Canh bạc lạ nhưng hợp lí của chính phủ Mỹ
Quốc tế 28/07/2020 09:47
Thay vào đó, khối tư nhân mới là bên mua hầu hết vaccine ở Mỹ. Để có được điều đó, ngành dược nước này đã vận động hành lang: Vì khối tư nhân thường trả cho họ nhiều tiền hơn là chính phủ.
Khi chính phủ Mỹ mua vaccine, thường là cho trẻ em các gia đình thu nhập thấp và đã được Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận. Claire Hannan, giám đốc điều hành của Hiệp hội Các nhà quản lí Tiêm chủng, nói: “Chúng ta đang trong một cuộc khủng hoảng y tế cộng đồng và việc chính phủ sẽ cung cấp vaccine cho người Mỹ là điều tốt”.
Có thể làm hạ giá vaccine
Việc chính phủ mua số lượng lớn vaccine phòng virus corona có thể làm hạ giá ở Mỹ. “Đó là một canh bạc, nhưng là một canh bạc hợp lí”, Tiến sĩ Walter Orenstein, nhà dịch tễ học tại Đại học Emory, từng làm việc cho chính quyền Clinton với tư cách giám đốc chương trình tiêm phòng của Mỹ, nói với New York Times. Ông cho rằng việc chính phủ mua vaccine sẽ giúp tăng lượng vaccine được sản xuất ra.
Chính quyền Obama cũng từng đánh cược tương tự trong đại dịch cúm lợn H1N1, kí hợp đồng 190 triệu USD vào tháng 5/2009 để công ty dược Sanofi của Pháp phát triển vaccine. Sau đó 6 tháng, vaccine này vượt qua thử nghiệm lâm sàng.
Ở Mỹ, giá dịch vụ y tế là do các nhà cung cấp dịch vụ và các nhà bảo hiểm đàm phán với nhau. Vì vậy, giá thường cao hơn và khác nhau rõ rệt ở nơi này so với nơi khác. Một mũi tiêm phòng cúm, chẳng hạn, có thể tốn khoảng 28-80 USD tùy xem tiêm ở đâu.
Phòng lab ở bang New York của Pfizer, công ty dược đã kí hợp đồng cung cấp cho chính phủ Mỹ hàng triệu liều vaccine phòng Covid-19. Ảnh Pfizer |
Trong thời điểm khủng hoảng, trước đây là H1N1 và giờ là virus corona, chính phủ Mỹ đôi khi có những bước nhỏ theo hướng đó, như đứng ra mua các mặt hàng y tế mà người dân cần nhưng có thể không đủ tiền trả. Chính phủ Mỹ gần đây cũng tuyên bố người Mỹ có bảo hiểm sẽ không phải trả phí xét nghiệm virus corona và đã dành riêng một quỹ mới để chi trả chi phí xét nghiệm và chữa trị cho người không có bảo hiểm.
Theo cách này, Mỹ đang gần giống Canada và các nước châu Âu. Giá cả y tế thường thấp hơn khi chính phủ mua số lượng lớn.
Chủ đề tranh cãi từ lâu
Chủ đề chính phủ mua vaccine có lịch sử gây tranh cãi ở Mỹ. Đầu thập niên 90 thế kỉ trước, chính quyền Clinton cố tạo chương trình mua vaccine cho mọi trẻ em ở Mỹ dưới 2 tuổi. Nhưng chương trình này bị các công ty dược phản đối, cho rằng giá thấp mà chính phủ mua vào sẽ kìm hãm sự phát triển sáng tạo. Một công ty dược nói với New York Times rằng, có thể “không sẵn sàng phát triển vaccine nữa” nếu chính phủ không trả giá cao để đủ cho chi phí phát triển.
Một số nghị sĩ cũng chỉ trích chương trình trên. Chẳng hạn, John Danforth, thượng nghị sĩ từ bang Missouri, khi đó nói: “Chính phủ đang tiếp quản hệ thống phân phối vaccine... Thật điên rồ”. Ông coi chính sách đó là một dạng phúc lợi không liên quan đến khó khăn về tài chính.
Quốc hội Mỹ sau cùng đạt được thỏa hiệp “Chương trình Vaccine cho trẻ em” dành cho trẻ em không có bảo hiểm hoặc những ai vẫn phải trả khoản tiền lớn sau bảo hiểm, hoặc người bản xứ.
Dữ liệu từ Chương trình Vaccine cho trẻ em cho thấy, chính phủ thường có giá tốt hơn. Chẳng hạn, chính phủ phải trả 21,71 USD cho vaccine sởi, quai bị, rubella (MMR), trong khi nhà bảo hiểm tư nhân phải trả trung bình 78,69 USD cho cùng vaccine đó. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy tỉ lệ tiêm phòng ở trẻ em đã tăng đáng kể từ khi bắt đầu Chương trình Vaccine cho trẻ em.
Bằng việc dùng sức mạnh của chính phủ liên bang để mua vaccine, chính quyền Trump đang có cách tiếp cận tương tự như đề xuất của ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden. Kế hoạch chống dịch của ông Biden kêu gọi nước Mỹ “tăng cường sản xuất quy mô lớn càng nhiều ứng viên vaccine càng tốt”, và “bảo đảm rằng mọi người, không chỉ người giàu và có quan hệ” có thể tiếp cận thuốc chữa.