Tuy nhiên, câu trả lời tưởng chừng như đơn giản của bà Liu trong buổi phỏng vấn lại đang tạo nên một làn sóng tranh cãi ở Australia. Gladys Liu là nghị sĩ gốc Hoa đầu tiên của quốc hội Australia và có những thông tin rằng cách đây không lâu bà còn giữ vai trò thành viên trong các nhóm có liên hệ với Đảng cộng sản Trung Quốc.

Câu trả lời của bà Liu, cùng những phản ứng gay gắt sau đó, đã cho thấy những mâu thuẫn nội bộ ở Australia về việc làm sao để hòa nhập cộng đồng nhập cư Trung Quốc đang ngày càng mở rộng, những người vốn không được coi trọng trong hệ thống chính trị Australia và chủ yếu bị nhìn nhận giống như nguồn cung cấp tài chính dồi dào.

Thủ tướng Australia Scott Morrison trong phiên họp hạ viện ngày 10/9 ở Canberra

Cộng đồng người Trung Quốc ở Australia đang gia tăng nhanh chóng về quy mô và ảnh hưởng, nhưng cùng với đó, Australia ngày càng hoài nghi về sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc, đồng thời gióng lên hồi chuông cảnh báo về ảnh hưởng của Trung Quốc đối với các thể chế Australia.

Nhiều quốc gia trên thế giới đang phải vật lộn với câu hỏi làm thế nào để đối phó với nỗ lực gây ảnh hưởng của Trung Quốc, nhưng thách thức này đặc biệt rõ rệt ở Australia. Một chuyên gia từ Trường An ninh Quốc gia thuộc Đại học Quốc gia Australia cho rằng trong khi các đảng phái chính trị lớn ở Australia cảm thấy việc coi cộng đồng người Trung Quốc giống như những "cỗ máy in tiền" không có gì là sai trái, các cơ quan tình báo và chiến lược Trung Quốc lại nhìn nhận Australia như một mảnh đất ẩn chứa những cơ hội tuyệt vời.

Australia hiện có hơn một triệu người gốc Hoa. Người Trung Quốc đã tới Australia từ hai thế kỉ trước nhưng số lượng bắt đầu gia tăng nhanh chóng kể từ sau khi Canberra ban hành Chính sách Australia Trắng vào đầu những năm 1970.

Rất nhiều người Australia gốc Hoa đã đạt được thành công về kinh tế, đôi khi nhờ vào các mối quan hệ với đại lục. Thực tế trên cùng với áp lực dân tộc chủ nghĩa mà Bắc Kinh đặt vào các Hoa kiều, cộng đồng người nhập cư Trung Quốc ở Australia giờ đây liên tục phải đối diện với câu hỏi "Bạn có thể chứng minh lòng trung thành với Australia không" hay "Bạn có quá gần gũi với Trung Quốc không".

Đây là bối cảnh cho cuộc phỏng vấn hồi tuần trước của Gladys Liu, nghị sĩ đã vươn lên trên chính trường Australia nhờ khả năng gây quỹ và thiết lập mối quan hệ trong cộng đồng người Trung Quốc.

Liu cho biết, bà không nghĩ mối quan hệ lâu dài giữa bà với các tổ chức Trung Quốc có liên quan tới nỗ lực gây ảnh hưởng ở nước ngoài của Bắc Kinh. Bà gặp khó khăn trong việc đưa ra lập trường về những hành vi Trung Quốc thực hiện ở Biển Đông hay tình hình căng thẳng vì biểu tình ở Hong Kong, nơi bà sinh ra. Các nhà phân tích cho rằng bà Liu đã cân nhắc cẩn thận ngôn từ để không làm mất lòng Bắc Kinh.

Các đối thủ chính trị kêu gọi bà Liu tuyên bố trung thành với Australia, nơi bà sống từ những năm 1980 tới nay, đồng thời yêu cầu cơ quan tình báo để mắt kĩ hơn tới bất kì mối liên hệ nào giữa với chính phủ Trung Quốc. Lãnh đạo đảng Tự do của bà, Thủ tướng Scott Morrison, gọi những yêu cầu trên là phân biệt chủng tộc và nhận được sự ủng hộ từ chính phủ Trung Quốc.

Ý kiến của công chúng hiện cũng chia rẽ. Một số ý kiến lo ngại Australia đang nghi ngờ cả một cộng đồng và hạ bệ một nghị sĩ nhiệm kì đầu có liên kết với các tổ chức Trung Quốc dựa trên ý thức hệ hơn là cân nhắc tới tiềm năng tài chính và quyền lực. Số khác tin rằng các tranh cãi xung quanh Liu bắt nguồn từ những mối quan ngại về chủ quyền và an ninh quốc gia. "Chỉ hai năm gần đây Australia mới đề cập tới mặt hạn chế trong sự trỗi dậy của Trung Quốc. 15 năm trước, chúng ta chỉ nói về mặt tích cực", John Lee, chuyên gia từ Trung tâm Nghiên cứu Mỹ ở Sydney, cho hay.

Năm ngoái, Australia thông qua các quy định chống lại sự can thiệp của nước ngoài, theo đó yêu cầu bất kì ai vận động hành lang cho một quốc gia khác đều phải đăng kí. Hai năm trước, Sam Dastyari, chính trị gia cánh tả thuộc Công đảng phải rời thượng viện do có cáo buộc một tỉ phú Trung Quốc đã trả tiền bất hợp pháp cho ông để vận động đảng thay đổi quan điểm về tranh chấp ở Biển Đông theo hướng có lợi cho Trung Quốc.

Chính quyền liên bang Australia cũng có một số biện pháp nhằm giữ khoảng cách với Bắc Kinh, ví dụ như từ chối tham gia sáng kiến Vành đai và con đường do Trung Quốc khởi xướng, loại bỏ các gói thầu của Trung Quốc nhằm xây dựng mạng lưới điện và đường ống dẫn khí đốt quốc gia hay cấm các tập đoàn công nghệ Trung Quốc triển khai mạng không dây 5G.

"Tôi nghĩ tình báo Australia nên công bố nhiều thông tin hơn về những gì họ biết bởi nếu không, người dân có thể thoải mái tưởng tượng về việc Trung Quốc làm và không làm gì", John Lee nói.

Nhưng cho đến lúc đó, những cuộc tranh luận về Trung Quốc sẽ không thể phát triển và tác động của cộng đồng người Australia gốc Hoa, đặc biệt là những người có tham vọng chính trị, sẽ chỉ tiếp tục gia tăng, theo ông Lee. "Nó có thể đi theo hướng chúng ta lo sợ, rằng người Australia gốc Hoa cảm thấy mọi thứ họ làm đều bị hoài nghi, chỉ vì họ có liên quan tới các nhóm Trung Quốc hay là một phần của những tổ chức Trung Quốc"