Bài 2: Vận động và ăn uống hợp lí chữa viêm khớp dạng thấp

Theo Y học cổ truyền, các bệnh viêm khớp dạng thấp, viêm khớp cấp, thống phong (goutte), thoái hóa xương khớp thuộc chứng tý; nguyên nhân do phong hàn thấp nhiệt xâm nhập vào cơ thể gây tổn thương các tạng (can, tỳ, thận), hoặc do đàm thấp gây tỳ hư, khí trệ huyết ứ. Chế độ vận động và ăn uống rất quan trọng trong chữa trị chứng tý.

Triệu chứng: Viêm khớp dạng thấp là bệnh mãn tính, thường gặp ở mọi lứa tuổi, 80% ở tuổi trung niên. Ngoài ra còn do nhiều yếu tố như kinh tế xã hội, các stress tâm lí, môi trường, khí hậu lạnh ẩm kéo dài cũng ảnh hưởng tới tỉ lệ mắc bệnh. Các biểu hiện của bệnh viêm khớp dạng thấp trong y học hiện đại cũng được mô tả nhiều trong phạm vi chứng tý y học cổ truyền như: Mệt mỏi, ăn kém, đau nhức khớp và nặng nề, tê các đầu chi, khó cử động khớp khi ngủ dậy (cứng khớp buổi sáng), sưng đau các khớp ảnh hưởng sự vận động, co duỗi khó khăn.

Các loại ngũ cốc nguyên hạt bồi bổ xương khớp

Chế độ vận động:

Vận động toàn thân: Các động tác thể dục thông thường, các môn thể thao phù hợp rất quan trọng trong chữa trị và phục hồi chức năng của các khớp, tuy nhiên không phải các trường hợp bệnh lí nào cũng vận động giống nhau. Ví như sưng đau khớp gối thì không nên đi bộ nhiều mà bơi là tốt nhất, hoặc đạp xe nhẹ nhàng; các trường hợp thoái hóa xương khớp thì nên đi bộ vừa phải; bệnh viêm cột sống dính khớp (bechterew) thì thể dục thường xuyên, bơi hoặc đi xe đạp, thể thao vừa phải.

Vận động tại chỗ, cục bộ: Vận động nhỏ như xoa bóp nhẹ nhàng tại các khớp đau, cử động chủ động và thụ động cho các khớp nhằm tăng cường hoạt động tại chỗ, làn mền dẻo cơ khớp, làm tăng máu lưu thông để chống viêm giảm đau đề phòng cứng khớp.

Vận động có thể thay thế cho nhiều biện pháp chữa bệnh, nhưng không có gì có thể thay thế cho vận động.

Rau xanh và trái cây chứa nhiều Vitamin và chất xơ tốt cho người mắc bệnh xương khớp

Chế độ ăn uống:

Ăn uống hợp lí để bổ sung dinh dưỡng, các chất có lợi cho xương khớp, có tác dụng ngăn chặn, hạn chế quá trình tiến triển của bệnh. Với những người bị bệnh viêm khớp dạng thấp, thoái hóa xương khớp và các bệnh phong thấp khác cần chú ý.

Nên ăn:

Nên ăn ít thịt mà ăn cá. Cá bơn, cá thu, cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá trích... có nhiều omega-3 làm giảm viêm, có lợi cho xương khớp.

Nên dùng các loại dầu ăn thay thế mỡ động vật nhất là dầu oliu, đậu nành, đậu đen giàu axít folic, magie, sắt, kẽm, kali làm giảm phản ứng viêm CPR, nâng sức khỏe cơ bắp và có lợi cho tim mạch.

Các loại sữa bò, dê, trâu nhiều canxi tốt cho xương khớp, các sản phẩm từ sữa cũng rất có lợi cho khớp như sữa chua, pho mat giàu vitamin D.

Quả có màu đỏ, tím như anh đào, dâu tây, mâm xôi chứa nhiều anthocyamin tốt cho người mắc bệnh xương khớp. Trái cây có múi như cam, bưởi, chanh chứa nhiều chất dinh dưỡng và nhiều vitamin C có tác dụng chống oxy hóa làm giảm viêm. Ngũ cốc nguyên hạt như bắp ngô, gạo lứt, lúa mạch, lúa mì là thực phẩm có lợi cho xương khớp làm giảm phản ứng viêm. Các loại hạt óc chó, hạnh nhân, quả hồ trân, hạt thông, hạt dẻ giàu protein.

Rau xanh, xúp lơ, bí ngô, cà rốt, tỏi, hành tây, tỏi tây giàu vitamin K, vitamin C làm giảm các enzym gây hư hại sụn khớp.

Ăn nhiều cá tốt cho sức khỏe và phòng ngừa bệnh xương khớp

Ăn kiêng:

Kiêng ăn các loại thịt có màu đỏ vì chứa hàm lượng chất béo bão hòa cao làm tăng triệu chứng viêm, gây béo phì, tăng nặng cho hoạt động của khớp. Ăn nhiều thịt có màu đỏ chứa nhiều axit béo omega-6 sẽ gây các triệu chứng của viêm khớp tăng lên.

Các thực phẩm trong đồ ăn nhẹ, ăn nhanh, đồ uống có đường sẽ làm cho đường máu tăng dễ sản sinh các hoạt chất cytokine gây viêm làm tăng đau khớp.

Thực phẩm chiên rán có chứa độc tố glycation làm tăng oxy hóa tế bào gây tăng nhanh quá trình thoái hóa xương khớp.

Các thực phẩm hay gây dị ứng như tôm, cua... dễ làm tăng triệu chứng sưng đau trong viêm khớp.

Thức ăn quá mặn, quá ngọt dễ làm mất canxi có hại cho xương khớp. Đặc biệt với người mắc bệnh goutte thì hải sản giàu protein, nội tạng động vật, rượu bia, đồ ăn chua sẽ làm tăng phản ứng viêm sưng khớp cấp, dễ gây viêm thận, sỏi thận và dẫn tới suy thận.