Điều kiện và văn hóa Á Đông

Không giống như các nước phương Tây, văn hóa Á Đông coi việc chăm sóc cha mẹ già là bổn phận, là trách nhiệm báo hiếu của con cháu. Điều này là đạo lí sống, nhưng cũng vô tình tạo một áp lực về cả vật chất lẫn tinh thần lên người con. Bởi không làm tròn trách nhiệm báo hiếu, người con có thể phải chịu sự chỉ trích, lên án từ xã hội, cộng đồng và xử phạt theo pháp luật.

Nếu như ở các nước phát triển, an sinh xã hội và nhà dưỡng lão trở thành một hệ thống khá hoàn chỉnh cho NCT, thì ở Việt Nam đa số NCT sống cùng con cháu hoặc ở gần con cháu. Tại TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, một số NCT đã vào viện dưỡng lão, nhưng với chi phí chỉ những người có lương hưu cao hoặc con cháu khá giả mới thực hiện được.

Việc con cái chăm sóc cha mẹ lúc về già cũng là một khó khăn. Làm thế nào đủ sức lực, đủ tài chính là vấn đề quan trọng. Đặc biệt, có rất nhiều gia đình khi cha mẹ già, bản thân con cái cũng là NCT.

Cha mẹ cần sự nương tựa

Trong đời sống hàng ngày, NCT cần lương thực, thực phẩm, quần áo, chi phí thuốc men, thăm khám bệnh viện... Ở độ tuổi này, nguy cơ bệnh tật, sức khỏe giảm sút, mất khả năng vận động... đều ở mức cao, đi kèm với đó là chi phí y tế.

Một bộ phận NCT có lương hưu, có tiền dành dụm từ thời trẻ thì mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn. Với những người không có tài chính tích lũy, khi về già, việc con cái phải lo lắng chi phí sinh hoạt cho cha mẹ là tất yếu và đòi hỏi phải chuẩn bị về tài chính. Bên cạnh đó, nhiều NCT không còn minh mẫn, thậm chí còn lú lẫn và có những hành động, lời nói “lẩm cẩm”… khiến nhiều người con phải luôn ở bên cạnh để ngăn ngừa cha mẹ khỏi những tai nạn do tuổi cao. Chính điều này cũng tạo những áp lực nhất định lên cuộc sống của con cháu.

Đừng coi cha mẹ già là gánh nặng

Khổng Tử từng nói về ba mức độ lòng hiếu thảo của con cái với cha mẹ: "Mức độ cao nhất là khiến cha mẹ tin cậy trọn vẹn, thứ hai là không làm cho họ thất vọng, mức thấp nhất chỉ đơn giản là có thể hỗ trợ cho họ kinh tế".

Một chuyên gia truyền thông chia sẻ: "Giai đoạn nào đó trong cuộc đời, chúng ta có thể cảm thấy cha mẹ già trở thành một gánh nặng, đặc biệt là khi chúng ta đang cố gắng gây dựng sự nghiệp, các mục tiêu hay các mối quan hệ của mình. Nhưng nếu bạn biết những gì cha mẹ đã hi sinh cho bạn, bạn sẽ không còn coi đó là gánh nặng, mà là bổn phận của chính mình.

Đương nhiên, việc chăm lo cho cha mẹ ở tuổi già không bó buộc trong bất cứ quy định nào. Với một số người con, có thể là hỗ trợ tài chính để cha mẹ có chất lượng cuộc sống tốt hơn, nhưng với những người con khác thì lại là sự quan tâm đến sức khỏe cá nhân, hoặc chia sẻ về tinh thần...

Chăm sóc cha mẹ già nhiều khi không nhất thiết phải là tiền bạc, vật chất, đôi khi chỉ đơn giản là dành thời gian, thể hiện sự yêu thương. Điều này được thể hiện qua những hành động chia sẻ nhỏ bé, giúp trấn an tinh thần cha mẹ để họ không rơi vào tâm lí buồn bã, trầm cảm và luôn nghĩ "mình là gánh nặng cho con cái",