Kì vọng vào một bước ngoặt
Quốc tế 01/12/2023 15:10
Với chủ đề "Gắn kết - hành động - hiệu quả", COP28 dự kiến thu hút sự tham gia của khoảng 70.000 người, trong đó có hơn 160 nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ, cùng lãnh đạo các doanh nghiệp, tổ chức xã hội, môi trường, giới khoa học cũng như thanh niên từ khắp nơi trên thế giới. Đây là con số kỉ lục so với mọi kì COP trước đây. Hai tuần đàm phán sẽ khởi động bằng Hội nghị thượng đỉnh Hành động khí hậu thế giới, diễn ra trong các ngày 1-2/12. Sự kiện này được xem là nền tảng đưa ra các tuyên bố quan trọng và tạo động lực cho các hội nghị còn lại của COP28.
Là khuôn khổ đa phương duy nhất để phối hợp hành động toàn cầu, COP28 sẽ thảo luận một chương trình nghị sự dày đặc, với hàng loạt các chủ đề quen thuộc từ khí hậu, tài chính, thương mại, năng lượng, môi trường, thiên nhiên, đại dương, nông nghiệp và nước… nhằm tìm kiếm các biện pháp cụ thể để giữ nhiệt độ toàn cầu tăng không quá 1,5 độ C so với thời tiền công nghiệp, xây dựng khả năng phục hồi và huy động tài chính trên quy mô lớn. Ngoài ra, hai chủ đề mới sẽ được thảo luận tại COP năm nay là sức khỏe và cứu trợ, với mục đích thúc đẩy các chính sách và đầu tư nhằm bảo vệ cuộc sống và sinh kế, hỗ trợ khả năng phục hồi và sự ổn định của cộng đồng.
Hội nghị COP28 diễn ra tại Expo City Dubai, UAE, từ 30/11 đến 12/12/2023. |
Với những chủ đề thảo luận trên, nước Chủ tịch UAE đã đề ra 4 mục tiêu chính của hội nghị, gồm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, có trật tự và bình đẳng; ổn định tài chính khí hậu; đặt thiên nhiên, cuộc sống và sinh kế làm trọng tâm của hành động khí hậu; và nỗ lực để đưa COP28 trở thành hội nghị toàn diện nhất từ trước đến nay. Đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng được coi là vấn đề chính, khi các quốc gia vẫn còn chia rẽ về việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Tại COP28, Liên minh châu Âu (EU) dự kiến sẽ thúc đẩy một thỏa thuận đầu tiên trên thế giới nhằm loại bỏ việc sử dụng than, dầu và khí đốt trên toàn cầu. Dù vậy, thỏa thuận có thể vấp phải sự phản đối của một số quốc gia và khối đàm phán, bao gồm các nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch lớn như Saudi Arabia và các nước đang phát triển, vốn đang dựa vào nhiên liệu hóa thạch để phát triển nền kinh tế.
COP28 còn được đánh giá là hội nghị quan trọng nhất trong 8 năm qua về ứng phó biến đổi khí hậu, bởi đây là lần đầu tiên các bên chính thức đánh giá những nỗ lực trong việc thực hiện Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015. Bản Đánh giá toàn cầu (Global Stocktake) đầu tiên về tiến trình khí hậu sẽ chỉ ra các quốc gia còn cách bao xa mới đáp ứng được cam kết theo Hiệp định Paris, từ đó mở đường cho một số điều chỉnh trong kế hoạch khí hậu của các quốc gia để đưa thế giới trở lại đúng hướng trên con đường bảo vệ hành tinh xanh…
Tổng Thư kí Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho rằng, COP28 phải là nơi thu hẹp khoảng cách về tham vọng khí hậu. Các chính phủ phải có những bước tiến táo bạo để đi đúng hướng trong việc tránh cuộc khủng hoảng khí hậu, đồng nghĩa COP28 phải là một bước ngoặt rõ ràng. Các chính phủ không những phải nhất trí về những hành động khí hậu mạnh mẽ hơn, mà còn phải bắt đầu chỉ ra chính xác cách thực hiện chúng, bởi Trái Đất đã chuyển từ giai đoạn ấm lên sang "kỉ nguyên nung nóng toàn cầu".
Với cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, Việt Nam là một trong 30 nước đầu tiên nộp bản Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) và là một trong ba quốc gia đang phát triển đầu tiên (cùng với Indonesia và Nam Phi) tham gia Quan hệ đối tác về chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP).
Có thể nói, COP28 là cơ hội cuối cùng để các quốc gia không chỉ đưa ra những cam kết, hứa hẹn, mà còn phải cùng bắt tay vào hành động một cách thực chất, nhanh chóng và có trách nhiệm, cùng chạy đua với thời gian để "biến một năm nóng như lửa đốt thành một năm đầy tham vọng", như kêu gọi của người đứng đầu Liên Hợp Quốc.