Hợp lòng dân, hẻm rộng mở...

Đối với đời sống đô thị, những con hẻm là sự thân thuộc, gắn bó với bao sinh hoạt diễn ra thường ngày. Nhưng lâu nay hẻm vẫn thường là sự chật chội, len lỏi khiến cho nhiều tiện ích của đô thị khó tiếp cận, bị bó hẹp, rủi ro rình rập nương theo.

Bà Nguyễn Thị Xuân, Bí thư Quận ủy quận 3, trăn trở: Nằm ở trung tâm nội thành thành phố, với diện tích 4,92km2, dân số 327.149 người, quận 3 có mật độ dân số là 66.493,7 người/km2. Mật độ dân cư đông đúc như vậy, hệ thống đường xá, ngõ hẻm trên địa bàn quận khá dày đặc và chằng chịt, có những con hẻm rất nhỏ với chiều rộng chỉ khoảng 1m đến dưới 2,5m, rất bất tiện cho việc di chuyển đi lại của người dân, mặt khác tiềm tàng nguy cơ cháy nổ rất lớn, công tác cứu hộ, cứu nạn từ lâu đã trở thành nỗi lo lắng, bức xúc của người dân cư trú tại đây. Qua thời gian dài, các con hẻm nhỏ ngày càng xuống cấp, hư hỏng, hệ thống cống thoát nước không đồng bộ thường gây ngập úng, nhất là vào mùa mưa và những tháng có triều cường, hệ thống đèn chiếu sáng công cộng thiếu, cũ kĩ, thiếu mảng xanh đô thị, cuộc sống hằng ngày của Nhân dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Bà Nguyễn Thị Xuân, Bí thư Quận ủy quận 3, gặp mặt, biểu dương người dân.

Bà Nguyễn Thị Xuân cho biết: “Từ lâu nhiệm vụ chỉnh trang, phát triển đô thị luôn là một nội dung quan trọng, đóng vai trò cốt yếu trong các Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ Quận 3 qua các nhiệm kì để thực hiện xây dựng và phát triển bền vững quận 3 văn minh, hiện đại, nghĩa tình. Theo đó, từ nhiệm kì 2005 - 2010, Ban Thường vụ Quận ủy đã đề ra chủ trương Nhà nước và Nhân dân cùng thực hiện mở rộng các con hẻm nhỏ với mô hình “Vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm”. Và trong nhiệm kì 2020 - 2025, Đảng bộ Quận 3 đề ra chỉ tiêu mở rộng 45 tuyến hẻm kết hợp ngầm hóa hệ thống điện, dây thông tin và lắp đặt trụ nước phục vụ phòng cháy, chữa cháy; với tổng kinh phí 87.654 triệu đồng, diện tích đất hiến khoảng 8.000m2”.

Nếu quận 3 là đơn vị tiên phong, tiêu biểu trong việc triển khai mô hình “Vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm” của thành phố, thì phường 4 chính là nôi truyền thống “cách mạng hẻm” của quận. Phó Bí thư Đảng ủy phường 4 Phạm Thị Bích Phượng nhớ lại, từ năm 2005 khi còn làm công tác đoàn chị đã tham gia phong trào chung tay mở hẻm 26 Nguyễn Hiền. Ngày đó việc mở hẻm chỉ dừng lại quy mô nhỏ. Còn hiện nay, trên địa bàn phường 4 đang đồng loạt thực hiện 9 con hẻm (cụm hẻm). Tuy có phần ngổn ngang nhưng với sự đồng thuận hơn 80% của người dân, những con hẻm thông thoáng, sạch đẹp đang dần hiện hữu.

Đại diện Hội NCT phường 4 cùng Chủ tịch UBND quận 3 trực tiếp vận động người dân hiến đất mở hẻm.

Tương tự, các con hẻm 549, 585, 575 đường Nguyễn Đình Chiểu ở phường 2 cũng đang gấp rút hoàn thành. Phó Chủ tịch UBND phường 2 Lê Kim Tiến cho biết, Hẻm 549 đã vận được 97% hộ dân (107/110) đồng thuận thực hiện; tháng 6/2024 đã hoàn tất nhiệm vụ vận động Nhân dân thực hiện tháo dỡ di dời vật kiến trúc, bàn giao mặt bằng cho quận trước tiến độ. Hẻm 575 vận động hộ dân đạt 92.59%; Hẻm 585 đạt 100% hộ dân đồng thuận thực hiện; ngày 19/8/2024, hai con hẻm này đã đủ điều kiện bàn giao cho Ban Quản lí dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 3 thi công hạ tầng. Người dân đồng thuận cao, “cách mạng hẻm” ở quận 3 thành công, điều đó thể hiện sự quyết tâm, nỗ lực vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, các ban, ngành, đoàn thể từ quận đến phường, sự đồng thuận, hưởng ứng và đóng góp của người dân, trong đó có sự tích cực của NCT.

Người cao tuổi nêu gương

Nhà cụ Huỳnh Hồng Châu, 83 tuổi, cựu tù chính trị, ở đầu hẻm 585 đường Nguyễn Đình Chiểu, phường 2. Khi mô hình hiến đất mở rộng hẻm được phát động, gia đình cụ đã hiến hàng chục mét vuông đất. Cụ Châu bày tỏ, quận có chủ trương đúng, cách làm hay thì mình tuân theo. Hẻm mở rộng chòm xóm cũng thêm phần sạch đẹp.

Còn với bà Trần Thị Diệu Thúy, 68 tuổi, nhà ở đầu hẻm 549 đường Nguyễn Đình Chiểu, việc hiến đất cũng mau lẹ, nhẹ nhàng. Khi phường vận động, gia đình bà nhanh chóng cắt dỡ tường, xây lùi vào trong, hiến ngay mặt bằng. Bà Thúy bộc bạch: “Nhà mình đầu hẻm nên phải có tinh thần “đầu xuôi đuôi lọt” để các hộ bên trong làm theo, cho con hẻm sớm thông thoáng, tiện lợi”.

Bà Lê Kim Tiến, Phó Chủ tịch UBND phường 2 cho biết, các hộ ở hẻm mở rộng có khoảng 60 -70% là NCT. Những NCT có vai trò quan trọng quyết định đồng thuận hiến đất. Rất quý là khi thấy được mục đích, giá trị thiết thực của việc mở rộng hẻm, NCT đã sẵn sàng đồng thuận và còn vận động con cái cùng thực hiện.

Không chỉ gương mẫu trong việc hiến đất, NCT còn tích cực tham gia vai trò vận động và giám sát cộng đồng. Ông Nguyễn Kiên Hiển, Chủ tịch Hội NCT phường 4; bà Cao Thị Thùy Hương, Chủ tịch Hội NCT phường 2 là những gương tiêu biểu, nhiệt tình tham gia mô hình “Vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm”.

Việc đi đầu, nêu gương của NCT trong quận đã góp phần vào thành công của “cách mạng hẻm”, như nhận xét của bà Nguyễn Thị Xuân: Có thể khẳng định, để có được sự thành công trong triển khai thực hiện mô hình “Vận động Nhân dân hiến đất mở rộng hẻm”, bên cạnh sự quyết tâm, nỗ lực vào cuộc của toàn hệ thống chính trị từ quận đến phường; sự đồng thuận, hưởng ứng và đóng góp của người dân, đặc biệt NCT đóng vai trò vô cùng quan trọng. Trong thời gian đầu khi triển khai thực hiện mô hình này, hệ thống chính trị từ quận đến các phường gặp khá nhiều khó khăn trong công tác vận động để dân đồng thuận chủ trương, đóng góp vì lợi ích của cộng đồng xã hội. Nhưng với sự kiên trì, nhẫn nại, các hội viên Hội NCT đã luôn đồng hành cùng Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể quận, phường tham gia tuyên truyền, vận động Nhân dân đồng thuận và cùng chung tay với chính quyền hiện thực hóa chủ trương hiến đất mở rộng hẻm.

Nhiều NCT đã tích cực tham gia tổ vận động, trực tiếp đến từng hộ dân, lắng nghe từng tâm tư, nguyện vọng, giải đáp từng thắc mắc để người dân hiểu rõ ý nghĩa của việc mở rộng hẻm, vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ cho các gia đình khó khăn để họ thực hiện việc phá dỡ, sửa sang nhà cửa.

Không dừng lại ở đó, nhiều NCT đã tiên phong trong việc tự nguyện đập bỏ tường rào, di dời cửa, bàn giao mặt bằng để làm gương cho mọi người dân làm theo, có người tự nguyện dùng tiền cá nhân để thực hiện tháo dỡ, chứ không đợi chính quyền hỗ trợ. Chính những việc làm cụ thể ấy đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ đến từng hộ dân trong các con hẻm nhỏ, góp phần giúp cho tỉ lệ hộ dân đồng thuận thực hiện chủ trương ngày càng tăng cao, để rồi những con hẻm cũ kĩ, nhỏ hẹp như được tái sinh, khoác lên mình một màu áo mới, rộng rãi hơn, khang trang hơn, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện và nâng cao hơn.