Nhất định phải đạt được

Ngày càng có nhiều quan điểm cho rằng, vaccine chính là động lực quan trọng nhất cho phục hồi kinh tế, bởi chỉ có được “tình trạng bình thường mới” thực sự thì hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp mới yên tâm đầu tư, sản xuất - kinh doanh. Nhiều cảnh báo cho thấy, việc gián đoạn các chuỗi cung ứng toàn cầu do dịch bệnh và các biện pháp phòng chống dịch nếu kéo dài quá lâu sẽ dẫn đến “đứt gãy”, gây thiệt hại kinh tế trực tiếp tức thời và ảnh hưởng tiêu cực đến sức cạnh tranh thu hút FDI cũng như hoạt động xuất khẩu sau này. Vì vậy, bên cạnh việc ngăn chặn, giảm thiểu tác động của dịch thì mục tiêu của Chiến lược vaccine nhất định phải đạt được, thậm chí phải nỗ lực cao để đạt được sớm hơn, tỉ lệ cao hơn.

Theo thống kê của Bộ Ngoại giao và Bộ Y tế, nguồn nhập khẩu mà Việt Nam đã kí hợp đồng và đang đàm phán cơ bản đủ cho 75% dân số được tiêm chủng. Tuy nhiên, tiến độ cung ứng vaccine phụ thuộc vào nhà sản xuất (đây là điều khoản phải chấp nhận trong đàm phán) khi cung chưa đủ cầu.

Mặt khác, biến chủng Delta khiến số ca nhiễm tăng nhanh trở lại cả ở những nước phát triển có tỉ lệ tiêm chủng cao, khiến có nhiều khuyến nghị cần tiêm thêm mũi thứ 3 và tăng tỉ lệ bao phủ tiêm lên 80 - 90% mới đạt miễn dịch cộng đồng. Điều này càng đẩy nhu cầu vaccine lên cao hơn và nguy cơ bàn giao chậm càng hiện hữu.

Đẩy nhanh tiêm vacine cho người dân để đạt miễm dịch cộng đồng

Khó khăn còn nằm ở khâu điều phối phân bổ và tổ chức tiêm. Tính toán sơ bộ, tổng số vaccine đã tiêm trên toàn quốc đến nay mới trên 8 triệu liều. Trong tháng 8 và 9, do nguồn cung về ít nên nếu tiêm được 20 triệu liều nữa đã là con số tích cực. Như vậy, muốn đạt 75% vào cuối năm nay thì trong tháng 10 đến tháng12 phải tiêm được 120 triệu liều. Điều này đặt ra áp lực rất lớn cho hệ thống y tế trong triển khai tiêm chủng nhanh, quy mô lớn trên diện rộng, gắn với các khâu bảo đảm hậu cần (đặc biệt trong vận chuyển, bảo quản vaccine và xử lí sau tiêm).

Nhiều tín hiệu tích cực

Tuy nhiên, nhiều tín hiệu tích cực cho thấy có thể đẩy nhanh chiến lược vaccine đạt mục tiêu đề ra. Bên cạnh nguồn cung dự kiến từ nhập khẩu, đang có thêm nguồn vaccine từ hỗ trợ của các nước (hơn 5 triệu liều) và nỗ lực tiếp cận tìm kiếm nguồn vaccine của các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp.

Mới đây, Chính phủ đồng ý giới thiệu Tập đoàn T&T đàm phán mua 40 triệu liều vaccine Sputnik V của Nga; một số hiệp hội tìm được nguồn cung vaccine, có văn bản trình Thủ tướng và các cơ quan liên quan để đàm phán nhập về. Công ty TNHH một thành viên Dược Sài Gòn được nhập khẩu 5 triệu liều vaccine Covid-19 Sinopharm (được WHO chấp thuận sử dụng cho tình huống khẩn cấp)…

Các nguồn này nếu được tận dụng, tiêm ngay trong quý III sẽ hỗ trợ tích cực cho mục tiêu đề ra, nhất là giúp bổ sung, điều tiết thời gian tiêm khi các nguồn nhập khẩu dự tính chỉ về nhiều trong quý IV. Ngoài ra, một tín hiệu khả quan khác là Công ty Nanogen nghiên cứu vaccine Nano Covax, vừa cập nhật kết quả với ước tính hiệu quả bảo vệ của vaccine đạt 90%, tiếp tục trình Bộ Y tế, Hội đồng đạo đức xem xét để cấp phép khẩn cấp.

Ngoài tiếp tục tìm kiếm các nguồn cung, liên tiếp tại các văn bản chỉ đạo gần đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu đẩy nhanh tốc độ tiêm, tổ chức nhiều điểm tiêm để tạo thuận lợi và bảo đảm an toàn, hiệu quả cho người được tiêm. Thủ tướng cũng yêu cầu tiếp tục ưu tiên cấp vaccine cho TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, đồng thời xây dựng phương án phân bổ các lô vaccine tiếp theo.

Mặc dù nguồn vaccine hiện nay không nhiều, nhưng việc dành cho TP Hồ Chí Minh - nơi đang trải qua đại dịch nặng nề nhất - một lượng đủ để giúp đạt miễn dịch cộng đồng (theo tính toán cần thêm 5,5 triệu liều trong tháng 8) là rất cần thiết. Điều này sẽ giúp cho địa phương “đầu tàu” kinh tế cả nước nhanh chóng vượt qua đại dịch, hạn chế thấp nhất thiệt hại về sức khỏe, sinh mạng cho người dân và sớm phục hồi kinh tế.

Quan trọng hơn, việc hỗ trợ một địa phương sớm đạt miễn dịch cộng đồng sẽ giúp cả nước rút ra nhiều kinh nghiệm quý. Đơn cử, sẽ cho thấy vaccine có thực sự giúp đạt được miễn dịch cộng đồng hay không? Giúp giảm thiểu tác động tiêu cực lên hệ thống y tế và sức khỏe người dân thế nào? Có thực sự đạt được “tình trạng bình thường mới” không? Hoạt động sản xuất - kinh doanh hồi phục ra sao sau khi tiêm vaccine đầy đủ?…

Khi thực tế mang lại nhờ miễn dịch cộng đồng từ một địa phương tích cực, sẽ là những cơ sở quý báu để Chính phủ và cả hệ thống chính trị có những chỉ đạo, quyết sách tốt hơn nữa trong “trận chiến” với đại dịch còn rất cam go hiện nay. Đó cũng là câu trả lời thực tế nhất giúp mọi người vượt qua e ngại tiêm vaccine.