Hàng tồn khó bán

Trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài thời gian qua, khó khăn của hộ người cao tuổi (NCT) nuôi dê do gián đoạn chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ. Đây là tình hình chung xảy ra với nhiều mặt hàng nông sản, nhưng sau khi các tỉnh, thành kết thúc thời gian giãn cách xã hội thì hầu như thị trường tiêu thụ được khơi thông trở lại. Riêng dê, vẫn còn tồn khoảng 5,7 ngàn con. Nguyên nhân là mặt hàng này chủ yếu xuất khẩu đi Trung Quốc, do ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, kênh tiêu thụ này hầu như bị đình đốn khiến dê đến lứa không thể xuất bán.

Từ đầu năm đến nay, tổng đàn dê của TP Cần Thơ tăng 524% so với cùng kì năm ngoái do đặc thù của địa phương có lợi thế phát triển mô hình chăn nuôi này. Nguồn cung lớn hơn cầu và thị trường tiêu thụ vẫn rất chậm, người nuôi dê đang thua lỗ nặng khi mặt hàng này rớt giá sâu. Ngoài ra, cách tính về giá và số cân bất hợp lí của thương lái với dê quá trọng lượng, quá lứa khiến người nuôi càng thiệt hại.

Ông Nguyễn Văn Long, 62 tuổi, nông dân nuôi dê tại khu vực Thới Thạnh, phường Long Hưng, quận Ô Môn chia sẻ, khi các tỉnh, thành thực hiện giãn cách xã hội, người nuôi dê tại địa phương hầu như không xuất bán được vật nuôi này. Suốt nhiều tháng qua, ông đại diện cho người nuôi dê tại địa phương làm đầu mối liên hệ các nơi nhằm tìm kiếm cơ hội bán hàng nhưng đến nay vẫn không tìm được nơi tiêu thụ. Vài tuần trở lại đây, thương lái bắt đầu thu mua lại mặt hàng dê hơi nhưng nhu cầu vẫn rất chậm khiến các hộ nuôi dê tại địa phương còn tồn khá nhiều nguồn dê đã quá lứa xuất bán.

NCT nuôi dê thiệt đơn thiệt kép

NCT nuôi thiệt đơn, thiệt kép

Nuôi dê từng là mô hình đem lại lợi nhuận tốt cho NCT chăn nuôi vì người nuôi có thể lấy công làm lời khi nguồn thức ăn chính của vật nuôi này là các loại rau, cỏ có sẵn tại địa phương. Khi thị trường tiêu thụ tốt, 1kg dê hơi người nuôi có thể bán được với giá 140.000 - 150.000 đồng.

Tuy nhiên, thịt dê không phải là nguồn thực phẩm phổ biến mà người tiêu dùng sử dụng hằng ngày như thịt heo, thịt gà. Thị trường tiêu thụ chính của mặt hàng này là xuất khẩu đi Trung Quốc; tại thị trường nội địa thì chủ yếu cung cấp cho các quán nhậu, nhà hàng... Theo đó, khi kênh xuất khẩu bị đình đốn, tại thị trường nội địa, hàng loạt quán nhậu, nhà hàng đóng cửa hoặc tạm ngừng hoạt động kinh doanh do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 khiến vật nuôi này không có đầu ra.

Ông Long bày tỏ lo lắng: “Chỉ tính riêng hơn 10 hộ NCT nuôi ở khu vực xung quanh gia đình tôi đã có hơn 1 ngàn con dê quá lứa xuất chuồng bị tồn vì chưa bán được. Trong đó, khoảng 40% tổng số dê, trọng lượng dê nuôi vượt quá 40kg, mức kg chuẩn để xuất bán vật nuôi này. Với giá dê hơi bán tại trại từ 75.000 – 80.000 đồng/kg, chỉ tính chi phí giống và tiền mua cám cho dê ăn thêm, chưa tính công nuôi, nhất là công hái rau, cỏ cho dê thì người chăn nuôi đang lỗ hơn 1 triệu đồng/con. Dê già, giá bán chỉ bằng một nửa so với dê đến tuổi xuất bán nên để tồn càng lâu, nông dân càng thiệt hại.

Nhiều hộ NCT chăn nuôi dê tại địa phương rơi vào cảnh dê quá lứa xuất chuồng từ 2 -3 tháng nay nhưng hiện vẫn tồn trong trại nuôi. Trong thời gian các tỉnh, thành thực hiện giãn cách xã hội, người nuôi hầu như không xuất bán được con dê nào. Đến nay, người nuôi dê vẫn như “ngồi trên lửa” vì thương lái chỉ thu mua “nhỏ giọt”, gọi cả tuần họ mới đến bắt, mỗi đợt thường chỉ bắt từ 5 - 7 con. Trong khi đó, hộ nuôi ít cũng vài chục con, hộ nhiều đến vài trăm con nên không biết đến bao giờ mới tiêu thụ hết nguồn dê còn tồn.

Theo ông Nghĩa: “Một thiệt thòi rất lớn khác cho NCT nuôi dê là cách tính trọng lượng khi thu mua của thương lái, dù con dê hơn 50kg nhưng người mua chỉ trả tiền 40kg, số kg vượt quy định không được tính. Theo cách tính này, mỗi con dê bán dưới giá thành sản xuất, người nuôi còn mất trắng từ vài kg đến cả chục kg dê hơi”.

Chính quyền, Hội NCT cần vào cuộc

Trước thực trạng này, để hỗ trợ những NCT chăn nuôi dê đỡ thiệt hại, chính quyền và các ngành các cấp ở địa phương cần có định hướng cho người chăn nuôi về việc lựa chọn vật nuôi phù hợp. Mặt khác, cần có biện pháp kiểm soát việc thu mua dê của thương lái nhằm bảo vệ quyền lợi của người chăn nuôi. Hội NCT cơ sở cần tích cực nắm tình hình, tuyên truyền vận động và hỗ trợ hội viên NCT chăn nuôi dê khắc phục khó khăn.