Hơn 1000ha cao su đang chờ thanh lý do không khai thác được vì đã hết vỏ, cây quá già

Công ty Bò sữa có tiền thân là khu kinh tế mới Phạm Văn Cội 2, thành lập từ sau ngày đất nước thống nhất. Với số dân được giãn lên từ các quận Tân Bình, 4 và 10, với Liên đội 9 Thanh niên xung phong của thành phố điều lên xây dựng cơ sở vật chất ban đầu. Sau giai đoạn khai hoang phục hoá vùng kháng chiến cũ (mật khu Hố Bò, huyện Củ Chi), chuyển thành Nông trường Phạm Văn Cội 2 năm 1977, sau đó đổi tên thành Nông trường Chà Dơ, rồi thành Nông trường Quốc doanh An Phú. Từ năm 1987, chuyển thành Công ty Bò sữa TP. Hồ Chí Minh, thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố. Từ tháng 12/1996, là đơn vị thành viên của Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn TNHH MTV.

Ngày 9/5/2018, Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh có Quyết định số: 1903/QĐ-UBND về việc chuyển Công ty TNHH MTV Bò sữa thành phố Hồ Chí Minh 100% vốn nhà nước về làm doanh nghiệp trực thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh.

Theo nội dung công văn trình bày, Công ty Bò sữa đang đối mặt với nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh như sau:

Thứ nhất, việc thanh lý diện tích cây cao su hết niên hạn khai thác.

Giai đoạn năm 1985-1990, nhằm quản lý sử dụng hiệu quả quỹ đất, Công ty Bò sữa đã mạnh dạn đầu tư trồng cây cao su trên diện tích đất của Công ty, đến nay, diện tích cây cao su trồng ở giai đoạn này đã hết niên hạn khai thác.

Việc tiếp tục duy trì vườn cây cao su hết niên hạn khai thác sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình hoạt động sản xuất của Công ty Bò sữa. Vì vườn cây cao su đã nhiều năm không thể khai thác được nên không tạo được nguồn thu. Giá trị thu hồi vườn cây cao su hàng năm bị giảm khoảng 10-15% do số lượng cây chết khô, già cỗi, ngã đổ do mưa bão tăng lên hàng năm. Càng thanh lý chậm thì giá trị thu hồi sẽ càng bị giảm xuống, gây thất thoát rất lớn cho Công ty Bò sữa và Nhà nước.

Công ty vẫn phải đóng tiền thuê đất hàng năm đối với diện tích vườn cây cao su hết niên hạn khai thác với đơn giá thuê đất hàng năm bình quân khoảng 14,5 triệu đồng/ha/năm (tiền thuê đất đối với diện tích 1.015 ha cây cao su hết niên hạn khai thác là khoảng 15 tỷ đồng/năm).

Công ty vẫn phải duy trì đội ngũ bảo vệ, công tác phòng cháy chữa cháy, công tác kiểm tra quản lý, kiểm kê tài sản trên diện tích vườn cây cao su hết niên hạn khai thác này với mức chi phí khoảng trên 3,14 tỷ đồng/năm.

Ngoài ra, Công ty không thể triển khai bố trí cây trồng thay thế khác do diện tích đất chưa được thanh lý cao su, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả sử dụng đất trong những năm qua và kế hoạch sản xuất kinh doanh của Công ty.

Ngày 2/11/2017, Văn phòng Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh có Văn bản số 851/TB-VP, thông báo kết luận của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Nguyễn Thành Phong về kết luận thanh tra toàn diện Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn. Theo đó, Ủy ban nhân dân thành phố đã giao Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn - TNHH MTV (sau đây viết tắt là Tông Công ty Nông nghiệp Sài Gòn) thực hiện việc rà soát, phân loại và đấu giá đối với diện tích cây cao su hết thời hạn khai thác tại xã Phú Mỹ Hưng, huyện Củ Chi.

Liên tục từ đó đến nay Công ty Bò sữa đã cùng với các các cơ quan liên quan của thành phố xúc tiến các thủ tục pháp luật theo chỉ đạo của UBND thành phố Hồ Chí Minh để thực hiện đề xuất của Công ty Bò sữa. Tuy nhiên hiện Công ty Bò sữa vẫn đang chờ Ủy ban nhân dân Thành phố phê duyệt chủ trương cho phép Công ty Bò sữa được thanh lý vườn cây cao su hết niên hạn khai thác theo quy định tại khoản 2 Điều 27 Nghị định 91/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ. Việc chậm thanh lý cây cao su hết niên hạn khai thác kéo dài nhiều năm đã gây thiệt hại lớn cho công ty về mặt kinh tế, có nguy cơ gây cháy nếu không được giám sát chặt và không có quỹ đất để chuyển đổi sang cây trồng khác hiệu quả hơn.

Thứ hai, về công tác bàn giao tài chính.

Thực hiện Quyết định số: 1903/QĐ-UBND ngày 9/5/2018 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh về việc chuyển Công ty TNHH MTV Bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh 100% vốn nhà nước về làm doanh nghiệp trực thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, cho đến nay thì công tác bàn giao tài chính từ Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn - TNHH MTV vẫn chưa thực hiện và công ty vẫn chưa có cơ quan chủ quản trực tiếp nên khó khăn trong việc xin chủ trương đầu tư, phê duyệt điều lệ công ty, kế hoạch sản xuất kinh doanh và tiền lương hàng năm. Điều này đã gây tâm lý bất ổn cho người lao động và khó khăn cho Ban điều hành công ty.

Thứ ba, về việc bổ nhiệm người quản lý doanh nghiệp.

Công ty TNHH một thành viên Bò sữa thành phố Hồ Chí Minh là Công ty 100% vốn Nhà nước hoạt động dưới sự điều hành của ông Liêu Văn Hoàng, sinh năm 1960 giữ chức vụ Giám đốc Công ty theo Quyết định bổ nhiệm số 3428/QĐ-UBND ngày 16 tháng 8 năm 2018 của Ủy ban nhân dân thành phố.

Ngày 1/7/2020, ông Liêu Văn Hoàng nghỉ hưu theo Thông báo số 1100/TB-SNV ngày 24/3/2020 của Sở Nội vụ thành phố Hồ Chí Minh.

Để giải quyết chế độ nghỉ hưu và bổ nhiệm nhân sự thay thế ông Liêu Văn Hoàng, Công ty đã gửi nhiều văn bản trình đến Ủy ban nhân dân thành phố và Sở nội vụ thành phố như về việc bổ nhiệm người quản lý doanh nghiệp thay thế ông Liêu Văn Hoàng; việc bổ nhiệm ông Phạm Văn Cư giữ chức vụ Thành viên không chuyên trách Hội đồng Thành viên, Giám đốc Công ty; việc phân công ông Phạm Văn Cư tạm thời đại diện pháp luật và điều hành Công ty trong thời gian chờ quyết định bổ nhiệm Giám đốc (lần 2); và việc tạm thời phân công bà Đoàn Thị Ánh Tuyết, Phó Giám đốc Công ty làm người đại diện pháp luật, điều hành Công ty. Đến ngày 10/9/2020, Công ty TNHH một thành viên Bò sữa thành phố Hồ Chí Minh nhận được Quyết định số 3289/QĐ-UBND ngày 10/9/2020 của Ủy ban nhân dân thành phố về cử nhân sự phụ trách lãnh đạo, quản lý, điều hành hoạt động và thực hiện các giao dịch tài chính tại Công ty TNHH một thành viên Bò sữa thành phố Hồ Chí Minh.

Hiện nay, Công ty Bò sữa vẫn chưa được Ủy ban nhân dân thành phố bổ nhiệm chức vụ Giám đốc cho Công ty Bò sữa.

Thứ tư, vấn đề bức xúc hiện nay về đơn giá thuê đất hàng năm.

Theo Thông báo số 24037/TB-CT ngày 1/10/2020 của Cục Thuế thành phố Hồ Chí Minh, tiền thuê đất hàng năm cho chu kỳ ổn định 5 năm tiếp theo kể từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2024 của Công ty Bò sữa tăng bình quân 2,34 lần so với chu kỳ ổn định 5 năm trước đó (từ ngày 1/1/2015 đến ngày 31/12/2019). Cụ thể, tiền thuê đất hàng năm của Công ty Bò sữa tăng từ 19.602.337.514 đồng lên 45.886.477.175 đồng (tăng hơn 26 tỷ đồng/năm).

Cây cao su đang chờ thanh lý

Cây cao su đang chờ thanh lý

Hiện nay, Công ty Bò sữa đang quản lý, sử dụng khoảng 3.390ha đất nông nghiệp với hình thức sử dụng đất là Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm. Hiện trạng sử dụng đất của Công ty Bò sữa chủ yếu là đất trồng cây cao su, cây thức ăn gia súc nên giá trị kinh tế không cao, năng suất thấp và luôn chịu tác động của giá cả thị trường (giá cao su đã giảm liên tục từ năm 2011 đến nay và đa phần là vườn cây cao su đã già cỗi (trồng từ năm 1986), không cho sản phẩm). Lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh doanh của Công ty Bò sữa thuần về nông nghiệp, không có lợi thế trong dịch vụ nên việc sử dụng đất các năm qua thực chất là quản lý để giữ gìn và cải tạo đất để phát triển sản xuất đã góp phần lớn trong việc quản lý đất và thực hiện các dự án trọng điểm của thành phố Hồ Chí Minh, đảm bảo phát triển kinh tế an sinh xã hội cho Thành phố; đồng thời, tránh tình trạng bị lấn, chiếm,…

Căn cứ Quyết định số 5039/QĐ-UBND ngày 16 tháng 9 năm 2013 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh thì Công ty Bò sữa được Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh cho thuê các khu đất tại huyện Củ Chi với diện tích là 28.814.274,2m2 với thời hạn sử dụng đất 50 năm kể từ ngày 1 tháng 1 năm 1996. Theo đó, tổng số tiền thuê đất hàng năm bị truy thu từ ngày 1 tháng 1 năm 2006 đến ngày 16 tháng 9 năm 2013 là 99.3883824.043 đồng. Công ty Bò sữa đã nộp số tiền 99.3883824.043 đồng do truy thu này cho Ngân sách nhà nước để đảm bảo hoạt động liên tục của Công ty. Do đó, kể từ năm 2017 theo điều chỉnh hồi tố của Kiểm toán Nhà nước thì Công ty Bò sữa lỗ lũy kế khoảng 62 tỷ đồng. Do đó, từ năm 2017, người lao động hưởng lương cơ bản, người quản lý doanh nghiệp hưởng lương chế độ trong 4 năm nay. Hơn nữa, Công ty Bò sữa phải trích các khoản lợi nhuận hàng năm để bù đắp khoản lỗ này. Vì vậy, từ năm 2017, Công ty Bò sữa không được trích quỹ khen thưởng, phúc lợi nên đã ảnh hưởng đến tâm lý làm việc của nhân viên, người lao động. Đời sống của người lao động gặp rất nhiều khó khăn.

Ngày 10 tháng 12 năm 2015, Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh có Công văn số 7887/UBND-ĐTMT về trình xin chủ trương giải quyết về đơn giá thuê đất của Công ty TNHH Một thành viên Bò sữa và Công ty TNHH Một thành viên Cây trồng Thành phố Hồ Chí Minh. Theo đó, Ủy ban nhân dân thành phố kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận: “Giá đất tính tiền thuê đất đối với Công ty TNHH Một thành viên Cây trồng Thành phố và Công ty TNHH Một thành viên Bò sữa Thành phố được tính theo giá thấp nhất theo mục đích sử dụng quy định trong Bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành (thay vì phải nhân với hệ số điều chỉnh)”.

Mặt khác, theo bảng giá đất nông nghiệp giai đoạn từ năm 2020-2024 có cùng mục đích sử dụng như Công ty Bò sữa tại các khu vực lân cận là huyện Trảng Bàng, Gò Dầu (tỉnh Tây Ninh), Dầu Tiếng (tỉnh Bình Dương) thì giá đất tính tiền thuê đất thấp hơn nhiều so với giá đất tính tiền thuê đất của Công ty Bò sữa, bình quân bằng 46,7%.

Đại diện Ban lãnh đạo Công ty Bò sữa, bà Đoàn Thị Ánh Tuyết cho biết: Công ty Bò sữa đã kêu cứu đến Ủy ban nhân dân và Hội đồng nhân dân, đề nghị được áp dụng đơn giá thuê đất hàng năm cho chu kỳ 5 năm từ 1/1/2020 đến 31/12/2024 bằng đơn giá thuê đất của kỳ ổn định 5 năm trước đó (từ ngày 1/1/2015 đến ngày 31/12/2019).

Công ty Bò sữa rất mong sự quan tâm các cấp chính quyền thành phố Hồ Chí Minh sớm xem xét và hỗ trợ để tháo gỡ những khó khăn nêu trên, tạo điều kiện thuận lợi cho Công ty TNHH MTV Bò sữa thành phố Hồ Chí Minh ổn định sản xuất, kinh doanh, thực hiện nhiệm vụ kinh tế chính trị, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.