Nguyên nhân gây bệnh loãng xương ở NCT

Loãng xương hay còn gọi là xốp xương, tức là tỉ trọng khoáng chất của bộ xương ở một cơ thể bị suy giảm một cách đáng kể, trong đó vai trò của hormone sinh dục (estrogen, androgen), các chất protein, vitamin D và canxi rất quan trọng với sự phát triển của xương. Tuổi cao cùng với việc giảm nội tiết tố, hệ cơ quan như tiêu hóa, bài tiết, thần kinh, tuần hoàn hoạt động yếu. Khi đó, xương hấp thụ canxi và những chất dinh dưỡng kém, dẫn đến mất cân bằng giữa việc tạo và hủy xương, khiến xương trở nên xốp hơn và thưa hơn. Mặt khác, chế độ dinh dưỡng hằng ngày không cấp đủ chất (ăn kiêng dài ngày, chế độ ăn thiếu dinh dưỡng và canxi) cũng là nguyên nhân dẫn đến loãng xương.

Bệnh loãng xương ở NCT có sự chênh lệch giữa 2 giới, tỉ lệ nữ mắc bệnh cao hơn nam. Phụ nữ sau tuổi mãn kinh, buồng trứng ngưng hoạt động gây thiếu hụt nội tiết tố estrogen. Điều này làm tăng hoạt tính của tế bào hủy xương trong khi chức năng điều hòa và hấp thụ canxi bị suy giảm, dẫn đến khối lượng xương sẽ mất dần theo năm tháng kể từ khi mãn kinh (mỗi năm mất khoảng từ 2 - 4%).

Loãng xương khiến xương trở nên giòn và xốp

Ngoài ra, bệnh loãng xương ở người già còn xuất phát từ việc người bệnh đang mắc các chứng bệnh như suy thận, viêm gan mạn tính, gout, cường giáp trạng, chấn thương…

Một số triệu chứng chính và hậu quả của bệnh loãng xương

Căn bệnh loãng xương diễn biến khá âm thầm, ít gây ra biểu hiện nào bất thường. Do đó việc nhận biết triệu chứng của căn bệnh này ngay từ ban đầu rất khó khăn. Hầu hết các trường hợp trong giai đoạn đầu không có triệu chứng gì đặc hiệu, ngoài những dấu hiệu mệt mỏi, ăn uống kém, nhức xương không thường xuyên. Càng về sau sự thiếu hụt chất canxi càng tăng làm cho bệnh tiến triển nặng thì các triệu chứng đau nhức rõ rệt hơn. Đau nhức xương hay gặp là đau lưng, đau chân tay, các khớp và mỏi bại hông, đặc biệt là các khớp xương chịu lực mạnh như: Xương sống, khớp gối, khớp cổ chân, khớp háng, các xương dài như: Xương đùi, xương cẳng chân, xương cánh tay, cẳng tay, đốt sống thắt lưng và dễ dàng bị gãy xương do bị ngã, vấp... Đau nhức xương và các khớp xương thường rõ nhất vào ban đêm. Một triệu chứng khác cũng hay xuất hiện ở những người loãng xương là chuột rút.

Trên thực tế, có không ít NCT bị gãy xương hông, gãy xương chậu do loãng xương, tăng nguy cơ tử vong. Ở nam giới thường gặp tình trạng gãy cổ xương đùi, gãy đầu dưới xương quay. Một số người bị ngã, gãy xương dẫn đến khớp bị tổn thương không thể đi lại hay di chuyển, làm suy giảm chức năng vận động.

Chăm sóc và dự phòng bệnh loãng xương ở NCT

Chế độ ăn uống

NCT cần duy trì chế độ ăn uống đầy đủ đa dạng, phù hợp với nhu cầu cơ thể. Người cao tuổi cần đặc biệt quan tâm đến các thành phần khoáng chất, đặc biệt là canxi và protid trong khẩu phần ăn vì ở độ tuổi này, khả năng ăn uống và hấp thu các chất dinh dưỡng và khoáng chất đều bị hạn chế. Trong số các thực phẩm thì sữa là thực phẩm được khuyên dùng cho NCT. Mỗi ngày NCT cần từ 500 - 1.000ml, bao gồm sữa tươi, sữa chua và sữa bột.

Chế độ luyện tập

Cùng với chế độ dinh dưỡng, NCT cần duy trì chế độ sinh hoạt đa dạng đó là vận động thể lực đều đặn, vừa sức, nên tăng cường các hoạt động ngoài trời. Việc vận động thường xuyên không chỉ tốt cho tim mạch, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa... vừa có tác dụng trực tiếp cho hệ thống xương khớp, chống thoái hóa và chống loãng xương do các tế bào sinh xương được tăng cường hoạt động, tăng cường hấp thu canxi và protid.

Điều trị loãng xương đòi hỏi nhiều thời gian và tốn kém, không phải cứ điều trị là khỏi ngay. Vì thế biện pháp điều trị loãng xương tốt nhất là dự phòng loãng xương. Nếu có thể thì nên tối ưu hóa khối lượng đỉnh của xương ngay từ khi còn trẻ, duy trì mật độ xương và giảm mất xương khi về già. Một chế độ dinh dưỡng điều độ, đa dạng, cân đối và hợp lí rất tốt cho phòng loãng xương. Không chỉ ăn các thực phẩm giàu canxi mà cần phải ăn cả thức ăn giàu magie, phốt pho, vitamin D.