Cần xem xét kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm
Pháp luật - Bạn đọc 25/08/2022 09:00
Diễn biến vụ việc
Ông Hoàng Văn Tiến, sinh năm 1944, trú phường Sông Hiến, TP Cao Bằng cho biết: Nguồn gốc 12.035m2 đất rừng tại Nà Mò, tổ 32, phường Sông Hiến, TP Cao Bằng là của bố mẹ ông (cụ Hoàng Văn Châu mất năm 1990 và cụ Nông Thị Nữ mất năm 1996) khai hoang từ năm 1945. Năm 1967, ông Mã Văn Chỉnh từ Hà Quảng (Cao Bằng) đến xin bố mẹ ông Tiến cho ở nhờ. Vì thương người cùng quê, nên hai cụ đồng ý cho gia đình ông Chỉnh ở nhờ trên diện tích đất này. Khi cho mượn, trên đất đã trồng các loại cây ăn quả như chè, mít, chuối, tre.
Đến năm 1985, ông Chỉnh xin bố mẹ ông Tiến và được xây dựng ngôi nhà cấp 4 để ở. Đến năm 1987, gia đình ông Chỉnh tự ý xây dựng thêm một ngôi nhà, khi xây dựng được phần móng (hiện phần móng vẫn còn) thì bị gia đình ông Tiến ngăn cản, nên phải dừng lại.
ông Hoàng Văn Tiến chỉ cho phóng viên khu đất gia đình ông cho ông Chỉnh mượn. |
Trước đó, trao đổi với phóng viên, cũng như biên bản hòa giải ngày 6/8/2004, ông Chỉnh thừa nhận nguồn gốc khu đất là được cho ở nhờ. Các vị cao niên trong xóm như các cụ: Đàm Thị Phằn, Hoàng Thị Hài, Đinh Ngọc Chuân, Lục Thanh Bình, Đinh Ngọc Đắc, Đinh Ngọc Hạp, Hoàng Văn Tuyên đều khẳng định, đây là đất của gia đình ông Tiến.
Năm 2004, ông Phạm Văn Thành cho máy móc, tiến hành xây dựng trung tâm đào tạo lái xe, ông Tiến phát hiện và yêu cầu ông Thành phải dừng lại. Lúc này ông Tiến mới phát hiện, gia đình ông Chỉnh đã chuyển nhượng cho gia đình ông Thành 10.000m2 đất. Ông Chỉnh còn làm đơn xin nhận đất, nhận rừng và được UBND thị xã Cao Bằng (nay là TP Cao Bằng) ra Quyết định số 200 và cấp sổ đỏ từ năm 1991, đối với thửa đất mà bố mẹ ông Tiến cho ông Mã Văn Chỉnh ở nhờ.
Tranh chấp xảy ra, ông Tiến yêu cầu chính quyền địa phương giải quyết. Trong biên bản hòa giải được lập tại UBND phường Sông Hiến (năm 2005), với sự chứng kiến của Chủ tịch UBND và Trưởng Công an phường, trưởng các tổ chức chính trị xã hội địa phương, trưởng thôn cùng những hộ dân xung quanh, ông Chỉnh thừa nhận mảnh đất tranh chấp được bố mẹ ông Tiến cho mượn để ở và canh tác. Biên bản hòa giải được lập, đóng dấu của UBND phường, tất cả những người chứng kiến kí tên xác nhận.
Vụ việc không được giải quyết dứt điểm, nên ông Tiến khởi kiện ra tòa. Cuối năm 2019, vụ án “Tranh chấp đất đai và hủy quyết định hành chính” được TAND tỉnh Cao Bằng đưa ra xét xử sơ thẩm. Phân tích, bình luận về Bản án sơ thẩm số 08/2019/DS-ST ngày 20/11/2019 của TAND tỉnh Cao Bằng, luật sư Đặng Hồng Dương (Công ty Luật TNHH Sao Sáng, thuộc Đoàn Luật sư TP Hà Nội); luật sư Vũ Quang Dũng, Văn phòng Luật sư Quang Dũng và cộng sự cho rằng, TAND tỉnh Cao Bằng có nhiều vi phạm tố tụng nghiêm trọng trong quá trình giải quyết vụ án, áp dụng pháp luật không đúng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của gia đình ông Tiến. Cụ thể: Đã ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí đối với yêu cầu hủy hợp đồng giao dịch giữa vợ chồng ông Chỉnh với vợ chồng ông Thành, nhưng lại không công khai chứng cứ, hòa giải. Tại phiên tòa cũng không giải quyết yêu cầu này. Đương sự yêu cầu một đằng, tòa án giải quyết một nẻo. Mặt khác, Tòa án cấp sơ thẩm thụ lí vụ án chưa đủ điều kiện khởi kiện. Tòa án cấp sơ thẩm cũng không xem xét giải quyết yêu cầu khởi kiện của đương sự. Ngoài ra, những chứng cứ khác trong hồ sơ như: Đơn xin nhận đất rừng, Biên bản nhận đất rừng đều không có chữ kí của ông Chỉnh. Do đó, những chứng cứ chứng minh cho việc giao đất, cấp đất rừng năm 1991 cho ông Chỉnh là trái quy định của pháp luật. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm lại không xem xét những chứng cứ này.
Luật sư Vũ Quang Dũng, Trưởng Văn phòng luật sư Quang Dũng |
Tại phiên tòa sơ thẩm, vị đại diện Viện KSND tỉnh Cao Bằng cũng nhận định: “Chữ kí trong đơn xin nhận đất rừng không phải chữ kí ông Chỉnh, Biên bản nhận đất rừng ông Chỉnh không kí... không đủ cơ sở để UBND thị xã ra Quyết định số 200/UB-QĐ-GR ngày 20/6/1991, về giao đất rừng cho ông Chỉnh, và như vậy không có đủ cơ sở để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào ngày 14/12/1991”.
Vụ việc sau đó được đưa ra xét xử phúc thẩm tại TAND Cấp cao tại Hà Nội ngày 8/4/2022. Tại đây, ông Tiến tiếp tục không nhận được sự xét xử công tâm, đúng pháp luật. Các luật sư tham gia phiên tòa đều chỉ rõ: Cả Toà án sơ thẩm và phúc thẩm không triệu tập vợ ông Chỉnh và vợ ông Thành, là bà Sáng và bà Loan tham gia với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, do hai bà đều tham gia việc mua bán đất của ông Chỉnh, là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Việc này dẫn đến không thực hiện được quyền, nghĩa vụ tố tụng của hai bà, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình xem xét, giải quyết vụ án và ban hành bản án.
Đề nghị giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm
Ông Tiến bức xúc: “Kể từ khi vụ án được đưa ra xét xử phúc thẩm ngày 8/4/2022 đến nay, đã quá thời hạn gửi bản án theo quy định của pháp luật, nhưng tôi vẫn chưa nhận được bản án phúc thẩm. Tôi đã có đơn đề nghị giao, gửi bản án đúng theo quy định của pháp luật, nhưng đáp lại là sự im lặng. Đến khi cơ quan thi hành án liên lạc để trả lại tiền tạm ứng án phí cho tôi, thì tôi mới biết bản án phúc thẩm đã được gửi cho cơ quan thi hành án”.
Theo luật sư Đặng Hồng Dương, Tòa án cấp phúc thẩm không gửi bản án là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, xâm phạm quyền được cấp bản án, theo quy định tại Điều 70 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, gây ảnh hưởng đến quyền đề nghị xem xét kháng nghị giám đốc thẩm của ông Tiến.
Từ những trình bày và phân tích nêu trên, ông Tiến cho rằng, tòa án hai cấp xét xử có nhiều vi phạm tố tụng nghiêm trọng: Thụ lí vụ án khi chưa đủ điều kiện khởi kiện; không triệu tập người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; không khách quan khi thu thập, đánh giá chứng cứ; không xem xét, giải quyết yêu cầu của người khởi kiện.
Chính vì vậy, ông Tiến làm đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với các Bản án số 08/2019/DS-ST ngày 20/11/2019 của TAND tỉnh Cao Bằng và số 72/2022/DS-PT ngày 8/4/2022 của TAND Cấp cao tại Hà Nội.
Đề nghị TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao xem xét, kháng nghị hai bản án nêu trên, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình ông Hoàng Văn Tiến.