh heroine, 01 xe ô tô, 02 điện thoại. Mở rộng điều tra, khám xét nhà ở của đối tượng, lực lượng đánh án thu giữ thêm 66 viên MTTH, 0,8 gam heroine, 01 cân tiểu ly, 01 bộ dụng cụ sử dụng trái phép chất ma túy, 100.000.000 đồng.

Thực hiện kế hoạch đấu tranh Chuyên án SL822.2p, hồi 01 giờ 00 phút ngày 08/7/2023, tại khu vực bản Ái, xã Chiềng Xôm, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La, Phòng PCMT&TP/BĐBP tỉnh Sơn La chủ trì, phối hợp với Phòng PC04/Công an tỉnh Sơn La bắt giữ đối tượng Giàng A Hờ (Hợi), sinh năm 1987, trú tại bản Bướm Ỏ, xã Chiềng Khoong, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La, về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ: 12.000 viên MTTH; 1,5 kg nhựa thuốc phiện; 01 xe máy; 01 ĐTDĐ.

Thực hiện Kế hoạch đấu tranh Chuyên án SL723.3, hồi 19 giờ 25 phút ngày 20/7/2023, tại khu vực bản Tiên Sơn, xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La, Phòng PCMT&TP/BĐBP tỉnh Sơn La chủ trì, phối hợp với Đồn BPCK Chiềng Khương, Đồn Biêm phòng Mường Lạn, Mường Cai, Phòng PC04/Công an tỉnh Sơn La, Công an huyện Sông Mã bắt giữ Tòng Văn Hinh, sinh năm 1987, trú tại bản Ten Pạnh, xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La, về hành vi mua bán trái phép chất ma tuý, vật chứng thu giữ 18.000 viên MTTH; 01 xe máy; 01 ĐTDĐ.

Thượng tá Phạm Thái Hòa, Trưởng phòng Ma túy và Tội phạm, BĐBP tỉnh Sơn La cho biết: Thực hiện thắng lợi Chỉ thị, Nghị quyết, văn bản của các cấp về thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về công tác PCMT&TP. Tiếp túc quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chỉ thị, nghị quyết của cấp trên về công tác phòng, chống ma túy và tội phạm. Nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, chỉ huy các đơn vị trong công tác PCMT&TP, xác định công tác PCMT&TP là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, lâu dài và phải đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành; lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch PCMT&TP của cấp ủy, đơn vị gắn với nhiệm vụ chính trị của đơn vị và tình hình tực tế địa bàn đơn vị quản lý. Triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong và ngoài nước, phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và nhân dân tham gia đấu tranh PCMT&TP. Thường xuyên củng cố kiện, kiện toàn lực lượng PCMT&TP đủ về số lượng, chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong đấu tranh PCMT&TP trong tình hình mới.

Quán triệt và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các Chỉ thị, Nghị quyết, Kế hoạch, Chương trình hành động của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Ban Chỉ đạo 138 Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Ban Chỉ đạo 1389 Bộ Quốc phòng, của Bộ Tư lệnh BĐBP, Cục PCMT&TP, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Sơn La tỉnh về công tác đấu tranh PCMT&TP; chống BL, GLTM&HG, vận chuyển trái phép hàng hoá; vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo; mua bán người; xuất, nhập cảnh trái phép... Phát huy đã đạt được, đồng thời khắc phục triệt để những tồn tại, hạn chế trong thời gian qua, tập trung lãnh đạo, kết hợp chặt chẽ giữa PCMT&TP với giữ vững an ninh trật tự ở khu vực biên giới trong mọi tình huống.

Tăng cường đẩy mạnh xây dựng, củng cố phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới; xây dựng củng cố thế trận Biên phòng toàn dân vững mạnh gắn với thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân. Đổi mới nội dung, biện pháp tuyên truyền vận động, bám sát yêu cầu nhiệm vụ PCMT&TP cũng như yêu cầu xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, nhiệm vụ chính trị của địa phương; đồng thời làm tốt công tác tham mưu cho cấp uỷ đảng, chính quyền xây dựng củng cố hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân, làm chỗ dựa vững chắc cho BĐBP trong PCMT&TP bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới...