Cuộc khủng hoảng dầu diesel sẽ lan ra toàn cầu
Quốc tế 29/11/2022 13:24
Một "cơn bão lớn" trên thị trường dầu diesel toàn cầu đang diễn ra. Công suất tinh chế bị hạn chế và các kho dự trữ đang cạn kiệt khi mùa lạnh ở Bắc bán cầu bắt đầu. Khủng hoảng nguồn cung có thể gây nguy hiểm cho các mạng lưới giao thông quan trọng vì thiếu nhiên liệu công nghiệp cung cấp năng lượng cho tàu, xe tải và xe lửa. Nhiên liệu này cũng được dùng sưởi ấm cho các gia đình và doanh nghiệp, đồng thời là nguồn phát điện cho các dịch vụ khác.
Ảnh hưởng kinh tế của việc tăng giá dầu diesel và tình trạng thiếu hụt trên toàn thế giới có thể gây ra những tác động tàn phá, chẳng hạn như gia tăng lạm phát sẽ gây gánh nặng cho các gia đình và doanh nghiệp. Giá xăng và dầu diesel đều liên quan đến giá dầu thô được thiết lập trên thị trường toàn cầu. Do hạn chế về nguồn cung, giá dầu diesel ở nhiều thị trường hiện đòi hỏi một khoản phí bảo hiểm lớn. Mark Finley, thành viên năng lượng tại Viện Chính sách công Baker, Đại học Rice, giải thích với Bloomberg rằng giá dầu diesel tăng cao có thể khiến kinh tế Mỹ thiệt hại 100 tỉ USD.
Dự trữ dầu diesel ở Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 1982 khi chính phủ bắt đầu báo cáo dữ liệu về nhiên liệu này. Nguồn cung cho thời điểm này trong năm đang ở mức thấp nhất từ trước đến nay.
John Kemp, nhà phân tích thị trường cao cấp của Reuters lưu ý, tình trạng thiếu dầu diesel sẽ kéo dài đến khi nền kinh tế suy thoái.Giá dầu diesel của Mỹ tại thị trường giao ngay ở cảng New York tăng hơn 265% kể từ khi Tổng thống JoeBiden tuyên thệ nhậm chức năm 2021. Khu vực Đông Bắc là thị trường căng thẳng nhất ở Mỹ, nơi các nhà máy lọc dầu bị đóng cửa trong vài năm qua. Điều này làm phức tạp thêm bức tranh về nguồn cung cấp dầu sưởi và nhiên liệu máy bay trong mùa Đông của khu vực.
Ngoài Mỹ, Tây Bắc Âu đang phải đối mặt với nguồn cung dầu diesel thấp. Tồn kho ở châu Âu dự kiến sẽ giảm hơn nữa sau khi các lệnh trừng phạt đối với dầu thô và sản phẩm dầu thô của Nga có hiệu lực trong những tháng tới. Các thị trường xuất khẩu toàn cầu đang bị thắt chặt đến mức các nước thị trường mới nổi đang gặp nhiều khó khăn để mua nhiên liệu công nghiệp, chẳng hạn như Pakistan.
Nguyên nhân thiếu hụt dầu diesel toàn cầu rất rõ ràng: Đó là một phần kết quả của đại dịch Covid-19, sau khi các đợt phong tỏa phá hủy nhu cầu và buộc các nhà máy lọc dầu phải đóng cửa một số nhà máy. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi dần khỏi nhiên liệu hóa thạch cũng làm giảm các khoản đầu tư vào lĩnh vực này. Kể từ năm 2020, công suất lọc dầu của Mỹ giảm hơn 1 triệu thùng/ngày. Trong khi đó ở châu Âu, gián đoạn vận chuyển và đình công của công nhân cũng ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của nhà máy lọc dầu.
Lệnh cấm dầu thô của Nga sang châu Âu vào tháng 12 này có thể làm tình hình tồi tệ hơn. Sau đó, lệnh cấm dầu diesel của Nga vào tháng 2/2023 nguy cơ gây ra nhiều hỗn loạn hơn nữa. Reuters cho biết, các thương nhân đang hoảng loạn tích trữ các sản phẩm dầu mỏ của Nga trước khi lệnh cấm có hiệu lực. Đầu năm nay, Mỹ đã tạm dừng nhập các lô hàng dầu diesel của Nga, vốn là nhà cung cấp chính cho Bờ Đông nước Mỹ vào năm ngoái.
Có đồn đoán rằng Chính quyền Mỹ có thể ngừng xuất khẩu dầu diesel để tăng nguồn cung trong nước, nhưng điều đó có thể không mang lại hiệu quả vì dầu diesel là mặt hàng được giao dịch toàn cầu. Bất kì lệnh cấm xuất khẩu nào từ Mỹ sẽ gây ra những thay đổi thị trường không mong muốn.
Các cuộc đình công của người lao động cũng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu dầu diesel trên khắp châu Âu tại các nhà máy lọc dầu lớn. Các nhà máy lọc dầu của Pháp đã đối mặt với một số cuộc đình công vào mùa Thu này…
Mùa Đông có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề đối với Bắc bán cầu vì thị trường dầu diesel khan hiếm nhất trong nhiều thập kỉ qua có thể tàn phá nền kinh tế toàn cầu vốn đã chững lại…