Một nhà khoa học người Israel tại một phòng thí nghiệm của Viện nghiên cứu MIGAL ở Kiryat Shmona, một trong những nơi đang nỗ lực để sản xuất vaccine ngừa COVID-19. Ảnh: AFP/Getty.

"Sự tăng tốc của quá trình này thực sự rất ấn tượng cho thấy những gì chúng ta có thể làm, dựa trên những việc đã bắt đầu từ dịch SARS, đã bắt đầu từ dịch MERS và hiện đang được sử dụng cho COVID-19" - bà Maria Van Kerkhove, lãnh đạo chuyên môn chương trình y tế khẩn cấp của WHO nêu trong cuộc họp báo tổ chức tại trụ sở tổ chức này ở Geneva hôm 20.3.

Bà lưu ý, vẫn còn một chặng đường dài để những vaccine này có thể đưa vào sử dụng đại trà. Các nhà khoa học cho biết, những thử nghiệm lâm sàng và phê chuẩn an toàn cần thiết để đưa những vaccine khả thi ra thị trường có thể mất tới 18 tháng.

Ông Mike Ryan, Giám đốc điều hành chương trình y tế khẩn cấp của WHO nhấn mạnh, các thử nghiệm lâm sàng là cần thiết. Chỉ có một thứ nguy hiểm hơn cả một loại virus tệ hại "và đó là vaccine tồi", ông nói.

"Chúng ta phải rất, rất, rất cẩn thận trong việc phát triển bất kỳ sản phẩm nào sẽ tiêm cho phần lớn dân số thế giới" - ông nói. Theo quan chức WHO, thử nghiệm lâm sàng vaccine trên người đã bắt đầu trong tuần này ở Mỹ là "chưa từng có về tốc độ".

Theo ông, việc này sẽ không thể làm được nếu Trung Quốc và các quốc gia khác không chia sẻ trình tự gene của virus gây dịch COVID-19 với thế giới.

Viện Y tế Quốc gia Mỹ đã hợp tác nhanh chóng với công ty công nghệ sinh học Moderna để phát triển một loại vaccine ngừa COVID-19 sử dụng trình tự di truyền của virus SARS-CoV-2. Thử nghiệm lâm sàng trên người bắt đầu hôm 16.3 tại Viện nghiên cứu Y tế Kaiser Permanente Washington ở Seattle, bang Washington. Đây là thử nghiệm giai đoạn đầu, thử vaccine trên 45 nam và nữ không mang thai trong độ tuổi từ 18 đến 55.

Các quan chức WHO cũng cảnh báo, một khi tìm được vaccine phù hợp, rào cản về hậu cần, tài chính, thậm chí cả đạo đức... là các vấn đề mà các nhà lãnh đạo thế giới sẽ phải đối mặt.

"Phải có sự tiếp cận công bằng và bình đẳng với vaccine đó cho mọi người" - ông Ryan nói. Quan chức WHO nhấn mạnh, thế giới sẽ không được bảo vệ khỏi virus SARS-CoV-2 trừ khi mọi người được tiêm vaccine.